Politika değişmezse “son 3 milyon yılın” en sıcak asrı geliyor
Climate Central tarafından yayınlanan yeni analize göre, geçtiğimiz 12 ay, sanayi öncesi dönemine göre 1.3 derece üzerinde bir sıcaklık ortalaması ile şimdiye kadar kaydedilen en sıcak dönem oldu. Fosil yakıtların kullanılması ve diğer insan faaliyetlerinin bir sonucu olan iklim değişikliğinin etkisiyle bu dönemin, yaklaşık 125 bin yılın en sıcak 12 aylık dönemi olması muhtemel. Çalışma, dünya liderleri net sera gazı emisyonlarını sona erdirmek için harekete geçene kadar sıcaklıkların artmaya devam edeceği ve aşırı hava koşullarının daha da kötüleşeceği konusunda uyarıyor; ancak mevcut politikalar altında, bu yüzyıldaki sıcaklık artışı gezegeni 3 milyon yıldan fazla bir süredir olduğu en sıcak hale getirecek.
Rapor, ulusal veri ve analizler sağlayarak, iklim değişikliğinin geçtiğimiz 12 ay boyunca dünyanın farklı yerlerindeki sıcaklıklar üzerindeki etkisini ölçüyor.
170 ülkede ortalama sıcaklıklar 30 yıllık normları aşarak 7,8 milyar insanı (insanlığın yüzde 99’u) ortalamanın üzerinde bir sıcaklığa maruz bıraktı. Sadece İzlanda ve Lesotho normalden daha düşük sıcaklıklar kaydetti.
Hava durumu ilişkilendirme analizi, bu süre zarfında 5,7 milyar insanın, iklim değişikliğinin etkisiyle en az üç kat daha olası hale gelen en az 30 günlük ortalamanın üzerinde sıcaklıklara maruz kaldığını ortaya koyuyor. Bu durum Japonya, Endonezya, Filipinler, Vietnam, Bangladeş, İran, Mısır, Etiyopya, Nijerya, İtalya, Fransa, İspanya, Birleşik Krallık, Brezilya, Meksika ve tüm Karayip ve Orta Amerika ülkelerinde yaşayan neredeyse herkesi kapsıyor.
Hindistan’da 1,2 milyar kişi - nüfusun yüzde 86’sı - 30 veya daha fazla günde İklim Değişikliği Endeksi üçüncü seviye sıcaklıklar yaşadı. Çin’de 513 milyon kişi (nüfusun yüzde 35’i) ve Amerika Birleşik Devletleri’nde 88 milyon kişi (nüfusun yüzde 26’sı) en az 30 gün boyunca iklim değişikliği nedeniyle en az üç kat daha fazla sıcaklık yaşadı.
Aşırı ve tehlikeli sıcak hava dalgaları
Kasım 2022-Ekim 2023, şimdiye kadar kaydedilen en sıcak 12 ay oldu. Bu 12 aylık dönem verileri, uzun vadeli küresel ısınma eğilimiyle son derece uyumlu. Küresel Ortalama Sıcaklık, sanayi öncesi iklimden yaklaşık 1,3 derece daha sıcak olarak gerçekleşti.
Dünya genelinde her 4 kişiden 1’i (1,9 milyar kişi) son 12 ay içinde iklim değişikliğinin neden olduğu aşırı ve tehlikeli sıcak hava dalgalarıyla karşı karşıya kaldı.
Yıl boyunca, insanların yüzde 90’ı iklim değişikliğinin önemli ölçüde daha olası hale getirdiği en az 10 gün yüksek sıcaklık yaşadı.
El Niño ve deniz kirliliğindeki azalmalar, diğer faktörlerle birlikte, son 12 ayda artan sıcaklıklar üzerinde muhtemelen küçük bir etkiye sahip oldu - ancak bu, insan kaynaklı sera gazı emisyonlarının etkisiyle karşılaştırıldığında çok küçük.
Türkiye’den dikkat çeken bulgular
Climate Central’ın veri seti Türkiye’den de dikkat çeken bulgular içeriyor. Rapora göre, Türkiye’deki nüfusun yüzde 100’ü iklim değişikliği kaynaklı sıcak hava dalgalarının etkilerini en az üç kat hissetti
Normal sıcaklıklara göre Türkiye Kasım 2022 -Nisan 2023 döneminde 1,6 derece, Mayıs- Ekim 2023 döneminde 1,1 derece daha sıcak oldu.
KİMSE GÜVENDE DEĞİL
Climate Central’ın bilimden sorumlu başkan yardımcısı Dr. Andrew Pershing, “12 aylık rekor, karbon kirliliğinin körüklediği bir küresel iklimden tam da beklediğimiz şey. Gelecek yıl da rekorlar kırılmaya devam edecek, özellikle de büyüyen El Niño etkisini göstermeye başlayıp milyarlarca insanı olağandışı sıcaklıklara maruz bıraktıkça. İklimin etkileri en çok ekvatora yakın gelişmekte olan ülkelerde hissedilirken, ABD, Hindistan, Japonya ve Avrupa’da iklim kaynaklı aşırı sıcakların görülmesi hiç kimsenin iklim değişikliğine karşı güvende olmadığının altını çiziyor” diyor.