Medyada parayı kim kazanıyor?
Telekom operatörleri, yeni rekabet alanı haline gelen medya platformlarında teknoloji yarıştırıyor ancak gelir modellerini de düşünseler iyi olacak.
Türk Telekom ve Turkcell birbiri ardına medya platformlarındaki yenilikleri duyurdular. Tivibu, yeni arayüzünü ve yedi gün geriye giderek program izleyebilme özelliklerini vurgularken Turkcell her TV’yi akıllı televizyona dönüştüren TV+ PRO ürünü ile platform yayıncılığında süper platform olma mesajıyla sahne aldı. Bunlar büyük organizasyonlardı ancak bu arada daha küçük ölçekte gerçekleşen iki gelişme bunlarla ilgili farklı soruları gündeme getirdi. Benim gündemime diyeyim...
Bunlardan ilki, Inter ve Manchester City arasında 10 Haziran’da İstanbul’da oynanan Şampiyonlar Ligi finalinin TV8’den canlı yayınlanmasıydı. TV8 açık kanaldı ve ben de maçı şifresiz olarak izleyip Maarif Koleji’nden dönem arkadaşımız Acun Ilıcalı’ya dua etmekle yetindim. İnternet bağlantısı, bilgisayar ve elektriğe ödediğim ücret dışında maliyetim olmadığını düşünüyorum. Umarım görümeyen maliyetim olmamıştır.
İkincisi ise 15 Haziran’da Feriye’de yapılan Endeavor Türkiye Etkin Girişimci Destekleme Derneği’nin dokuzuncu olağan genel kurul toplantısıydı. Yönetim Kurulu Toplantısı’nda yönetim kurulu başkanlığına yeniden Emre Kurttepeli’nin seçilmesini takip eden kokteylde, son dönemde e-posta ile bülten yayınlamaya başlayan bir iş insanı ile karşılaştım. Benim de e-posta kutuma düştüğü için biliyorum. Bir süredir yaptığı bu işin nasıl gittiğini sorduğumda, “Bu işten para kazanılmadığını anlayacak kadar deneyim kazandım” dedi. Halbuki kişiye özelleştirilebilen ya da önemli sayıda kişiye ulaşan (e-posta kutusuna düşen ya da uygulama üzerinden gönderilen) mesajlar eskiden önemli bir gelir kalemiydi. Bülten sponsoru diye bir kavram vardı.
Teknolojileri gerçekten etkileyici olmakla birlikte telekom operatörlerinin buradaki gelir modellerini öğrenmemiz gelecek kuşaklara daha yararlı mesajlar vermemizi sağlayacak. Örneğin, içerik tarafı mı yoksa platform tarafı mı daha iyi kazandırıyor? Şifreli içeriğe alışmışken bu kadar insanı İstanbul’a çeken bir futbol etkinliği nasıl açık kanalda yer alıyor?
Değer zincirindeki değişimi incelemek gerekiyor
Eskiden bunları daha net görebiliyorduk. Dijital platform demek Türkiye’de naklen maç yayını demekti. Naklen yayın ihalesini kaybetmesinin ardından Cine5, dünya çapındaki yapımları abone kitlesine sunsa da tutunamadı. Bu bizim normalimizken Netfl ix geldi ve bu normali değiştirdi. Netfl ix’in yanı sıra Amazon Prime ve Disney+ da dev reklam kampanyaları ile bu alanda oynuyor. Webrazzi’ye göre, 2021’de BluTv’nin yüzde 35’ine 20 milyon dolar ödeyerek ortak olan Discovery’nin spor kanalı Eurosport Tivibu’da da yer alıyor. Türk dizileri, belirli bir süre Türk televizyonlarında oynadıktan sonra yurtdışı platformlara da satılıyor. Bütün bunları düşününce iş çok karışıyor. O zaman bir A Takımı kurmak gerekiyor ki yönümüzü belirleyelim.
Medyanın A Takımı kimleri barındırmalı?
Benim böyle bir A Takımı’na koyacağım ilk isim, şimdiye kadar adını geçirmediğim Sadettin Saran olur. Spor yayıncılığında yeni gelir modeli ve niş yaratmakta çok ustadır. Maç özetlerinde daha sık görmeye başladığım Exxen logosu nedeniyle Acun Ilıcalı ve Ay Yapım CEO’su Kerem Çatay listeye girer.
Çatay’ı seçmemin nedeni şu: Şahsiyet deyip listeyi uzatmayacağım birçok yapıma imza atarken YouTube’da belirli bir ürünü söylediği fiyattan satın almaya dayanan pazarlık programına saatlerini ayırdığını söylemişti.
Listeye Emre Kurttepeli’yi neden koyacağımı da onun sözleriyle aktarayım: “Biz, Türkiye’yi geleceğe taşıyan öncü girişimcilerin global platformuyuz. 15 sene içinde Endeavor Türkiye’den seçilen girişimci sayımız 100’ü geçti. Girişimcilerimiz 750 milyon doları aşan yatırım topladı, 20’ye yakın şirket satışı gerçekleşti. Global yatırım fonumuz Catalyst, Türkiye’de 14 yatırım yaptı.”
Kendimi başarıya aday ve şeff af bir kabine kurmuş gibi hissettim ama parayı kimin kazandığının yanıtını hâlâ veremiyorum.