OKAN KONYALIOĞLU

ASKON DEMİR ÇELİK YÖNETİM KURULU BAŞKANI VE GENEL MÜDÜRÜ

EKONOMİ gazetesinin dünkü sayısında yayımlanmaya başlayan, Çin ve Hindistan’daki fuar ve firma ziyaretlerimizden edindiğim gözlemleri aktarmaya devam ediyorum.

Ziyaretlerimiz Çin’de üretim kültürü ve değişim yönetimi, iş yapma şekilleri, fabrika-tesis yönetimi, uluslararası rekabette öne çıkardıkları hususlar, üretim sistemi ve yönteminde geldikleri teknolojik seviye hakkında çok önemli bilgi ve tecrübe kattı.

Gözlemler ve tespitler

Bölgesel sanayi politikaları ve altyapı gelişimi: Çin’de bu yılki saha ziyaretlerimizde, devlet politikası olarak belirli bölgelerde belirli sektörlerin gelişimini sağlayacak kümelenmelerin ciddi anlamda yerleşmiş olduğunu gözlemledik. Kara yüzölçümü olarak Rusya ve Kanada’dan sonra dünyanın en büyük üçüncü ülkesi olan Çin’de yeni kurulan sektörel kümelenmelerde farklı eyalet ve şehirlerde olan firmaların dahi üretim tesislerini bu bölgelere taşıdığı, devletin bunu talep ettiği ve desteklediği bilgisini aldık. Kalite, Çin’de üretim sorunu olmaktan çıkmış ve pazarlama ve satış konusu olmuş. Fiyat-performans ilişkisine göre talep edilen her türlü kalite üretilebilir hale gelmiş.

İşgücü göçü ve kurumsal bağlılık: Özellikle kıyı bölgelerine yerli ve yabancı ciddi bir insan ve beyin göçü sağlanarak, bu bölgelerde planlanan kümelenmelerin ve sosyal hayatın gelişimi desteklenmiş. Bu sektörel kümelenmelerle kendi ekosistemi ile daha yakın olan ve bu sinerjinin de etkisiyle hızlı büyüyen firmalarda çalışanların büyük kısmının kariyerlerinin önemli bir bölümünü aynı firmada geçirdiği ve firmaya bağlılık ile şirket kültürünün benimsendiği dikkat çekti

Pazarlama ve iş birliği yapmayı teşvik faaliyetleri: Şehre gelenleri fuar alanlarına çekmek amacıyla yoğun e-mail ve sosyal medya kampanyaları, havalimanında, otellerde ve yollarda tanıtımlar dikkat çekici seviyedeydi. Gerek fuar alanı içerisinde gerek fuar alanı dışında toplu taşıma ve taksi duraklarına gidiş yollarında öğrenciler firmaları temsilen sempatik bir pazarlama etkisi yaratma çabası içindeydiler.

Küçük ve orta ölçekli bazı fuarlarda ziyaretçilere ücretsiz yemek ve kahve imkânları yine karşılaştığımız farklı uygulamalardı.

Firma ziyaretlerimizde, firmalar kendilerini tanıtıcı sunumlar ile başladılar. Belli bir ölçeğin üzerindeki çoğu firma, ana bina girişinde etkileyici sunumlar yapabilmek için hem metrekare büyüklüğü hem iç mimarisi ve görselliği itibarıyla çok etkileyici sunum alanları oluşturmuşlar. Geçen sene de çok etkilendiğimiz bu uygulamanın Çin’in dünyaya açılma politikasının gereği belli ölçeğin üzerindeki firmalarda kurumsal kültürün bir parçası haline geldiği de teyit etmiş olduk.

Geçen sene gördüğümüz İngilizce konuşulanı Çince olarak, Çince konuşulanı İngilizce olarak yazıya döken minik cihazların daha da geliştirilmiş olduğunu, kulaklıklar ile anında çeviri yapan cihazların hem fuar hem otellerde daha da yaygınlaştığını gördük.

Dijital altyapı ve yaşam kolaylığı: Hayatın her alanında ödeme ve iletişim vasıtası olarak Alipay ve WeChat yoğun olarak kullanılmaya başlamış. Bu uygulamaların ülkedeki diğer dijital uygulamalar ile uyumlu çalışıyor olması yaygın kullanımı da teşvik etmiş. Geçen sene de bahsettiğim üzere sokaktaki dilencilere kadar her yerde karekod kullanılarak bu uygulamalar üzerinden ödeme yapılmakta. 

Ekonomik gözlemler: İşçilik maliyetlerinin, görüştüğümüz imalat tesislerinde ortalama 700–900 dolar/ay olduğunu öğrendik. Çin’in kaliteli ve uluslararası pazardaki ürünlerinin emsallerine göre daha uygun fiyatlı olmasının sebebini düşük işgücü maliyetine bağlamak artık çok doğru değil. Çin, seri üretimde Avrupa’daki birçok rakibine kıyasla çok daha yeni nesil üretim altyapısı oluşturmuş, her ölçekte yalın ve verimli üretimi öncelik haline getirmiş. Uygun fiyat politikasının aslında altında yatan felsefe de bu şekilde değişmiş. 

Çin’in kendi vatandaşına verdiği destek ve teşviklerin yanında, teşvik ettiği yabancı yatırımcıların ülkeye sunduğu üretim bilgisini de transfer ederek, her pozisyonda know-how transferini başarılı bir şekilde gerçekleştirdiğini çok yerde tespit ettik. Ayrıca, dünya sıralamasında en önde olan kendi üniversiteleri yanında dünyadaki diğer iyi üniversitelere (Almanya ve ABD üniversitelerini biraz daha fazla duyduk) lisans ve lisansüstü seviyelerde gönderdikleri burslu öğrenciler ile ekonomik kalkınmayı hızlandırdıklarını farklı adreslerde dinledik. 

Bu yıl Canton’da ilgi çeken bir konu da “tasarım” satan firmaların çokluğuydu. Artık sadece ürünle değil, sizin için üreteceklerinin tasarımını da satmaya talipler.

Finansman ve yatırım stratejileri: Düşük faiz oranları ve uzun vadeli finansman modelleri ile desteklenen firmalar ile üretime özel önem verildiğini gözlemledik. Kurulan devasa üretim tesisleri ile dünya pazarına hem kalite hem de ölçek olarak hizmet verebilecek bir kapasiteye ulaştıklarını, ABD’nin vergi kararlarından sonra paniğe kapılmadan sabırla durumu izlediklerini, üretim üzerine kurulu düzenin işleyebilmesi için pazarlama ve satış odaklı yeni stratejiler geliştirmek üzere hırslı ancak sakin ve sabırlı olduklarını deneyimledik.