Ege’nin sanayi atılımında en kritik konu Yeşil Mutabakat
Ayda bir yayınladığımız Ege DÜNYA gazetemizin eylül sayısında bölgede yapılan otoyol çalışmalarını ve bunun ekonomiye etkisini inceledik. Çünkü bölge sanayisindeki canlanma elle tutulacak kadar somut ve bunun en önemli nedeni tamamlanan, yapımı süren ve şu an plan aşamasında olan yollar. İzmir-İstanbul Otoyolu güzergahında bulunan bölgeler bu durumu açık bir şekilde yaşıyor. İzmir-Çanakkale ve Aydın-Denizli, ardından da Denizli-Antalya Otoyolu güzergahında da bu durum çok yakında hissedilecek. Buraya kadar her şey çok güzel. Bundan sonrasının da güzel olması için Ege iş dünyası tatlı bir telaş içinde. Bu telaşın nedeni Avrupa Yeşil Mutabakatı.
Türkiye genelinde olduğu gibi Ege’de de ihracatın yarısı AB ülkelerine yapılıyor. O yüzden Avrupa’da dış ticaretle ilgili yapılan her düzenleme Türkiye için çok önemli. Avrupa Birliği, 11 Aralık 2019’da yayınladığı Avrupa Yeşil Mutabakatı (AYM) stratejisi ile sürdürülebilirlik konusunda atacağı adımları biraz daha somutlaştırdı. AB sanayisinin 2050 yılına kadar dönüşümünü öngören bir strateji ortaya koyan AYM’nın getireceği en önemli uygulamalardan biri de sınırda karbon vergisi. Bunun için henüz bir takvim ortaya konmasa da sürenin çok uzun olmayacağı artık ortaya çıktı. Ege’de sürmekte olan sanayi atağının buna göre planlanması çok önemli. Çünkü baştan böyle bir aksiyon almanın maliyeti, sonradan adapte olmaktan çok daha düşük.
Ege, bu konuda farkındalığı en yüksek bölgeler arasında. Yoğun enerji ve su kullanan demir-çelik, tekstil gibi sektörlerde faaliyet gösteren firmalar hazırlıklarını hızlı şekilde sürdürüyor. Meslek örgütleri ve sivil toplum kuruluşları da üyelerini hem bilgilendirmek hem de yönlendirmek amacıyla yoğun çalışmalar yapıyor. Konu direkt ihracatla ilgili olduğu için bu kuruluşların başında Ege İhracatçı Birlikleri geliyor. 2020’yi ve 2021’i Sürdürülebilirlik Yılı ilan eden Ege İhracatçı Birlikleri, pandemi dönemi de dahil olmak üzere bu kapsamda pek çok çalışma gerçekleştirdi.
Bu konuda en aktif kuruluşlardan biri de Ege Bölgesi Sanayi Odası. 1980’lerde Çevre Çalışma Grubu’nu kuran EBSO, karbon ayak izi çalışmalarına 10 yıl önce başladı. Geri Kazanım İhtisas OSB kurmak için 5 yılı aşkın süredir çalışan EBSO, üyeleri için sık sık bilgilendirme toplantıları gerçekleştiriyor. EBSO, uzun süredir üzerinde çalıştığı Yeşil Sanayi Rehberi’ni de geçen hafta tamamlayarak kamuoyuna sundu. EBSO, güncel ekonomik konuları kapsamlı olarak ele almayı seviyor. Bunu da kitaplar yoluyla yapıyor. Daha önce Endüstri 4.0 konusunda hazırladığı ve zaman zaman güncellediği kitap da tüm sanayicilerin başucunda bulunması gereken bir çalışma. Türkiye’de bir ilk olarak hazırlanan 200 sayfalık rehber, sanayicilere ürün ve hizmetlerinde karbon ayak izinin hesaplanması, raporlanması ile ilgili tüm süreçler hakkında bilgi veriyor. EBSO Çevre Çalışma Grubu Üyesi Prof. Dr. Nuri Azbar’ın katkısıyla hazırlanan ve tam adı “Avrupa Birliği Yeşil Mutabakatı Penceresinden Yeşil Sanayi Rehberi” olan kitap, Avrupa Yeşil Mutabakatı’nı fırsata çevirmek isteyen sanayicilere yol gösterir nitelikte.
Tanıtım toplantısında EBSO Başkanı Ender Yorgancılar’ın dediği gibi; “Ürün ve hizmetlerin karbon ayak izi hesaplanması, raporlanması, üretim süreçlerinin tamamında yaşam döngüsü analizi yaklaşımları ile üretimde döngüsel ekonomi yaklaşımı prensiplerinin benimsenmesi ve hayata geçirilmesi, sanayimizin bu yeni süreçte daha da güçlenmesi ve dezavantajları avantaja çevirerek Avrupa Birliği sanayi liginde en güçlü aktörlerden biri olarak yerini korumasında büyük rol oynayacak.”
Yapılan çalışmalara baktığımızda Avrupa Yeşil Mutabakatı’nın büyüyen Ege sanayisi için fırsat olma ihtimalinin kriz olma ihtimalinden daha yüksek olduğunu görüyor ve umuyoruz.