Stratejik iş ortaklığı – 2

Geçen yazımda başladığım mini yazı dizisine bu hafta Stratejik İş Ortaklığının sağlıklı kurulabilmesi için neler yapılması gerektiği ile devam edeceğim.

Stratejik İş Ortaklığı neden faydalıdır?

Ortak girişimler kurumsal dünyada nispeten nadirdir. Genellikle ortak yönetim ekipleri ve uzun süren pazarlıklar gerektirdiğinden, çoğu zaman zahmetli gibi görünebilir.

Ancak bazen yeni bir ortaklık, inovasyonun anahtarı olabilir. Örneğin, Google Earth’ü geliştirebilmek için Google, NASA’nın katkısına ihtiyaç duymuştu. Sony ile Ericsson’un birleşmesi ise, dünyaca tanınan mobil cihaz markalarından birini doğurmuştu.

Özellikle ekonomik durgunluk dönemlerinde, birleşme veya satın alma yerine ortak girişim yapmak büyük avantajlar sunabilir. Bu tür bir yapı, iki ortağın mülkiyeti, getirileri ve riskleri paylaştığı bir düzenlemeye dayanır. Böylece belirsiz bir iş ortamında daha sağlam bir yol izlenebilir, aynı zamanda yeni beceriler ve bakış açıları her iki şirkete de kazandırılabilir.

Ancak bu faydaları elde edebilmek için güçlü ve sağlıklı bir ortaklık kurulması şarttır. Bunun için temel adımları şöyle sıralayabiliriz.

1- Ortak hedefler belirlenmelidir:

Başarılı bir ortak girişimin ilk şartı, iki tarafın da paylaştığı ortak hedeflerin olmasıdır. Bu kulağa kolay gibi gelse de birçok şirket bu hedef uyumunu sağlamayı ihmal eder. McKinsey & Company’nin araştırmasına göre, ortak girişim planlamacıları çoğu zaman iş modelini konuşmaktan çok, anlaşma detaylarını tartışmaya vakit harcar. Uzun vadeli hedefler net değilse, ileride mutlaka anlaşmazlıklar çıkar.

2- Gerekli ön incelemeyi yapılmalıdır:

Ortak girişim kurmak zaman alır; hatta birleşme/satın alma süreçlerinden bile daha uzun sürebilir. Bu yüzden şirket liderlerinin süreci aceleye getirmemesi gerekir. Ortak girişim, farklı iş birimlerinin entegrasyonunu içerdiğinden, tarafların neye dâhil olduklarını önceden çok iyi bilmeleri gerekir. Ortaklık kurulmadan önce, karşı tarafın kurumsal kültürü, karar alma tarzı, daha önceki ortak girişim deneyimleri ve operasyonel kapasitesi göz önünde bulundurulmalıdır.

3- Doğru yönetim ekibi kurulmalıdır:

Her organizasyonda güçlü liderlik önemlidir, ancak bu özellikle iki şirket birleştiğinde daha da kritik hale gelir. Ortak girişim için yüksek performanslı liderlerin seçilmesi gerekir. Bu liderler, iş birliğinin temel direği olacak; motivasyonu yüksek, vizyonu açık ve ekiplere ilham verebilecek kişiler olmalıdır. Ayrıca bu kişilerin görev tanımlarının net şekilde yapılmalı ve sürece hızlı bir şekilde adapte olmaları sağlanmalıdır.

4- Pazar araştırmaları yapmalı ve pazarın dinamikleri bilinmelidir:

Firmalar genellikle yeni bir pazara erişmek için ortak girişime girer. Bu da bazen şirketin yabancı bir ülkede veya bölgede faaliyet göstermesi anlamına gelir. Bu nedenle şirketler, potansiyel ortakları kadar, yeni pazarı da çok iyi tanımalıdır. Riskler doğru analiz edilmeli, aynı zamanda ortaklık sayesinde keşfedilebilecek başka pazarlar olup olmadığı da sorgulanmalıdır.

5- Kültürel uyum sağlanmalıdır:

İki şirketin kültürü bir araya geldiğinde, çatışmalar kaçınılmazdır. Ön inceleme süreci bu kültürlerin uyumlu olduğunu gösterse bile, sürtüşmeler yaşanabilir. Bu da ortak girişimin başarısını ciddi şekilde tehlikeye atabilir; çünkü çalışanlar hayal kırıklığına uğrayıp şirketten ayrılmak isteyebilirler. Bu yüzden taraflardan biri diğerine baskın çıkmak yerine, farklılıkları kabul etmeye hazır olmalıdır. Anlaşma hayata geçmeden önce, şirketler kültürel farklılıkları net şekilde anlamalı ve olası sorunları nasıl çözeceklerine dair detaylı bir plan oluşturmalıdırlar.

Tüm bu adımlar, stratejik iş ortaklığının yalnızca kâğıt üzerinde değil, sahada da sürdürülebilir ve başarılı olmasını sağlamak için kritik öneme sahiptir. Ortaklıklar, doğru kurulduğunda sadece finansal getiriler değil, aynı zamanda bilgi birikimi, yetkinlik paylaşımı ve uzun vadeli rekabet avantajı da sunar. Bu nedenle stratejik iş ortaklığı kurmak isteyen şirketlerin, süreci kısa vadeli kazançlar yerine uzun vadeli değer yaratma perspektifiyle ele alması gerekir.

Bir sonraki yazımda, stratejik iş ortaklıklarında sıkça karşılaşılan sorunları ve bu sorunlarla nasıl başa çıkılabileceğini ele alacağım.