Ücret geliri elde edenler dikkat !

Selçuk Turgay AZAK

Vergi Müfettişi – Ekonomist

30.10.2022 tarih ve 31998 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 311 Seri No’lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ olan 321 Seri No’lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile ücret gelirlerinin vergilendirilmesini ve beyan sürecini doğrudan etkileyecek önemli değişiklikler yapılmıştır.

321 Seri No’lu GV Genel Tebliğ ile 311 Seri No’lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinin 20 nci maddesinde yer alan ‘‘genel yönetim kapsamında bulunan kamu idareleri ile bu idarelere bağlı, ilgili ve ilişkili kurum ve kuruluşlarda (ticaret şirketleri hariç)” ibaresi “genel bütçe kapsamında bulunan kamu idarelerinde” şeklinde değiştirilmiştir.

Peki bu ne anlama gelmektedir?

Bilindiği üzere 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli (I) sayılı cetvelde genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri sayılmış bulunmaktadır. Dolayısıyla bir kamu görevlisinin (I) sayılı cetvelde yer alan farklı kamu idarelerinde çalışması durumunda elde edilen ücret gelirleri tek işveren olarak kabul edilecektir. Yani kamu görevlilerinin Bakanlıklara bağlı ve ayrı bir bütçesi olmayan kurumlardan ücret geliri elde etmeleri durumunda elde edilen ücret gelirleri tek işverenden elde edilen ücret geliri olarak kümülatif matrah esas alınmak suretiyle vergilendirilecektir. Ancak artık ayrı bir bütçesi olan yani 5018 sayılı Kanununa ekli (I) sayılı cetvelde yer almayan ve Bakanlıkların bağlı, ilgili ya da ilişkili olan kurumlardan elde edilen ücret gelirleri ayrı işveren olarak kabul edilerek yapılan ücret ödemeleri, birbiri ile ilişkilendirilmeyecek olup ayrı ayrı vergilendirilecektir. Yani kamu kurumlarında tek işveren müessesesi 5018 sayılı Kanununa ekli (I) sayılı cetvelde genel bütçe kapsamındaki idareleri kapsamak suretiyle daraltılmıştır.

Örneğin Hazine ve Maliye Bakanlığında çalışan bir kamu görevlisi ayrıca Gelir İdaresi Başkanlığı’nda bir komisyonda görevlendirilirse elde ettiği ücret gelirleri tek işveren kabul edilmek suretiyle kümülatif matrah esas alınmak suretiyle vergilendirilecektir. Ancak Hazine ve Maliye Bakanlığında çalışan bir kamu görevlisi ayrıca Özelleştirme İdaresi Başkanlığında görevlendirilmesi durumunda ücret geliri elde ederse Özelleştirme İdaresi Başkanlığı 5018 sayılı Kanuna ekli (II) sayılı cetvelde bulunduğu için söz konusu ücret gelirleri birbiri ile ilişkilendirilmeyecek olup ayrı ayrı vergilendirilecektir.

Böylece iki işverenin oluşması ücret geliri elde eden kişinin beyanname verme ihtimalini artırmıştır. Örneğin, 2022 yılında A Bakanlığından yıllık 80 bin TL ücret geliri elde eden kişi, 5018 sayılı Kanununa ekli (I) sayılı cetvelde yer almayan bir kurumda görevlendirilmesi karşılığında 70 bin TL’nin üzerinde gelir elde ederse yıllık beyanname verecektir. Oysa ki eski düzenlemeye göre söz konusu ücret gelirleri tek işveren kabul edilecekti ve toplam ücret geliri olan 150 bin TL, 880 bin TL’yi aşmadığı için beyanname verme durumu oluşmayacaktı.

Diğer bir değişiklik ise şu şekildedir.

311 Seri no’lu GV Genel Tebliğinin 21 inci maddesinin beşinci fıkrasında şöyle bir ifade yer almaktaydı.

‘‘Yıl içerisinde işveren değiştiren hizmet erbabı, ücret gelirine ilişkin gelir vergisi matrahını yeni işverenine bildirmek suretiyle ücretinin gelir vergisi tarifesine göre kümülatif olarak vergilendirilmesini talep edebilir.’’

321 Seri No’lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile söz konusu düzenlemeye şu ekleme yapılmıştır.

“Hizmet erbabının talep etmesi ve işverenlerin de kabul etmesi kaydıyla, yıl içerisinde aynı anda birden fazla işverenden alınan ücret gelirleri de kümülatif matrah dikkate alınarak tevkifata tabi tutulabilir.”

Bu düzenlemeye göre aynı yıl içerisinde iş değiştirilenler için gelir vergisi matrahını yeni işverenine bildirmek suretiyle ücretinin gelir vergisi tarifesine göre kümülatif olarak dikkate alabileceği hususuna, aynı yıl içerisinde aynı anda birden fazla işverenden alınan ücret gelirleri de kümülatif matrah dikkate alınarak tevkifata tabi tutulabileceği hususu eklenmiştir.

Örneğin; 2022/Ocak ayında X A.Ş.’de çalışmaya başlayan Bay A; 2022/Kasım ayında hafta sonları da Y A.Ş.’de  çalışmaya başlayacaktır. Eğer hizmet erbabı talep eder ve işverenlerde kabul ederse söz konusu ücret gelirleri ilgili Tebliğin 21 nci maddesinin 4 üncü fıkrası kapsamında tek işverenden elde edilen ücret geliri kabul edilecek ve beyanname verme ihtimali azalacaktır.

Örneği genişletirsek; söz konusu kişinin X A.Ş.’den 2022 yılında 200 bin ücret geliri, Y A.Ş.’den de 75 bin ücret geliri elde ettiği varsayımı altında önceki düzenlemeye göre Y A.Ş. ikinci işveren kabul edilmek suretiyle GVK 86/1-b kapsamında 70 bin TL’yi aştığı için elde edilen ücret gelirleri beyan edilecekti. Yeni düzenlemeye göre elde edilen ücret gelirlerinin tek işveren kabul edilmesi durumunda ise toplam ücret geliri 270 bin TL olduğundan ve 880 bin TL’yi aşmadığından beyanname verilmeyecektir. Özetle birden fazla işverenden aynı anda elde edilen ücret gelirleri için tek işveren kabul edilmesi halinde beyan sınırı 70 bin TL’den (2.işveren) 880 bin TL(toplam)’ye çıkmıştır.