ABD seçimleri ve Türkiye’ye olası yansımaları
Bu yazıyı yazdığım saatlerde ABD seçim sonuçları netleşmemişti. (Mamafih, siz bu yazıyı okurken hâlâ netleşmemiş olma ihtimali bile var!) Görünen, kıl payı da olsa seçimi Biden’ın alabileceği. (Michigan kilit eyalet durumunda.) Ancak tıpkı geçen seçimlerde olduğu gibi Trump’ın bütün anket ve sondaj şirketlerinin tahminlerinden daha yüksek oy aldığı da bir gerçek.
Sayesinde çok kötü bir pandemi süreci geçirmekte olan ABD’de buna rağmen Trump’ın oyların yarısını alıyor olmasının pek tabii ki sosyolojik bir okuması olmalı. Trump megalomani başta olmak üzere ciddi insani zaafiyetleri olan, uzun vadeli ve stratejik düşünme yetisi zayıfve bir politikacıdan bile beklenmeyecek kadar seri bir şekilde ve büyük adetlerde yalan söyleme kabiliyeti olan bir şahsiyet. Son yapılan ölçümler kendisinin son 5 yılda 25 binden fazla yalan söylediğini göstermekte.
Böyle bir politikacıya oy vermek için ona oy verenlerin de benzer tiynette insanlar olması gerektiği ortada. Seçim öncesi sondajlarda pek çok kimse “ben bu kifayetsiz yalancıya oy vereceğim” demeyeceği için sondaj sonuçları her 2 seçimde de ciddi şekilde yanılmış bulunuyor. Kısaca Trump destekçilerinin bir kısmı kendilerini gizliyorlar, gizlemek ihtiyacında hissediyorlar.
Trump’ın beklenenden fazla oy almasının seçmen gözündeki bir sebebi de ekonomi. Çıkış anketlerinde Trump’a oy verenlerin ona oy verme sebebi olarak ekonomiyi açık ara en ön sıraya koymaları ilginç. (Demokratlar ise en önemli madde olarak “ırk ilişkileri”ni görmekte.) Pandemi ile çökme noktasına gelen bir ekonomide oy verenlerin önemli bir kısmı ekonomi konusunda Trump’ın daha iyi performans göstereceğine inanmakta. Ancak bu düşüncenin aslında bir ilüzyon olduğunu da söylemek gerek. Tarihsel verilere baktığımızda ortalamada Demokrat Parti iktidarları süresinde ekonomi daha hızlı büyümüş. Kendilerini anti-devletçi olarak pazarlayan Cumhuriyetçi Partinin iktidar dönemlerinde ise bütçe açığı ve devletin borcu çok daha fazla artmış!
Türkiye’de ise seçimler bizim açımızdan sanki Trump gelirse çok pozitif, Biden gelirse ise çok negatif olacakmış gibi algılanıyor.
Bence bu çok sağlıklı bir düşünce tarzı değil. Öncelikle Trump her ne kadar zaman zaman kendi ajandası ile hareket etmiş olsa da, başkanın değişmesiyle ABD devletinin uzun vadeli küresel stratejisinde fazla bir değişiklik beklemek yanlış olur. Örneğin Biden’ın gelmesi ile üslup değişse bile ABD’nin Çin konusundaki ana stratejisi değişmeyecektir.
Ayrıca unutuluyor ki bugün ekonomimizin içinde bulunduğu zor durumun kısmi bir sebebi de sağı solu belli olmayan Trump’ın Rahip Brunson’ın serbest kalması konusunda Türkiye’ye ve devletin başına hakarete yakın sözler içeren son derece tehditkar twit’iydi. Sonrasında Brunson’ı serbest bırakmış olmamız o günlerde ekonomide derinleşen yaraları iyileştirmedi. Hatta (pandeminin yarattığı ekonomik maliyeti de kattığımızda) artık ABD’nin (olası) tehditlerine eskisinden de daha savunmasız durumdayız. (Düşünsenize Trump bugün “x” konusunda Brunson benzeri bir twit atsa halimiz ne olur?) Kısacası Trump iktidarı bizim için avantaj mı, dezavantaj mı, çok tartışılır. (ABD ve Dünya için ise her halukarda iyi olmadığı ortada.)
