OSB’lerde ruhsat iptalleri başlıyor

Bazı OSB’lerde gergin günler yaşanıyor. Gerginlik bu alandan sorumlu kamu otoritesinin yine bu alana ilişkin mevzuatı uygulamaya koyma kararını vermesinden kaynaklanıyor. Mevzuat var ise uygulanması da şaşırtıcı olmamalı. Ancak bu öylesine bir mevzuat ki uygulamaya girince bazı oyuncular, oyun sahasını terk etmek zorunda kalacaklar. O nedenle son ana kadar uygulamadan bir şekilde vazgeçileceğine inanan çok sayıda girişimci var. Sözü Geçici 12. Madde’ye getireceğimi anlamışsınızdır. Nisan 2023’te çıkan yasa OSB’lerde verilen süre içinde tamamlanmayan yatırımların yapılacağı parsellerin geri alınmasını hüküm altına almıştı. Bu parseller kamulaştırılacaktı. OSB’lerin oluşum sürecinde vatandaşların arazilerine yönelik ‘kamu yararı’ gerekçesiyle kamulaştırma yetkisi verilen OSB’ler bu kez yatırım yapılmayan kendi parsellerini kamulaştıracaktı.

Son kez süre uzatımı

5 Eylül 2024’te yürürlüğe giren uygulama yönetmeliği bu köktenci yasanın nasıl uygulanacağına ilişkin detaylar içeriyordu. Yönetmelikle “Arsa tahsis süreleri ve tahsis iptali” başlıklı 60’ıncı maddede yapılan düzenleme ile tahsis edilen sanayi parselleriyle ilgili katılımcılara iş yeri açma ve çalışma ruhsatı alınması için, yapı ruhsatı alındığı tarihten itibaren tanınan 2 yıllık tahsis süresine ilaveten OSB yönetim kurulu tarafından verilebilecek toplam süre 2 yıldan 1 yıla düşürüldü ve aynı şekilde Bakanlık tarafından verilebilecek toplam süre 2 yıldan 3 yıla çıkarıldı. Son kez uzatılacak olan bu sürelerin 6 aylık ya da bir yıllık dilimler halinde kullanılması da karara bağlandı. Uzatılacak süreye göre ve ayrıca süre uzatımının ilk, ikinci veya daha fazla yapılmasına göre değişecek oran ve miktarlarda da bir tür verginin yatırımcılar tarafından ödenmesi de kararlar arasında yer aldı. Bu kapsamda ilave süre talep eden; firmalara ilk 6 ay ücretsiz, 6 ayın üzerinde verilen her aybaşına güncel parsel tahsis bedelinin yüzde 0,5’i oranında bedel ödeme şartı getirildi. Süre uzatımı için başvuracak olanlara 31 Ocak 2025 tarihine kadar ‘başvuru süresi’ tanındı. Bitmedi, yönetmeliğin “Arsa tahsis süreleri ve tahsis iptali”ni düzenleyen 60’ıncı maddesine eklenen altıncı fıkra ile tahsisi iptal edilen sanayi parsellerinin aynı katılımcıya yeniden tahsis edilebilmesi için Bakanlık onayının alınması gerektiği de hüküm altına alındı. Ayrıca, yönetmeliğin 61’inci maddesine ilave edilen beşinci fıkra ile arsa tahsisi yapılan şirketin yüzde 49’u aşan pay değişiklikleri işlemlerine ilişkin Bakanlık onayı alınması gerektiği hususu da düzenlemeler arasında yer aldı. Tüm bunların yanı sıra kamu otoritesinin tahsis ve ön tahsis işlemlerini şeff af bir şekilde aydan aya internet ortamında yapmaya başladığını da ekleyerek dönüşümün finaline geldiğimizin altını çizelim.

Büyük dönüşüm tamamlanıyor

Finalde ne var? Uygulama Yönetmeliği’nin Geçici 12. Maddesi’nde bir madde daha vardı. O madde, “Süresi içinde başvuru yapılmayan süresi bitmiş tüm parsel tahsisleri OSB tarafından iptal edilir” diyordu. Evet, 5 Eylül’den bu yana tüm bu süreçler adım adım tamamlandı. Şimdi sıra ‘tahsis iptali’ne geldi. Nitekim kamu otoritesinin bu özellikleri taşıyan parseller için OSB’lere “iptal edin” talimatı verdiği gelen bilgiler arasında yer alıyor. Bu nedenle OSB yönetimlerinin pek hoşlarına gitmese de bu kararı uygulamak üzere hareketlendikleri dile getiriliyor.

Parsel bazında durum

Türkiye’de tüm OSB’lerdeki parsel sayısı 60 bin civarında. Bunun 48,4 bini yatırımcılara tahsis edildi. Ancak faaliyet aşamasına geçen işletmelerin yer aldığı parsel sayısı 36,3 binde kaldı. Sonuç olarak yatırımcılara tahsis edilmiş olmasına rağmen 12 binden fazla parselde henüz inşaatlar bitip, üretime geçilemedi. İşte tahsis iptali yapılacak olan parseller bu 12 bin parselin içinde yer alıyor.