2. Ticaret Savaşları: 1. iPhone Muharebesi

Çin ve ABD arasında gerçekleştirilecek olan İsviçre görüşmeleri öncesinde gerek ekonomik gerekse jeopolitik anlamda önemli gelişmeler yaşanıyor. Bu gelişmelere geçmeden önce ne Çin’in ne ABD’nin anlaşmak için çok hevesli olmadığını düşünüyorum. Çin üretim bazlı modelini terk etmek istemeyecektir. ABD ise artık Çin’in yükselişini net bir şekilde tehdit olarak görüyor. Görüşmeler öncesinde iki ülkenin de Merkez Bankası önemli kararlar açıkladı. Fed faizleri sabit tutarken PBOC bir kaç maddeden oluşan bir paket açıkladı.

Bunları özetlersem:

• Reserve katsayı oranında 0.5% indirim ile likiditenin 1 tr yuan artması
• Mevduat rezerv sisteminin düzeltilmesi ve otomobil finansları ile leasing şirketleri için zamanla 5%’den 0%’a çekilmesi.
• Ana politika faizinin 0.1% düşürülerek bunun kredi faizlerine yansıması.
• Yapısal para politikası faizlerinin 0.25% azaltılması
• İlk kez konut alanlara uygulanacak faiz oranının düşürülmesi
• Bilimsel ve teknolojik girişimler için uygulanan kredi kotasının 300 bn yuan artırılması
• Hizmet tüketimine ve tarım sektörüne yönelik krediler için bankalara 500 bn ve 300 yuan kota artışına gidilmesi
• Piyasaların desteklenmesi için açıklanmış olan 500 bn yuanlık swap ve 300 bn yuanlık geri alma kotalarının birleştirilerek optimize edilmesi
• İnovasyona yönelik bonoların satin alınması için bir yapı oluşturulması.

PBOC, İsviçre görüşmelerinin hemen öncesinde gevşeme adımları atarken Fed’in at(a)maması aslında aynı gerekçeye dayanıyor. Her iki ekonomi de zayıf. Ancak PBOC hükümete manevra alanı açmaya çalışırken Fed bunun bir panik adımı olarak yorumlanabileceği korkusu ile indirime gitmedi. Bazuka olarak adlandırılan PBOC paketine piyasanın verdiği tepkiye baktığımızda ise hiç de öyle algılanmadığını görüyoruz. PBOC üretime odaklı ideolojiye yönelik bir paket açıkladı, ekonomik soruna yönelik değil.

Pakistan ve Hindistan arasındaki gerginliğin hemen bitmesini diliyoruz. Bu gerginliğin elbette kazanan ve kaybedenleri var. Düşürülen uçaklara baktığımızda 3 Rafael (Avrupa/Fransız) ve 2 Rus (Mig ve SU) olduğunu görüyoruz. Buna karşılık Çinli Chengdu Air’in borsa performans kazananın kim olduğunu gösteriyor. Çin (ve ABD) teknolojisinin rakipleri karşısındaki performansını test etme şansını yakalamış durumda. Öte yandan Çin-Pakistan ilişkisi nedeni ile bir diğer kazanan da ABD olacak. Pakistan, Çin’in cebinde. Savunma sanayisine ve BM’de diplomatic destek sağlıyor (benimle müttefik olmanın da faydaları var). Hindistan’ı açıkça karşısına almadan bu desteğini sürdürecektir. Son 10 yılda Hindistan ve Pakistan silahlanma konusunda farklı tedarikçilere gitmiş durumda. Hindistan Rusya ağırlığını azaltıp Fransa’yı öne çıkarırken Pakistan da Çin’e ağırlık veriyor. Hindistan’da ABD bundan öne çıkacak. BRIC birliğin neden bir hayal olduğunu da bir kez daha görüyoruz. Neden bu başlığı seçtim? Apple ABD pazarında satılan iPhone’ların büyük ölçüde Çin dışında üretildiğini söyledi. Tedarik zinciri umulandan hızlı hareket edebiliyor. Ukrayna savaşı bir Avrupa savaşı değil Avrasya savaşıydı. Rusya+K.Kore +İran+Çin vs Batı. Hindistan ve Pakistan gerginliği de artık bir Avrasya savaşı.