Asgari ücret

Hasan ARDIÇ
Hasan ARDIÇ Dünyada Ekonomi

Bu konuda her yıl, herkes, en erken Kasım ayı ortalarında en geç de bütçe görüşmeleri tamamlanmadan konuşmaya başlar. Her dönem için var olan, geçerli muhalefet ve sendikalar yüksek bir yıllık asgari ücret talep ederler, iktidar da bir takım gerekçelerle bun bir pazarlık konusu yaparak orta yolu, biraz da kendisine yakın olan orta yolu seçer ve kabulü için çalışır.

Ülkede bir yoksulluk sınırı vardır, bir de daha beter durumu yansıtan açlık sınırı var… Enflasyon oranı belli, her ay ve yılsonunda yıllık olarak yayınlanıyor. İşsizlik oranı belli… Bunların yıllık azalış-artış oranları belli. Nüfusun artış oranı ve demografik dağılımı da net… Cari açık, kur volatilitesi, CDS, ihracatın ithalatı karşılama oranı, vs.

Diyebilirsiniz, asgari ücretle örneğin CDS arasında nasıl bir ilişki var. Öyle bir güzel ilişki var ki… 

Bir kere, asgari ücret olarak anlatılmaya çalışan ücret seviyesi asgari ücret değil, asgari yıllık ortalama ücreti ifade etmektedir. Yurdumda bu uzun yıllardır bu şekilde anlaşılmasına rağmen asgari ücret algılamasıyla anlaşılmaktadır.

Yukarıdaki iktisadî prensiplerin yanı sıra daha da gerçekçi olarak;

- Gıda fiyatları,

- Eğitim bedeli,

- Ulaşım vb. giderler,

- Kiralar,

- Giyim masrafları

- Eğlence, tatil ve sair giderler,

bu derece belli iken asgari ücretin belirlenmesi nedir?

Asla ve kat’a asgari ücreti küçümsemiyorum. Böyle bir haddim olamaz, zaten yok da… Benim muhalefet ettiğim husus çalışmaların, söylemlerin geldiği sanal noktalar.

Ülkede asgari ücretle çalışan insan sayısı belli, nüfus artış oranına bakılarak, gelecek yıl ne olacağı da aşağı yukarı belli. Asgari ücretten zam alarak çıkacaklar da tahminen belli.

Geçen yıl Parlamentoya sunularak onay alınan bütçedeki fasıllarda ücretler, asgari ücret artışları belli. Özetle hepimizin bildiği hususlar. Bunları minimize bir hata payı ile bir sonraki yıl için kısmen belli…

Bu durumda nedir Allah Aşkına şu son onbeş gündür izlediklerimiz.

Bir toplantı var, belli… Ankara’da. Bakanlıkta mı? Herhalde… 

Tamam bir toplantı; elbette yapılacak, bir asgari ücret belirlemesi, o da doğal ama işi bu derece bu düzeye getirmenin nedenini anlamak zor. Hani NASA uzaya uydu atarken bu derece gerilmiyor, ekranda izliyorum herkes gülüyor… 

Bizde;

Suratlar asık. Bırakalım gülmeyi, gülümsemek bile yok. 

Yasak olabilir mi? Hafiflik ifadesi falan? 

Sendika talep yapan taraf, o talep daima ilk safhada yüksek tutulur ve “Asla bu değerin altında bir asgari ücrete imza atmayız” denilir. Okurken ülke adına korkarsınız. Grev süreci başlayacak, emekçiler de mağdur olacak, ekonomi de… Bu arada ana muhalefet partisinin, diğer sendikaların asgari ücret hakkındaki düşünceleri ve en sert biçimde öneriler. Diğer taraftan bakanlıkların anlatmaya çalıştıkları bütçe yetersizlikleri… 

Yapmayın lütfen… Evet, asgari ücret tespiti önemli, ama bunu gösteri konusu yapmamak daha doğru değil mi? ABD, AB ülkeleri böyle mi yapıyor. ABD de bile asgari ücret (Dolar/Saat) artışı hakkında Bernie Sanders’ın propaganda konuşmalarında bilgi sahibi oldum.

Özetle;

Tüm veriler; doğru / yanlış, güncel ya da değil, her neyse elde varsa artık pazarlıkmış, talepmiş, vs.,. vs pek gerekli değil. Sonra bir de bakıyorsunuz imza atmayacağını söyleyenler, söylediklerinin de altında bir seviyeyi kabul ediveriyorlar.

Asla,

- Toplantılara, 

- Asgari Ücrete, 

- Sendikalara, 

karşı değilim, emekçilerin ücret haklarını almalarını hep memnuniyetle karşılarım.

Benim karşı olduklarım;

- Asık suratlı bürokratlar, sendika başkanları,

- Tutamayacakları sözleri verenler (Bunu da politika sananlar)

- Asgari ücret adı altında bir ücret belirlemeyi bu derece büyütmek…

Bu gerekli ofislerde taraflar arasında belirlenir, karşılıklı teyitler alınır ve konu resmileşir. Öyle devletin en üst kademelerinde çözümlenmesi gereken bir konu olmamalı asgari ücret. Ama adil olmalı. Propaganda konusu olmamalı… 

Asgari ücretin ve benzeri çalışmaların saptanmasını savunmuyorum. Gayet açık bir toplantıda belirlenebilir, elbette basında mutlaka yer alır. Eleştirilir… Her daim şeffaf olmayı savunuruz.

Mutlaka işçi-işveren taraflarının karşılıklı söylemleri de olabilir, ama bütün bunların show formatında olmamasını istiyorum, hepsi bu kadar…

Yazara Ait Diğer Yazılar Tüm Yazılar
Muhalefet 13 Kasım 2023
Ortadaki Doğu 23 Ekim 2023
Ekonomide 29 Ekim 18 Ekim 2023
… Bundan sonra ? 28 Ağustos 2023
KKM, gelişmeler 25 Ağustos 2023