Hepsi yaralar sonuncusu öldürür
Geride bıraktığımız günlerde dünyanın iki büyük ekonomisinde enfl asyon verileri açıklandı. Çin'de haziran enfl asyonu yıldan yıla yüzde 0,0 açıklanırken bir önceki aya oranla değişim ise – yüzde 0,2 olmuş. Üretici endeksi – yüzde 5,4 olarak gerçekleşti. Yani dezenfl asyon sona ermiş defl asyon başlamış durumda. Aylık bazda baktığımızda bazen emtia fiyatlarını, bazen enerji bağlantılı sektörleri, bazen gıdayı , bazen de konut sektörünü enflasyondaki yavaşlamanın nedeni ile paylaşabiliriz. Ancak orta vadeli baktığımızda Çin’de bir talep sorunu olduğunu görüyoruz. Ve bu talep sorunu kolay çözülebilecek bir sorun değil. Öte yandan ticaret verisinde görülen, kısmen baz etkisi kaynaklı, gerileme dış talepte de sorunlar olduğunu gösteriyor. Çin kuru zayıfl atmak veya yatırımları artırmak gibi kısa vadede büyümeyi destekleyecek ancak orta vadede sorunları daha da büyütecek bir secim yapmak zorunda kalmak üzere.
ABD’de ise verilerin gösterdiğinin aksine ilginç bir şekilde yoğun bir enfl syon paniğinin yaşandığı bir aylık dönemden geçtik. Özel sektör istihdam verisi ADP’nin çok kuvvetli bir rakam açıklaması ile beraber bu korku zirve yaptı ve ABD 10 yıllık getiri de yüzde 4 seviyesini aştı. Ancak çarşamba günü açıklanan enfl asyon verisi daha olumlu bir resim çiziyor. Detay bazında baktığımızda konut tarafı endeksi yüksek tutan kalem olarak öne çıkıyor. Konut dışı manşet enfl asyon yüzde 1,7, çekirdek ise yüzde 2,7 seviyesinde. Fed’in bir süredir daha ön plana çekerek takip ettiği konut dışı hizmet enfl asyonunda değişim ise yüzde 0,0 oldu. Tek bir veri Fed’in temmuz ayında faiz artışına gitmesinin önüne geçemez. Ancak son istihdam verisine ve bu veriye beraber baktığımızda, tüketici kredilerinde görülen geri çekilmeyi de eklediğimizde bir soğuma olduğu çok net. Bu durumda Fed temmuz toplantısında faiz artırsa bile ağustos ayında gerçekleşecek olan Jackson Hole toplantısı daha belirleyici olabilir.
Şu ana kadar piyasada baskın görüş olan önce stagfl asyon ardından da resesyon beklentileri realize olmuş değil. Fed’in işsizlik oranını dipte, ekonomiyi potansiyeline yakın bir büyüme trendi içinde tutarak faizleri 500 baz puan artırabilmesi önemli bir başarı. Bu olup biterken bilançosunu da küçültüyor. Nitekim bilanço büyüklüğü mart ayında yaşanan krizden önceki seviyeye gelmiş durumda. Bankalar arası likidite açısından önem taşıyan rezervlerin büyüklüğü 4.27 trilyon dolardan 3.1 trilyon dolara geriledi. Ve bu sırada bir kriz de yaşanmadı. Kısacası Fed bu noktaya kadar başarılı bir sıkılaştırma gerçekleştirdi. Ancak bundan sonra gereksiz olarak atılacak her adım boyundan büyük bir sıkılaşmaya neden olacak ve yumuşak iniş senaryosunu zora sokacaktır. Bu nedenle Fed’in zor olanı yaparak artık durması gerektiğini düşünüyorum. Evet enfl asyonun geçici olduğunu savunarak Fed büyük bir hata yaptı ancak piyasa analistleri de stagfl asyon, resesyon, Fed’in faiz indirimine geçmesi gibi kritik konularda çok net bir şekilde başarısız oldu. Buna S&P’de son 18 aydır var olan çöküş beklentilerini de ekleyebiliriz.