‘Anadolu Kaplanları’ hızlandı 250 milyar doları aşar mıyız?
Türkiye’nin 1 yıllık toplam ihracatının Ağustos sonu itibariyle ilk kez 200 milyar doları aşmasında bir dönem ‘Anadolu Kaplanları’ olarak ünlenen illerimizin ihracata dört elle sarılmasının büyük katkısı var. Geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 37 artan 8 aylık ihracat rakamlarına göre yılsonunda 1 milyar dolardan fazla ihracat yapan il sayımız, tekrar 20’yi aşacak. 8 ayda gerçekleşen 140 milyar dolarlık ihracatın 119 milyar dolarını (yüzde 85’ini) bu 20 ilimiz yaptı (İstanbul hariç 19 il yüzde 45). Türkiye, beklenmedik negatif etki olmazsa 2023’te 250 milyar dolar yıllık ihracatı rahatlıkla aşabilir ve 2026 için 300 milyar dolarlık ihracat hedefine ulaşmak işten bile değil. Ayrıca turizm ve yurt dışı müteahhitlik gelirleri ve yıllık doğrudan yabancı sermaye girişi de 2019 seviyesini yakalarsa, ‘cari fazla veren ülke’ olma hayalimiz de gerçekleşebilir.
Çift haneli artışa döndük mü?
Türkiye’nin ihracatı, 2001-2009 arası iki defa yüzde 30’dan fazla olmak üzere hep çift haneli arttı. 2009 küresel mali krizinde yüzde 22 daraldı. Sonraki 3 yılda eskisi kadar olmasa da çift haneli yükselişler yakalandı. Ancak, 2013’ten itibaren içeride ve dışarıda ağır saldırılar ve baskılar altında kalan Türkiye, yakın zamana kadar büyümede istikrarı, ihracatta ise ‘çift haneli artışı’ yeniden yakalayamadı. 2020 Mart’tan itibaren küresel ticareti ve tüm ekonomileri etkisi altına alan COVID-19 salgını, küresel ürün talebinde hızlı artış getirdi. Bu dönemde Türkiye’ye yönelen yeni tedarik taleplerinin etkisiyle 2021’de çift haneli ihracat artışlarına dönüş nihayet başladı.
Samsun’un ihracatı %85 arttı
En çok ihracat yapan 20 ilimizde Trabzon hariç, ihracat artışında çok yüksek performans dikkati çekiyor. Samsun’un 8 aylık ihracatı, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 85,4 artarak 810 milyon dolara ulaştı. Bu ilimizde savunma ve havacılık ihracatında artış yüzde 74,7 ile 53,1 milyon dolara, otomotiv endüstrisi ihracatı ise yüzde 90 artarak 106,7 milyon dolara yükseldi. İlginç bir şekilde çelik ihracatı ise yüzde 458 artışla 296 milyon dolar oldu. Kahramanmaraş’ın ihracatı da yüzde 58,9 artışla 853 milyon doları aştı. Bu ilimizde tekstil ve hammaddeleri ihracatı yüzde 79, demir ve demir dışı metaller ihracatı yüzde 50, hazır giyim ve konfeksiyon ihracatı ise yüzde 41 arttı. İhracatını yüzde 50’nin üzerinde artıran diğer illerimiz ise yüzde 53,9 ile Kocaeli ve yüzde 52,8 ile Denizli oldu.
Çip krizi olmasa 2 milyar dolar fazla satardık
■ Bursa Ticaret ve Sanayi Odası (BTSO) Başkanı İbrahim Burkay, Bursa’da yıllık ihracatın 16 milyar dolara ulaşabileceğini söylüyor ve şöyle devam ediyor: “Çip krizi olmasaydı, 18 milyar doları aşardık. Otomotiv, 5,2 milyar dolar olurdu. Çip, beyaz ve elektronik başta olmak üzere bazı sanayilerimiz için de çok önemli. ABD pazarında çok büyük talep var. Çin ile lojistik sıkıntıları, ABD’de Türkiye’yi öne çıkarıyor. ABD’de yılsonuna kadar 4 fuara katılacağız.” Burkay’ın verdiği bilgiye göre Bursa’da Kg ihracat değeri de 4 doları aştı. Tekstilde 14 dolara ulaştı.
