7256 Sayılı Torba Kanun’daki teşvik ve destekler
Tüm dünyayı ve ülkemizi etkisi altına alan COVID-19 salgınının ekonomik ve sosyal etkilerinin azaltılması, salgın nedeniyle işçi ve işverenler üzerinde oluşan yükün sosyal devlet ilkesi gereğince paylaşılması ve ekonomik aktivenin istihdamla desteklenmesi amacıyla 17 Kasım 2020 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiş olan 7256 sayılı Torba Kanun’la işverenlere ve çalışanlara yeni Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) teşviki ve desteği imkanı getirilmiştir.
Yazımızda söz konusu teşviklerden hangi şartlarla ve ne kadar yararlanabilecekleri özet olarak belirtilecektir.
Uygulamaya ilişkin şu anda net olmayan bazı hususlar olmakla birlikte, önümüzdeki günlerde söz konusu teşviklerin uygulanmasına ilişkin İş-Kur ve SGK tarafından yapılacak ikincil düzenlemelerle bu hususlar da açıklığa kavuşmuş olacaktır.
1. HIZLI İŞE DÖNÜŞ PRİM TEŞVİKİ
4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’na eklenen Ek-7. madde de yapılan düzenleme uyarınca işsizlik ödeneği alanların işe başlaması durumunda aşağıda belirtilen şartlarla işsiz kişilere sigorta primi desteği sağlanacaktır.
Teşvikten yararlanma şartları:
Sigortalının;
• İşsizlik ödeneğinden yararlanıyor olması, • İşten ayrılmalarını takip eden 90 gün içinde işe alınması,
• İşe girdiği tarihten itibaren 12 ay kesintisiz çalıştırılması,
gerekmektedir.
Teşvik tutarı:
Sigorta primine esas kazanç alt sınırı üzerinden hesaplanacak uzun vadeli (malullük, yaşlılık ve ölüm) sigorta primlerinin işveren ve sigortalı hisselerinin tamamı İşsizlik Sigortası Fonu tarafından karşılanacaktır.
Günlük Asgari Ücret x Çalışma Gün Sayısı X %20 2943 TL x %20=588,60 TL
Teşvik süresi:
Sigortalının işe başladığı tarihten önce yararlandığı en son işsizlik ödeneği (en fazla 3 ay) süresi kadar olacaktır. Bu uygulamadan aynı işsizlik ödeneği hak sahipliği için sadece bir defa yararlanılabilecektir.
2. İSTİHDAMA DÖNÜŞ PRİM TEŞVİKİ
4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’na eklenen geçici 27. madde de yapılan düzenleme uyarınca 01/01/2019-17/04/2020 tarihleri arasında işten çıkarılmış ve halen kayıt dışı çalıştırılıyor olanların işe başlatılması durumunda aşağıda belirtilen şartlarla işverenlere sigorta primi teşviki sağlanacaktır.
Teşvikten yararlanma şartları:
Sigortalı açısından;
• 01/10/2020 tarihi itibariyle SGK’ya bildirilen sigortalılar arasında olmaması,
• 01/01/2019-17/04/2020 tarihleri arasında 4857/25-II numaralı bendi dışında iş akdinin sona ermiş veya (sigortasız) kayıt dışı olarak çalıştırılmaya devam ediliyor olması,
• Maddenin yürürlüğe girdiği tarihi takip eden 30 gün içerisinde ( en geç 30.12.2020 tarihine kadar) en son çalıştığı veya halen kayıt dışı olarak çalıştığı işverenine başvuruda bulunması,
• SGK’dan yaşlılık veya emekli aylığı almaması,
• Yabancı uyruklu olmaması, gerekmektedir.
İşveren açısından;
Bu destekten yararlanan sigortalıların yarısından her birini, bu maddenin uygulama süresinin sona ermesinden itibaren, destekten yararlandığı ortalama süre kadar fiilen çalıştırmakla yükümlüdür.
Aynı sigortalı için destekten yararlanılan süre boyunca, diğer sigorta primi teşvik, destek ve indirimlerinden yararlanılamayacaktır.
Kayıt dışı istihdam edilenlerle ilgili olarak ise işverene;
• Kayıt dışı çalıştırılan dönem ile ilgili prim tahakkuk ettirilmeyecek.
• İdari para cezası uygulanmayacak.
• İlgili mevzuatta yer alan ortalama ve toplam sigortalı sayısının hesabında dikkate alınmayacak.
• Teşvik ve desteklerden yararlanmasına engel teşvik etmeyecek.
• Yararlandığı sigorta primi indirimi, teşvik ve destekler için borç çıkarılmayacaktır.
