Sanayi üretiminin yıldızları

Mart ayında sanayi üretim endeksi geçen yıla göre yüzde 4,3 artarken, şubat ayına göre yüzde 0,3 geriledi. İmalat sanayi üretimindeki artış yüzde 4 olurken, madencilikte yüzde 7,5, elektrik-gaz-buhar-iklimlendirme alanında yüzde 5,1 artış ölçüldü. Aramalı ve dayanıklı tüketim malı gruplarında üretim yüzde 5 yükseldi, dayanıksız tüketim mallarında ise yüzde 1,5 geriledi.

Sanayi üretiminin hala güçlü bir performans gösteriyor olması dikkat çekiyor. Önümüzdeki aylarda ekonomideki yavaşlama ile birlikte daha mutedil değişimler göreceğiz. Bu veride sanayi üretimini en fazla yukarı çeken faktörün, yüksek teknolojili ürünlerin üretimindeki artış olduğu sizin de dikkatinizi çekmiş olmalı. Yüksek teknoloji ürünleri sanayi üretimi, geçen yıla göre yüzde 34,4, geçen aya göre ise yüzde 16 yükseldi. Ancak bu sadece bu aya has bir durum değil.

TÜİK’in güncel sanayi üretim endeksi baz olarak 2021 yılını 100 kabul ediyor. 2010 yılında başlayan teknoloji düzeyine göre ayrıma göre geriye dönüp baktığımızda, yüksek teknolojili üretimin endeks değeri 30 civarında iken bugün neredeyse beş katına ulaşmış durumda. Orta-yüksek teknolojili üretim endeksi ise yaklaşık üç katına ulaşmış ve 40’lardan 120’ye gelmiş. Aşağıdaki grafik, verilerdeki seyrin net görünmesi amacıyla 6 aylık hareketli ortalamalar ile hazırlandı. Orta-yüksek ve özellikle de yüksek teknolojili üretim endeksi, diğerlerine göre bariz bir ayrışma yaşamış durumda.

Daha net ifade etmek gerekirse, 2010’dan bugüne gelirken, genel sanayi üretimi yüzde 128 yükseldi. Bu dönemde düşük teknolojili ürünlerin üretimi yüzde 104, orta yüksek teknolojili ürünlerin üretimi yüzde 127 arttı. Orta-yüksek teknolojili ürünlerdeki artış yüzde 192 olurken, yüksek teknolojili ürünlerdeki yükseliş yüzde 375 oldu.

Bildiğiniz gibi yüksek teknolojili ürünler arasında, bilgisayar, elektronik, optik aletler, eczacılık ürünleri, hava-uzay taşıtları ve yazlım ürünleri yer alıyor. Orta-yüksek grup içinde ise kimyasallar, silah, elektrikli teçhizat, başka yerde sınıflandırılmayan makine-ekipmanlar, otomotiv, diğer ulaşım araçları ve tıbbi aletler var.

TÜİK verilerindeki en yüksek performans da bu gruplarda yaşanıyor. 2010’dan bu yana üretiminde en çok artış görülen sektör, elektronik. Artış oranı yüzde 546. Bu sektörde son bir yıllık artış ise yüzde 37’ye yaklaşıyor. Diğer ulaşım araçlarında son 14 yıllık üretim artışı yüzde 416. Makine onarım sektöründe bu dönemdeki artış yüzde 268. Eczacılık, elektrikli teçhizat, diğer makine imalatı gibi alanlarda da ciddi yükselişler görünüyor.

Bu veriler, Türkiye’de yıllardan bu yana yüksek sesle dile getirilen teknoloji atağının hayata geçmeye başladığını gösteriyor. Zamanla bu sektörlerin performansında daha ciddi bir ivmelenme de göreceğiz. Ancak, henüz toplam üretim içinde bu sektörlerin payı kısıtlı olduğu için toplam sanayi üretimini güçlü şekilde yukarı çekemiyorlar.

Enflasyonla mücadelenin fayda sağlayacağı konulardan biri de üretimde teknoloji atağı. Enflasyon geriledikçe firmalar, günü kurtarmak, ucuz finansman sağlamak, borçlarını ödemek, artan maliyetlerle baş etmeye çalışmak yerine, inovasyona, Ar-Ge’ye, proje geliştirmeye daha kolay konsantre olabilir, daha fazla vakit ve finansman ayırabilir duruma gelecek.

Yurt İçi Veriler

13 Mayıs 10:00          Mart ayı ödemeler dengesi

15 Mayıs 11:00          Nisan ayı bütçe sonuçları

Yurt Dışı Veriler

10 Mayıs 17:00          ABD Michigan güven endeksi

14 Mayıs 09:00          Almanya Nisan enflasyonu

14 Mayıs 12:00          Euro Bölgesi ZEW endeksi

14 Mayıs 15:30          ABD Nisan üretici enflasyonu