Kayseri, ABD’ye odaklandı, yeni rekor geliyor
■ Kayseri Sanayi Odası Başkanı Mehmet Büyüksimitci, Kayseri’nin yıllık ihracat rekorunu 2020’de 2,6 milyar dolar ile kırdığını hatırlatıyor ve ihracat artışının aynı hızla devam ettiğini bu yıl 3,5 milyar dolar hedefl eri olduğunu anlatıyor. Büyüksimitci, “Kayseri olarak ABD’yi öne aldık. ABD ile 100 milyar dolarlık ticaret hedefine göre çalışıyoruz. İhracatımızda ABD birinci sıraya yerleşti. ABD pazarına makine, elektrikli ev aletleri ve mobilyada önemli ihracat artışlarımız var” diyor.
Gaziantep, 10 milyar doları aşacak
■ Gaziantep Sanayi Odası Başkanı Adnan Ünverdi, ilde 155 konuda üretim yapıldığını vurguluyor. Ünverdi’ye göre son dönemde yaşanan en önemli pozitif gelişme ise ihracatta AB ve ABD’ye ihracatın Orta Doğu’nun önüne geçmiş olması. Ünverdi, “Geçen yıl ilimizin ihracatı 8 milyar dolara yakındı. Bu sene 10 milyar doları devireceğiz. Makine halısı üretiminde dünya birincisi, makarnada dünya ikincisiyiz. ABD pazarına halı ihracatımızda ciddi artış yaşıyoruz. Ayakkabı sektöründe de öne çıkıyoruz” diyor. Adnan Ünverdi, Gaziantep’e, savunma sanayi yatırımı istediklerini, yeni OSB ve İskenderun limanına kara ve demiryolu ulaşımının sağlanması halinde başta Gaziantep olmak üzere Doğu’daki birçok ilin ihracatının daha da hızlanacağını belirtiyor.
İzmir ve Ege yatırımlara hazır
■ Ege Bölgesi Sanayi Odası Başkanı Ender Yorgancılar, İzmir’deki Organize Sanayi Bölgelerinin (OSB) büyük kısmının dolduğunu ve üçüncü serbest bölgenin de yatırımlara açıldığını belirtiyor. Yorgancılar, “İzmir’in ihracatı bu yıl 12 milyar doları aşar” diyor. Ege Bölgesi İhracatçılar Birliği Başkanı Jak Eskinazi ise Türkiye’de sanayicinin ihracatın tadını aldığını, Anadolu’nun ihracata alıştığını vurguluyor. Eskinazi, “Yeni yatırımlar için güven şart, güven sağlanırsa yatırım da olur. Batı Anadolu Serbest Bölgesi de tahsislere başladı. Buraya her sektörden yatırım gelebilir” diyor.
Adana’nın sanayi üretimi 5 yılda 10 kat büyür
■ Adana Sanayi Odası Başkanı Zeki Kıvanç, ihracattaki mutlu tablonun navlun-konteyner krizinden ve Türklerin dürüst tüccar olduğunun iyi anlaşılmasından kaynaklandığını belirtiyor. Bu durumun geçici de olmadığını söyleyen Kıvanç, “Bu sene Adana 2,3 milyar dolarlık ihracat yapacak, kendi rekorumuzu kırabiliriz. Ancak çok daha güzel gelişmeler yaşıyoruz ki o da sanayi yatırımlarında. Adana’da yatırım için yer kalmadı. Mevcut karma ve ihtisas OSB’lerimizin her birini iki misli büyütüyoruz. Yeni kimya OSB kuruyoruz ki o da 35 milyon metrekare olacak. 5 yıl sonra Adana Türkiye’nin en büyük üretim üslerinden biri olacak. Mevcut sanayi kapasitemiz 10 misli büyüyor. Dev yatırımlar söz konusu. Kararları alınmış, rafineri, petrokimya, propilen gibi dev sanayi tesisi yatırımları söz konusu” diyor.