Biden’ın siyaset tarzının daha ölçülü ve dengeli, ancak esnekliğinin ise daha az olacağını düşünüyorum. Trump Brunson twitini atarken Türkiye’nin bölgesel öneminin ne kadar farkında değil idi ise, Biden diyelim Kuzey Suriye konusunda alacağı kararlarda Türkiye’nin jeopolitik önemine daha hassas olacaktır.
Ancak yerel piyasalar halen Biden’ın seçilmesini Türkiye açısından olumsuz değerlendiriyorlar. ABD’de devir tesliminin 2 ay gecikmeyle yapıldığını ve Biden’ın Türkiye bakış açısının netleşmesinin de zaman alacağını dikkate alırsak, bizim piyasalarda stresli dönemlerin bir süre daha devam edeceğini söyleyebiliriz. Trump’ın seçilmesi durumunda ise önce olumlu bir hava esebilir, ama sonrasında devam ede gelen sorunlarımızın ağırlığı gündemi belirlemeye devam edecektir.
Değerli ekonomim.com okurları,
ekonomim.com ekibi olarak Türkiye'de ve dünyada yaşanan, haber değeri taşıyan gelişmeleri sizlere en hızlı, tarafsız ve kapsamlı şekilde sunmak için çalışıyoruz. Bu süreçte sunduğumuz haberlerle ilgili eleştiri, görüş ve yorumlarınız bizim için çok değerli. Ancak, karşılıklı saygı ve hukuka uygunluk çerçevesinde, daha sağlıklı bir tartışma ortamı oluşturmak adına yorum platformumuzda uyguladığımız bazı kurallarımız bulunmaktadır.
Sayfamızda Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına ve evrensel insan haklarına aykırı yorumlar onaylanmaz ve silinir. Okurlarımız tarafından yapılan yorumların, (diğer okurlara yönelik olanlar da dahil) kişilere, ülkelere, topluluklara, sosyal sınıflara ırk, cinsiyet, din, dil başta olmak üzere ayrımcılık içermesi durumunda, yorum editörlerimiz bu yorumları onaylamayacak ve silecektir. Onaylanmayacak ve silinecek yorumlar arasında aşağılama, nefret söylemi, küfür, hakaret, kadın ve çocuk istismarı, hayvanlara yönelik şiddet söylemleri de yer almaktadır. Suçu ve suçluyu övmek, Türkiye Cumhuriyeti yasalarına göre suçtur, bu nedenle bu tür yorumlar da ekonomim.com sayfalarında yer almayacaktır.
Ayrıca, Türkiye Cumhuriyeti mahkemelerinde doğruluğu kanıtlanamayan iddia, itham ve karalama içeren, halkı kin ve düşmanlığa tahrik eden, provokatif yorumlar da yapılamaz.
Markaların ticari itibarını zedeleyici, karalayıcı ve ticari zarara yol açabilecek yorumlar onaylanmaz ve silinir. Aynı şekilde, bir markaya yönelik promosyon veya reklam amaçlı yorumlar da onaylanmaz ve silinecek yorumlar kategorisindedir. Diğer web sitelerinden alınan bağlantılar ekonomim.com yorum alanında paylaşılamaz.
ekonomim.com yorum alanında paylaşılan tüm yorumların yasal sorumluluğu yorumu yapan kullanıcıya aittir, ekonomim.com bu sorumluluğu üstlenmez.
ekonomim.com'de yorum yapan her okur, yukarıda belirtilen kuralları, sitemizde yer alan Kullanım Koşulları'nı ve Gizlilik Sözleşmesi'ni okumuş ve kabul etmiş sayılır.
Kurallarımıza uygun şekilde saygı, nezaket, birlikte yaşama kuralları ve insan haklarına uygun yorumlarınız için teşekkür ederiz.