Faiz indirimi kapıda (mı?)
Geçen haftaki Para Politikası Kurulu (PPK) kararından ve kararı açıklayan duyurudan sonra Temmuz PPK toplantısında politika faizinin indirileceği bekleyişleri yaygınlaştı. O toplantıya kadar yeni bir şok yaşanmazsa benim de kanım faizinin düşürüleceği yönünde.
Ne gibi şoklar yaşanabilir? İlk sırayı iç siyaset alıyor: CHP’ye ilişkin karar ne olacak? İkinci sırada ise yatışmış gibi görünen İsrail-İran-ABD gerginliğinin yeniden alevlenmesi olasılığı var. Elbette, Trump hazretlerinin ne ölçüde saçmalıklarına devam edeceğinin bilinmiyor olması üçüncü olarak eklenebilir listeye.
Olası şokları bir tarafa bırakırsak, yüzümüzü enflasyona ve onu belirleyen unsurlara dönmemiz gerekiyor. Mayıs ayı enflasyonu (mevsim hareketinden arındırılmış aylık enflasyon) ne yüksek ne de düşük düzeydeydi. Keza temel enflasyon göstergeleri de. Bu durumda Haziran enflasyonu önemli olacak. Ancak Haziran enflasyonunun düzeyini sadece iktisadi temeller belirlemeyecek. 19 Mart’tan itibaren iç siyasette yaşananlar, Trump’ın gümrük vergisi şokunun yarattığı hasarlar ve nihai olarak da İsrail-İran çatışması nedeniyle döviz kuru sıçradı. Yarısı Euro yarısı da dolardan oluşan sepetin lira karşısındaki değeri martta yüzde 4,6, nisanda ise yüzde 4,9 oranında yükseldi. Mayıs artışı, enflasyonun üzerindeydi: Yüzde 1,9. Bunlar aylık kur ortalamaları için artış oranları. Dün itibariyle mayıs sonuna kıyasla artış ise yüzde 2,5 düzeyindeydi. Ayrıca, İsrail-İran çatışması nedeniyle birkaç hafta petrol fiyatları yüksek düzeylerde seyretti.
Bu gelişmelerin haziran enflasyonuna olumsuz etkilerinin olması beklenir. Merkez Bankası açısından ise iktisadi temellerden kaynaklanmayan bu olumsuz etkilerden arındırıldığında haziran ayında enflasyonun ne olacağı belirleyici. O değer yılsonu için yüzde 29 tahmin (hedef) üst sınırı ile uyumlu ise Merkez Bankası’nın faizi indirmemesi için, olası yeni şoklar dışında pek bir engel kalmıyor. Birkaç nedenle:
Birincisi, yıllık enflasyon yüzde 35. Politika faizi ise yüzde 46. Kredi faizleri daha da fazla. Kısacası, reel faizin düzeyi yüksek. Politika faizinin birkaç puan düşürülmesi, enflasyona ilişkin gidişatı olumsuz etkilemez.
İkincisi, enflasyona kıyasla faizler bu kadar yüksek olunca, reel kesimden gelen şikâyetler de giderek artıyor. Hem yüksek faizden hem de o faize razı olunsa bile krediye erişmekte zorluk çekmekten yakınılıyor.
Üçüncüsü, zaten faiz indirim sürecine başladı. 19 Mart’tan itibaren yaşananlar nedeniyle fiili politika faizi yüzde 49’a yükseltilmişti. Son PPK toplantısının birkaç gün öncesinde yüzde 46’ya geriledi fiili politika faizi. Normal koşullar altında, Merkez Bankası’nın başladığı işin arkasını getirmesi beklenir.
Burada Merkez Bankası’nın dikkat etmesi gereken nokta şu: Haziran enflasyonu yüksek gelirse, bunun iktisadi temellerden kaynaklanmadığını açıklayabilmeli (elbette yüksek olmasının ana nedeni yaşanan şoklar ise). Enflasyon zaten hedefiyle uyumlu ise bu açıklamaya gerek yok elbette.
Bir önemli nokta daha var. Özellikle son zamanlarda çok tartışılan CHP ile ilgili karar PPK toplantısından önce açıklanır ve karar ‘butlan’ şeklinde olursa, yeni bir kur şoku yaşanması olasılığı az değil. O zaman Temmuz PPK toplantısında faiz indirimi çok zorlaşır. Nedeni açık: 19 Mart’tan sonra döviz kurunun sıçraması ve nerede duracağının belli olmaması, PPK’nın olağanüstü toplanmasına yol açtı. Politika faizi yükseltilmek zorunda kalındı. O süreçte Merkez Bankası önemli ölçüde rezerv kaybetti. Benzeri bir siyasi gelişmenin farklı sonuçlar doğurması için bir neden yok.
Değerli ekonomim.com okurları,
ekonomim.com ekibi olarak Türkiye'de ve dünyada yaşanan, haber değeri taşıyan gelişmeleri sizlere en hızlı, tarafsız ve kapsamlı şekilde sunmak için çalışıyoruz. Bu süreçte sunduğumuz haberlerle ilgili eleştiri, görüş ve yorumlarınız bizim için çok değerli. Ancak, karşılıklı saygı ve hukuka uygunluk çerçevesinde, daha sağlıklı bir tartışma ortamı oluşturmak adına yorum platformumuzda uyguladığımız bazı kurallarımız bulunmaktadır.
Sayfamızda Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına ve evrensel insan haklarına aykırı yorumlar onaylanmaz ve silinir. Okurlarımız tarafından yapılan yorumların, (diğer okurlara yönelik olanlar da dahil) kişilere, ülkelere, topluluklara, sosyal sınıflara ırk, cinsiyet, din, dil başta olmak üzere ayrımcılık içermesi durumunda, yorum editörlerimiz bu yorumları onaylamayacak ve silecektir. Onaylanmayacak ve silinecek yorumlar arasında aşağılama, nefret söylemi, küfür, hakaret, kadın ve çocuk istismarı, hayvanlara yönelik şiddet söylemleri de yer almaktadır. Suçu ve suçluyu övmek, Türkiye Cumhuriyeti yasalarına göre suçtur, bu nedenle bu tür yorumlar da ekonomim.com sayfalarında yer almayacaktır.
Ayrıca, Türkiye Cumhuriyeti mahkemelerinde doğruluğu kanıtlanamayan iddia, itham ve karalama içeren, halkı kin ve düşmanlığa tahrik eden, provokatif yorumlar da yapılamaz.
Markaların ticari itibarını zedeleyici, karalayıcı ve ticari zarara yol açabilecek yorumlar onaylanmaz ve silinir. Aynı şekilde, bir markaya yönelik promosyon veya reklam amaçlı yorumlar da onaylanmaz ve silinecek yorumlar kategorisindedir. Diğer web sitelerinden alınan bağlantılar ekonomim.com yorum alanında paylaşılamaz.
ekonomim.com yorum alanında paylaşılan tüm yorumların yasal sorumluluğu yorumu yapan kullanıcıya aittir, ekonomim.com bu sorumluluğu üstlenmez.
ekonomim.com'de yorum yapan her okur, yukarıda belirtilen kuralları, sitemizde yer alan Kullanım Koşulları'nı ve Gizlilik Sözleşmesi'ni okumuş ve kabul etmiş sayılır.
Kurallarımıza uygun şekilde saygı, nezaket, birlikte yaşama kuralları ve insan haklarına uygun yorumlarınız için teşekkür ederiz.