Bu bir başarı ama yeterli değil
Raylı sistem araçları üretiminde dünyadaki gelişmeler Türkiye’nin çok ilerisinde. Bu alandaki yarış çok hızlı ve her geçen gün daha da hızlanıyor. Dünyada özellikle hızlı tren çalışmalarına 1950’li yıllarda başlamasına rağmen bugün ulaşılan hızlar neredeyse havayolu taşımacılığı ile rekabet edebilecek seviyede. Çin, Japonya, İspanya, Güney Kore, Almanya, Fransa, Rusya, Avusturya, Amerika, Hollanda gibi birçok dünya ülkesinde ortalama hızı 300 kilometre olan trenler her gün milyonlarca yolcu taşırken Japonya, hızı saatte 600 kilometreyi geçen trenlerin test sürüşlerini yapıyor.
Türkiye’de de hızlı tren üretim çalışmaları var ama daha da hızlanması gerekiyor. Türkiye Vagon Sanayii A.Ş. (TÜVASAŞ) Adapazarı tesislerinde üretimi devam eden Türkiye’nin ilk milli ve yerli elektrikli tren setlerinin testleri 29 Mayıs’ta yapılacak. Saatte 160 kilometreye kadar hız yapabilecek ve eylül ayında da hizmete girmesi planlanıyor. Bu bir başarı ama yeterli değil.
Vagon tamir atölyesi olarak 1951 yılında kurulan TÜVASAŞ, kamu kuruluşu statüsünde 69 yıllık süreçte raylı sistem araçları yan sanayisinin Sakarya’da gelişmesine önemli katkıları oldu, bilgi birikimi ve tecrübesini özel sektör ile paylaştı. Bu paylaşım ve işbirliği uzun yıllar sonra yeni bir oluşumun da önünü açtı ve bu doğrultuda güçlerini birleştiren raylı ulaşım sistemleri yan sanayi kuruluşları, kısa adı SARUS olan Sakarya Raylı Ulaşım Sistemleri Kümelenmesi Derneği’ni kurdu.
Kamu-özel sektör işbirliği ile kurulan SARUS, tasarımdan nihai ürüne, yerli ve milli raylı ulaşım sistemlerinin ihtiyaç duyduğu ve özellikle yurt dışından ithal edilen komponetleri yerli ve milli olarak üreterek, raylı ulaşım sistemleri sektöründe yeni bir sinerji oluşturmayı hedeflerken demiryolu sektöründe beklenmeyen yeni bir yapılanma oldu.
Bu yeni yapılanma kapsamında Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demir Yolları’na ait üç demiryolu şirketinin tek bir çatı altında faaliyet göstermesi kararı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girdi.
Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü’ne bağlı fabrikalardan biri olan Türkiye Vagon Sanayii A.Ş. (TÜVASAŞ) ile birlikte, 1894 yılında Eskişehir’de kurulan Türkiye Lokomotif ve Motor Sanayii A.Ş. (TÜLOMSAŞ) ve 1939 yılında Sivas’ta kurulan Türkiye Demiryolu Makinaları Raylı Sistem Araçları Sanayii A.Ş. (TÜDEMSAŞ), yeni yapılanma kapsamında kurulan Türkiye Raylı Sistem Araçları Sanayii A.Ş. (TÜRASAŞ) çatısı altında faaliyet gösterecek. Ankara merkezli kurulan TÜRASAŞ, iktisadi devlet teşekkülü olarak Devlet Demir Yolları’na bağlı olacak.
Türkiye’nin bu üç büyük kuruluşunun TÜRASAŞ çatısı altında faaliyet gösterecek olması, demiryolu sektörüne ne kadar hız kazandıracak? Asıl önemli olan bu. Çünkü kuruluş tarihlerine baktığımızda toplamda 333 yıllık bir bilgi birikimi ve tecrübe var TÜVASAŞ, TÜLOMSAŞ ve TÜDEMSAŞ’ın geçmişinde. Uzun bir süre. Bu nedenle 333 yıllık bir tecrübenin sonunda ulaşılan 160 kilometre hız yeterli değil. Şimdi demiryolu sektöründeki bu yeni yapılanmadan sonra 160 kilometre hızı aşan çok daha yüksek bir beklenti oluşmuş durumda.