Toparlanma canlı; güven “V” çizdi

Türkiye ekonomisinden koronavirüs pandemisinin ardından toparlanmaya dair en iyi işaretler dün açıklanan verilerden geldi. Hizmet, inşaat, perakende ve reel kesim güven endeksleri arttı. Veriler ekonominin özellikle üçüncü çeyrekte yeniden büyüme patikasına girdiğini gösterirken özellikle reel kesim güven endeksinde siparişlerin artması ve gelecek siparişlere ilişkin olumlu beklentiler dikkat çekti.

Reel kesim siparişine güvendi

Merkez Bankası temmuz ayı verilerine göre reel kesim güven endeksi hazirana göre 8.1 puan arttı ve 100.7 seviyesine çıktı. Endeksin 100'den büyük olması sektörün mevcut ve gelecek döneme ilişkin iyimserliğini, 100'den küçük olması ise kötümserliğini gösteriyor. Böylece 4 ayın ardından reel kesim güven endeksi yeniden 100 sınırının üzerine çıkarak reel kesimin iyimserliğini ortaya koydu. Reel kesim güven endeksinde hızlı yükselişin en önemli nedeni ise siparişlerdeki olumlu seyir. Ve yine reel kesimin yanıtlarına göre mevcut siparişler üretimlerini 4 ay boyunca sürdürmelerine yetecek seviyede. Nisanda 3.2 ay sürdürmelerine imkan sağlıyor.

Anket katılımcılarının yüzde 44,5’i gelecek üç ayda toplam sipariş miktarının artacağını bekliyor. Haziranda bu oran yüzde 43,5 idi. Azalacak diyenlerin oranı da yüzde 18,3'ten yüzde 14'e geriledi. Gelecek üç aya ilişkin sipariş beklentisi dengesi de 30.5'e çıktı, haziranda 25.2 idi. Martta bu denge 45.8 ile negatif seviyedeydi. Gelecek üç ayda ihracat siparişlerinde artış bekleyenlerin oranı hazirandaki yüzde 34,3 seviyesinden yüzde 37,5’e yükseldi. Azalacak diyenlerin oranı da hazirandaki yüzde 20,8'den yüzde 17,1'e geriledi. İhracat siparişleri için denge yani pozitif ve negatif yanıtların yüzdelerinin farkı 20.4 olarak şekillendi. Bu fark haziranda 13.5 nisanda ise -49.4 idi.

Reel kesimin gelecek üç aya yönelik değerlendirmelerinde, üretim hacmi, iç piyasa sipariş miktarı ve ihracat sipariş miktarında artış bekleyenler lehine seyir güçlendi. Aynı şekilde gelecek üç aya ilişkin istihdam artışı da öngörüyor reel kesim. İstihdamında artış bekleyenlerin oranı yüzde 9,6'dan yüzde 13,4'e çıkarken azalma bekleyenlerin oranı da yüzde 7,8'den yüzde 7,2'ye geriledi. Ancak yatırım beklentileri halen daha zayıf ama yine de küçük de olsa olumlu bir seyir gözlendi.

İşlerin durumu pozitife döndü

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı temmuz ayı sektörel güven endeksi verilerine göre hizmet sektörü güven endeksi yüzde 20,2, perakende ticarette yüzde 9,6, inşaat sektöründe 11,6 artış gösterdi. Hizmet sektöründe hazirana göre, son 3 aylık dönemde iş durumu, son 3 aylık dönemde hizmetlere olan talep ve gelecek 3 aylık dönemde hizmetlere olan talep beklentisi endeksleri sırasıyla yüzde 42,5, yüzde 36,5 ve yüzde 2,9 artarak 54,5, 55,2 ve 90,3 değerlerini aldı.

Perakende ticaret sektöründe bir önceki aya göre, son üç aylık dönemde iş hacmi satışlar alt endeksi yüzde 43,1 artarak 69,6, gelecek üç aylık dönemde iş hacmi-satışlar beklentisi alt endeksi yüzde 7,3 yükselerek 103,9 oldu. Mevcut mal stok seviyesi alt endeksi yüzde 2,9 azalarak 110,4 olarak kaydedildi.

İnşaat sektöründe bir önceki aya göre alınan kayıtlı siparişlerin mevcut düzeyi ve alt endeksi yüzde 25 artarak 73,9, gelecek üç aylık dönemde toplam çalışan sayısı beklentisi alt endeksi de yüzde 3,4 artarak 100 oldu. İnşaat sektöründe temmuzda girişimlerin yüzde 36,9'u faaliyetleri kısıtlayan herhangi bir faktörün olmadığını, yüzde 63,1'i ise faaliyetlerini kısıtlayan en az bir temel faktör bulunduğunu belirtti.

Adım adım yeniden yükseliyor

Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, temmuz ayına ilişkin sektörel güven endeksi verilerini değerlendirdi. Hizmet sektörü güven endeksinin temmuzda geçen aya göre yüzde 20,2, perakende ticarette yüzde 9,6, inşaat sektöründe 11,6 artış gösterdiğini ve bunun sevindirici olduğunu belirten Albayrak, “Ekonomimiz adım adım yeniden yükseliyor.

Türkiye ekonomisi üzerine yapılan kötümser tahminler inşallah yine boş çıkacak” değerlendirmesinde bulundu. Albayrak, ayrıca kapasite kullanım oranının temmuzda 4,7 puan artarak yüzde 70,7'ye yükseldiğini belirterek “Temmuz verilerine maşallah. Sektörel güven endekslerindeki artışın ardından reel kesim güven endeksi de 8,1 puan artarak 100,7 seviyesine çıktı. Çarkları hep beraber daha hızlı çevirelim” dedi.