Vatandaşın fiyatlama davranışları bozuldu: İkinci el fiyatlar sıfırı aştı
Türkiye’de yüksek enflasyonla bozulan fiyatlama davranışları artık yalnızca üretici ve hizmet sağlayıcılarla sınırlı kalmıyor. İkinci el alışverişte de lüks ürünlerin fiyatları sıfırlarını geçiyor.
ÖZDER ŞEYDA UYANIK
Ekonomideki önemli göstergelerden biri de beklentilerdir. Fiyatlamalar finansal tarafta beklentilerle şekillenirken, yüksek enflasyon döneminde beklentilerin de değişmesi fiyatlama davranışlarında da bozulmayı getirir.
Peki, bu fiyatlama davranışlarında bozulma sadece ürün üreten ya da hizmet verenlerin mi sorunu oluyor?
TCMB’nin yayınladığı enflasyon beklentileri anketinin sonuçlarına göre, hanehalkının beklentisi en yüksek seviyede olurken, 2026 için TCMB’nin yıl sonu yüzde 16 beklentisine karşın yüzde 52,24 seviyesinde bulunuyor. Reel sektörün beklentileri ise fiyatlamaların bu kesimden çıktığı düşünülerek önemseniyor ve yüzde 35,70 seviyesinde oluyor. Piyasa katılımcıları daha finansal ve ekonomik hesaplamalara dayanarak, TCMB’nin tahminlerine yakın bir şekilde yüzde 23,49 oranında bir enflasyon beklentisi olduğunu açıklıyor.
Enflasyonda yükselişle, kur geçişkenliğine, ücret zamlarına ya da akaryakıt fiyatlarındaki yükselişe dayandırılan fiyatlama davranışlarındaki bozukluk, çok farklı bir alanda bireysellerde de görünüyor.
İkinci el alışveriş
Geçtiğimiz günlerde sahibinden.com’un KONDA ile yaptığı bir araştırmanın sonuçlarına göre artık Türkiye’de neredeyse iki kişiden biri ikinci el alışveriş yapıyor. İkinci el alışverişe en çok yönelen kesim de araştırma sonuçlarına göre, özellikle büyükşehirlerde yaşayan, eğitimli kesim olarak ortaya çıkıyor.
Bu kesimde de fiyatlama davranışları bozuluyor.
İkinci elde, görece lüks olan bazı markaların ürünlerinin sıfır fiyatlarıyla yarıştığı dikkat çekiyor.
5 üründe incelendiğinde, sıfır fiyatlarından yüksek olan ikinci el ürünler dikkat çekti. Eski sezon ya da yıpranmış ürünlerde de sıfıra yakın fiyatlamalar görülürken, görece daha “az kullanılmış ürünlerin” fiyatlarının yer yer sıfır fiyatları aştığı da görülüyor.
Saat
Dünyaca ünlü bir markanın saati kendi sitesinde 2 milyon 750 bin TL satılırken, ikinci el fiyatının 3 milyon 500 bin TL olduğu görülüyor.
Ayakkabılar
Dünyaca ünlü iyi markaların ayakkabılarında da aynı fiyatlama bozukluğu görülüyor. İkonik bir tarzı olan yüksek topuklu stilettolarda ikinci el fiyatı sıfır ayakkabının fiyatını aşmasa da o segmentteki bir ürün için aradaki fark çok yüksek olmuyor.
Yine ünlü bir markanın farklı tarzdaki topuklu ayakkabılarında sıfır fiyat olan 66 bin 950 TL indirimle 46 bin 865 TL’ye düşerken, ikinci elde ayakkabının fiyatı 54 bin 950 TL olarak görülüyor.
Dünyada da “görece” üst segment olan başka bir markanın hafif kirletilmiş görüntüsü veren spor ayakkabılarında da sıfır fiyat, ikinci el ayakkabı fiyatından 50 TL daha aşağıda kalıyor.
Çanta
Birçok farklı kategoride ürünleri olan ünlü bir markanın çantası da ikinci el satış fiyatıyla sıfır fiyatından aşağıda kalsa da çanta indirime girdiğinde ikinci elde çok daha pahalı kalıyor.
Fiyatlama davranışları tüm alanlarda bozulmuş görünüyor.
