Yurtiçi günah göstergesi(*) artıyor; dövizle iç borçlanmada tarihi rekor
Bozulan bütçe disipliniyle birlikte borçlanmaya hız veren Hazine, son iki yıldan bu yana döviz cinsinden iç borçlanmasını da rekor seviyeye çıkardı. Ağustos ayı itibariyle geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 49 artışla 1 trilyon 98 milyar liraya ulaşan iç borç stokunun, 274,2 milyar lira ile yüzde 25’ini yabancı para cinsinden iç borçlanma oluşturdu. Döviz cinsinden iç borçların toplam iç borç stokuna oranını ifade eden ve literatürde “Yurtiçi orijinal günah göstergesi” seviyesi olarak tanımlanan bu rakamın ulaştığı düzey, 2001-2002 kriz yılları hariç olmak üzere rekor seviyeyi ifade ediyor. Aynı dönem itibariyle döviz cinsinden borçların, 1 trilyon 863 milyar liraya yükselen merkezi yönetimin iç ve dış borç toplamındaki payı da 1 trilyon 45 milyar lirayla yüzde 56’sını oluşturdu. Böylece, toplam borçlar içindeki yabancı para payı da bugüne kadarki en yüksek seviyeye ulaşmış oldu. Hazine ilk kez 1996 yılında döviz cinsinden iç borçlanmaya gitmiş, 2001 kriziyle birlikte, döviz cinsi ve dövize endeksli borçlanmanın toplam iç borç stoku içindeki payı 2001 yılında yüzde 36’ya yükseldikten sonra izleyen yıllarda hızlı bir tempoyla aşağı yönlü bir seyir izlemişti. 2004’ten itibaren terkedilen döviz cinsinden iç borçlanma, 2017 yılına kadar sürdü. Borç bakiyesinin de ödenmesiyle 2012- 2017 arasındaki altı yıllık dönemde iç borç stokunun tamamı TL ile gerçekleştirildi ve yabancı para cinsinden borcun payı sıfırlandı. 2018 yılında yeniden başvurulan dövizle iç borçlanma izleyen iki yılda sıçrama kaydetti. Son iki yılda döviz kıtlığı devasa boyutta rezerv eritirken bir yandan da hızlı artış trendine giren döviz kurları borçlanmanın maliyetini hızla yukarı çekti. Yanı sıra, kamu bankalarının döviz açık pozisyonunu ve dolayısıyla kur riskini de yükselterek kırılganlığı daha da artırdı.
Dipnot
(*) 1997 krizinin ardından literatüre giren “Yurtiçi orijinal günah göstergesi” (YİGG) kavramı, ülkelerin yabancı parayla yaptıkları iç borçlanmanın toplam iç borç stokundaki payı üzerinden tanımlanıyor.
Değerli ekonomim.com okurları,
ekonomim.com ekibi olarak Türkiye'de ve dünyada yaşanan, haber değeri taşıyan gelişmeleri sizlere en hızlı, tarafsız ve kapsamlı şekilde sunmak için çalışıyoruz. Bu süreçte sunduğumuz haberlerle ilgili eleştiri, görüş ve yorumlarınız bizim için çok değerli. Ancak, karşılıklı saygı ve hukuka uygunluk çerçevesinde, daha sağlıklı bir tartışma ortamı oluşturmak adına yorum platformumuzda uyguladığımız bazı kurallarımız bulunmaktadır.
Sayfamızda Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına ve evrensel insan haklarına aykırı yorumlar onaylanmaz ve silinir. Okurlarımız tarafından yapılan yorumların, (diğer okurlara yönelik olanlar da dahil) kişilere, ülkelere, topluluklara, sosyal sınıflara ırk, cinsiyet, din, dil başta olmak üzere ayrımcılık içermesi durumunda, yorum editörlerimiz bu yorumları onaylamayacak ve silecektir. Onaylanmayacak ve silinecek yorumlar arasında aşağılama, nefret söylemi, küfür, hakaret, kadın ve çocuk istismarı, hayvanlara yönelik şiddet söylemleri de yer almaktadır. Suçu ve suçluyu övmek, Türkiye Cumhuriyeti yasalarına göre suçtur, bu nedenle bu tür yorumlar da ekonomim.com sayfalarında yer almayacaktır.
Ayrıca, Türkiye Cumhuriyeti mahkemelerinde doğruluğu kanıtlanamayan iddia, itham ve karalama içeren, halkı kin ve düşmanlığa tahrik eden, provokatif yorumlar da yapılamaz.
Markaların ticari itibarını zedeleyici, karalayıcı ve ticari zarara yol açabilecek yorumlar onaylanmaz ve silinir. Aynı şekilde, bir markaya yönelik promosyon veya reklam amaçlı yorumlar da onaylanmaz ve silinecek yorumlar kategorisindedir. Diğer web sitelerinden alınan bağlantılar ekonomim.com yorum alanında paylaşılamaz.
ekonomim.com yorum alanında paylaşılan tüm yorumların yasal sorumluluğu yorumu yapan kullanıcıya aittir, ekonomim.com bu sorumluluğu üstlenmez.
ekonomim.com'de yorum yapan her okur, yukarıda belirtilen kuralları, sitemizde yer alan Kullanım Koşulları'nı ve Gizlilik Sözleşmesi'ni okumuş ve kabul etmiş sayılır.
Kurallarımıza uygun şekilde saygı, nezaket, birlikte yaşama kuralları ve insan haklarına uygun yorumlarınız için teşekkür ederiz.