Eleştirel ve analitik bakışın ustasına veda
EKONOMİ gazetesinin aylık kültür-sanat dergisi KİTAP’ın bu ayki sayısının kapağı, yakın zamanda yaşama veda eden duayen gazeteci, ekonomist-yazar Faruk Türkoğlu’na ayrıldı. Faruk Türkoğlu’nun örnek yaşam öyküsü, mesleğe katkıları ve imza attığı yayınlar, Vahap Munyar, Hakan Güldağ, Rüştü Bozkurt, Kenan Mortan ve Mustafa Kemal Çolak tarafından kaleme alındı.
MUSTAFA KEMAL ÇOLAK
TÜRKİYE örnek bir aydınını, ekonomi basını ‘öğretmen’ bir ağabeyini, yazın dünyası üretken bir kalemini kaybetti 31 Mart sabahı. Tüm Türkiye’nin seçim telaşına kapıldığı saatler, peşinden koşulası bir kalp zamana yenik düştü, ekonomist, gazeteci, yazar Faruk Türkoğlu yaşamını yitirdi.
Kuşağına özgü değerleri 82 yıllık yaşamı boyunca taşıyan ve cömertçe sergileyen bir isimdi Faruk Türkoğlu. 68’li yılların bedel ödeyen temsilcilerindendi. İdealist duruşunu emek ideolojisini savunan, toplumcu yönünü özellikle vurgulamalıyız. Nezaketini, alçakgönüllülüğünü, çalışandan yana tavrını, paylaşımcı, öğretici yapısını zihnimizde hep berrak noktalarda tutmalıyız.
Çok üretken bir yazardı yanı sıra. Yaşamının her alanında, hangi mesleği yaparsa, hangi uğraş içerisinde olursa olsun bu yönünü hep gösterdi. İyi eğitime sahipti. Yabancı dillere hakimiyetiyle Türkiye’yi olduğu kadar dünyadaki gelişmeleri de yakından, titizlikle ve derinliğine izledi.
1942 yılında Isparta Yalvaç’ta doğdu, İstanbul Erkek Lisesi ve İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi’nden mezun oldu. 12 Mart döneminin baskılarını yaşadı, akademisyenliğe giden yolculuğu o süreçte engellendi. Oysa dünyaya öğretmek, bildiklerini aktarmak için gelmişti. Her ânını öğrenmeye ve öğretmeye adadı. Çok okudu, çok araştırdı, en zorlu anlarında bile gündemi çok yakından takip etti.
Kendisini yakından tanıyanlar bilir karşısındakine hep bilgi aktardı yaşamı boyunca. Herkesin doğal öğretmeni oldu adeta. Hem öyle ders verir gibi değil. Gündelik hayatta, dost sohbetinde örneğin. Sakin üslûbu, tertemiz Türkçesi ile vurgulu cümlelerinden çok şey öğrendi insanlar. Hiç bilmediğiniz, duyunca hayranlık beslediğiniz bilgiler akardı ifadelerinden. Artık ne nasip olmuşsa o gün, o anda. İbrahim Müteferrika’nın matbaasında bastığı Arapça-Türkçe sözlüğün öyküsü, altın fiyatıyla bugünkü değeri de olurdu, Türkiye’nin ekonomik kurtuluşunun reçeteleri de yer alırdı, davudi sesinden yansıyan konuşmalarında.
AKADEMİSYEN OLAMADI, HERKESİN ÖĞRETMENİ OLDU
YAŞADIĞI dünyaya çok geniş açılardan bakmasını bilen yapıya sahipti. İyi bir ekonomistti her şeyden önce. Ekonominin dününü de bir tarihçi kadar (bu satırları okusa müdahale eder, tüm mütevazılığıyla itirazını ortaya koyardı) iyi bilir, bugünü de iyi analiz eder, geleceğini de iyi kurgulardı. Yakın dostlarının gözünde canlanacaktır, aklında hep yeni yazı konuları, yeni projeler vardı. Yanı sıra ülke gündemi ve yaşanan sorunlara yönelik çözüm önerileri… Yukarıda bahsettiğimiz gibi İstanbul Üniversitesi’nde akademisyenlik kariyeri engellenen Faruk Türkoğlu, İstanbul Defterdarlığı Vergi Kontrol Memurluğu’nda iki yıl çalıştı. Ardından da Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu’na (DİSK) bağlı Türkiye Maden-İş Sendikası toplu iş sözleşmesi uzmanlığında sekiz yıl görev yaptı. İşçi ve işveren arasında arabulucu sorumluluğu üstlendi.
ÜRETKEN, ÖRNEK YAZI İNSANIYDI
FARUK Türkoğlu’nun bir önemli özelliği de üretkenliği idi. İyi bir yazı insanıydı. Yaşamı boyunca pek çok araştırmaya imza attı. Kitaplar çıkardı. İktisat Belleteni adını verdiği ilk kitabını yazdığında henüz 28 yaşında idi. Üretici yönünü, 1981’den itibaren başladığı ekonomi gazeteciliğinde de gösterdi. Geç başladığını ifade etmek için, “39 yaşında gazeteci oldum” ifadelerine karşılık mesleğine çok yakıştı Türkoğlu. İlk olarak Güneş gazetesinde ekonomi muhabiri olarak vazife aldı. Günaydın, Güneş, Yeni Asır ve Rapor gazetelerinde ekonomi muhabiri, Ekonomik Panorama, Capital ve Ekonomist dergilerinde koordinatörlük ve yayın yönetmenliği yaptı. Sabah, Dünya, Posta ve Referans gazetelerinde ve Para Dergisi’nde köşe yazıları yazdı.
100 GÜN SÜREN CUMHURİYET YAZI DİZİSİNE İMZA ATTI
FARUK Türkoğlu, dönemine ve gelecek kuşaklara ışık tutacak yayınlarına 2000 yılından itibaren devam etti. Değişim Kültürü kitabını 2000 yılında piyasaya çıkaran Faruk Türkoğlu, 2001’e Doğru İnsan Kaynakları Araştırması’nı da yine aynı yıl yayımladı. Titiz çalışmalarıyla 2016’da Cumhuriyet Döneminin Sanayiisinde Kim Kimdir, Ansiklopedik Ekonomi ve İş Dünyası Sözlüğü 2020’de çıktı. Ayrıca, Türkiye Maden-İş Sendikası’nın tarihini anlatan Derinden Gelen Kökler adlı kitabı kaleme alan Çalışma Grubu’nun içinde yer aldı.
Faruk Türkoğlu, EKONOMİ gazetesi bünyesinde yayımlanan Neden Geç Kaldık/Nasıl Yetişiriz kitabıyla bilim, sanayi ve ekonomide yarım kalan atılım öykülerini kaleme aldı. Yanı sıra Türkiye’nin sürdürülebilir kalkınması için ipuçları ve öneriler sundu. Büyük Selçuklu İmparatorluğu döneminden başlayarak Anadolu’da yaşanan gelişmeler ışığında nelerin, neden yapılamadığını ve faturasının neler olduğunu, nelerin, hangi koşullarda düzeltilebileceğini 624 sayfalık kitapta okurları ile paylaştı.
Faruk Türkoğlu, EKONOMİ gazetesinde “Dün, Bugün, Yarın” köşesinde düzenli yazılarına devam ediyordu. Türkoğlu’nun EKONOMİ gazetesindeki son eseri, 100 gün aralıksız süren, Cumhuriyet Kronolojisi oldu. 1923’ten, 2023’e uzanan 100 yılda yaşanan ekonomik gelişmeler, Faruk Türkoğlu’nun kaleminden okurları ile buluştu.
