Dünya ekonomisinden iyi haberler
Ferda Besli
Ekonomik aktivitelerin gücünü gösteren önemli bir gösterge olan PMI endeksi güçlenmeye devam ediyor. Dünya PMI endeksi Ocak 2023’te 49.7 iken Nisan 2023’te 54.2’e çıktı. Ülke bazında baktığımızda ABD 53.4, Avrupa Birliği 54.1, Japonya 52.9, Almanya 54.2, Fransa 52.4, İngiltere 54.9. Gelişmiş ülkelerin tamamında Nisan 2023 PMI rakamları 50’nin üzerinde geldi. PMI endeksinin 50’nin üzerinde olması ekonomik aktivitenin güçlü, 50’nin altında olması ise ekonomik aktivitenin zayıf ve daralma olduğunu göstermektedir. Nisan 2023’te Türk imalat sektöründeki toparlanma ivme kazandı ve Mart 2023’te 50.9 olan PMI Nisan 2023’te 51.5 oldu. Yurt dışı ve yurt içi siparişler ve üretimdeki artışların güçlenmesi, satın alma faaliyetlerinin yeniden büyümeye geçmesini sağladı Dünyanın en büyük ikinci ekonomisi olan Çin’de ise durum biraz farklı. Mart 2023’te 51.9 olan PMI endeksi gelişmiş ülkelerin aksine Çin’de düştü ve 49.2 olarak gerçekleşti. Bu yılın başında başlayan Covid tedbirlerinin gevşetilmesi ile hızlanan Çin ekonomisinde nisan ayı biraz durgun geçti. İlk çeyrekte yüzde 4,5 büyüyen Çin ekonomisinin ikinci çeyrekte 5’in altında büyümesi beklenmektedir.
FED Başkanı Sayın Powell 19 Mayıs’ta Thomas Laubach Research Conference’taki toplantıda yaptığı açıklamada 13-14 Haziran’daki toplantıda faiz artışı olasılığını çok düşürdü. Bir yandan enfl asyonun gerilemesi, öte yandan artan faiz oranının bankacılık sektörü üzerinde yarattığı stres ve banka ifl asları bu olasılığı güçlendiriyor. Avrupa Merkez Bankası ise bir gün sonra 15 Haziran 2023’te para politikasına dair toplantısını yapacak. Avrupa’da enfl asyon hala yüksek yüzde 7 civarında ve ABD’ye göre 200 baz puan daha yukarıda. Bu nedenle ECB (Avrupa Merkez Bankası) faiz artırmaya devam edecek görünüyor. İki ekonomi arasındaki faiz politikalarındaki farklılık Euroyu dolar karşısında bir süre daha güçlü tutabilir. Avrupa Birliği’nin en güçlü ekonomisi ve Ülkemizin en güçlü dış ticaret partneri olan Almanya’da ÜFE yüzde 4,1’e geriledi nisan ayında. Bu data enfl asyonun gerilemesinde bir faktör olarak değerlendirilebilir. Ancak iki ekonomide düşen enfl asyon içinde önemli yer tutan enerji fiyatlarının düşmüş olması nedeniyle enfl asyon gerilerken gıda ve enerji hariç çekirdek enflasyonun düşüşü daha yavaş hatta ABD’de mart ayına göre artmış durumda. Bu nedenle artan faizlerin tekrar düşüşü zaman alacak görünüyor. Faizlerin daha fazla artmaması büyüme için iyi bir sinyal olarak değerlendirilebilir.
Sonuç olarak, dünyada ve ülkemizde PMI rakamları ekonomik aktivitenin çok güçlü olmasa da iyi gittiğine dair önemli bir gösterge sunmaktadır. Avrupa Birliği, ABD en önemli ihracat pazarlarımızdır. Bu ekonomilerdeki iyileşmeden daha fazla yararlanmak daha fazla mal ve hizmet ihracatı için döviz kurunun rekabetçi olması gerekmektedir. Nisan 2023 ihracat açısından kötü bir ay oldu ve ihracatımız yüzde 17 düştü 19.3 milyar dolar oldu. İlk dört aylık ihracatımız yüzde 3 düşerken ithalatımız yüzde 7,2 arttı.