Teşvik/destek tutarı
a) Sigortalının fiilen çalıştırılması halinde;
Prim ödeme gün sayısının 44.15 TL ile çarpımı ile bulunacak tutar olup, işverene sağlanan destek tutarı işverenin prim borçlarından mahsup edilecektir.
Aylık en fazla destek tutarı:
30 gün x 44.15 TL = 1.324,50 TL
b) Sigortalının işe başlatıldıktan sonra ücretsiz izne ayrılması halinde;
Sigortalının işe başlatılıp, çalıştırılmayarak işveren tarafından pandemi ücretsiz izine ayrılması halinde İşsizlik Sigortası Fonu tarafından sigortalıya günlük 39.24 TL nakdi ücret desteği verilecek olup, Damga Vergisi hariç herhangi bir kesinti yapılmayacaktır.
c) İşçinin iş başvurusunun işveren tarafından kabul edilmemesi halinde;
Sigortalının hanesinde:
• Sosyal güvenlik kuruluşlarından gelir ya da aylık alan,
• Kısa çalışma ödeneğinden ya da işsizlik ödeneğinden faydalanan,
• 5510 sayılı Kanun’un 4/1-(a, b, c) bentleri kapsamında çalışan,
• 506 sayılı Kanun’un Geçici- 20. maddesi kapsamındaki sandıklara tabi olarak çalışan,
• Düzenli sosyal yardım alan,
olmaması şartıyla, hane başına İşsizlik Sigortası Fonu tarafından günlük 34,34 TL destek verilecektir.
Teşvik/ destek süresi:
4857 sayılı İş Kanunu’nun Geçici-10. maddesindeki iş sözleşmelerin işverence fesih edilememesine ilişkin yasağın bitimine (30.06.2021) kadardır.
3. ARTI İSTİHDAM PRİM TEŞVİKİ
4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’na eklenen Geçici 28. madde de yapılan düzenleme uyarınca 2019/Ocak ila 2020/Nisan dönemindeki en düşük işçi sayısına ilave işçi alınması durumunda aşağıda belirtilen şartlarla işverenlere sigorta primi teşviki sağlanacaktır.
Yararlanma şartları:
Sigortalının;
• 01/10/2020 tarihi itibariyle SGK’ya bildirilen sigortalılar arasında olmaması,
• 2019/Ocak ila 2020/Nisan 5510/4-1 (a) bendi kapsamında uzun vadeli sigorta kollarından en az sigortalı bildirimi yapılan aydaki/dönemdeki sigortalı sayısına ilave olarak bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten (01.12.2020) sonra işe alınmış olması,
• 17/04/2020 tarihinden sonra ilk defa 5510 sayılı Kanun kapsamına alınan ya da daha önce tescil edildiği halde 2019/Ocak ila 2020/Nisan aylarında sigortalı çalıştırılmaması nedeniyle SGK’ya prim belgesi vermemiş olan özel sektör işyerlerinde ise bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren işe alınmış olması,
• SGK’dan yaşlılık veya emekli aylığı almaması,
• Yabancı uyruklu olmaması, gerekmektedir.
İşveren açısından;
Bu destekten yararlanan sigortalıların yarısından her birini, bu maddenin uygulama süresinin sona ermesinden itibaren, destekten yararlandığı ortalama süre kadar fiilen çalıştırmakla yükümlüdür.
Aynı sigortalı için destekten yararlanılan süre boyunca, diğer sigorta primi teşvik, destek ve indirimlerinden yararlanamayacaktır.
Teşvik/ destek tutarı:
a) Sigortalının fiilen çalıştırılması halinde;
Prim ödeme gün sayısının 44.15 TL ile çarpımı ile bulunacak tutar olup, işverene sağlanan destek tutarı işverenin prim borçlarından mahsup edilecektir.
Aylık en fazla destek tutarı: 30 gün x 44,15 TL = 1.324.,50 TL
b) Sigortalının işe başlatılıp ücretsiz izne ayrılması halinde;
Sigortalının işe başlatılıp, çalıştırılmayarak işveren tarafından pandemi ücretsiz izine ayrılması halinde sigortalıya İşsizlik Sigortası Fonu tarafından günlük 39.24 TL nakdi ücret desteği verilecek olup, Damga Vergisi hariç herhangi bir kesinti yapılmayacaktır.
Teşvik/ destek süresi:
4857 sayılı İş Kanunu’nun Geçici-10. maddesindeki iş sözleşmelerin işverence fesih edilememesine ilişkin yasağın bitimine (30.06.2021) kadardır.