Uluslararası ekonomi-politik ve küresel yönetişim
Uluslararası ekonomi politik, uluslararası ilişkilerin ve ekonominin kesişim noktasında yer alan bir disiplindir. Bu alanın odağında, devletlerin ekonomik kararlarını, dış politikalarını ve uluslararası ekonomik ilişkilerini anlamak ve analiz etmek vardır ve devletlerarasındaki ekonomik etkileşimleri, ticaret politikalarını, mali politikaları, uluslararası finansal sistemi ve uluslararası ekonomik kuruluşları inceler. Bu disiplin, ekonomik güç, çatışma ve iş birliği gibi konuları ele alarak uluslararası düzeydeki ekonomik olayları açıklamaya ve yorumlamaya çalışır.
Günümüzde uluslararası ekonomi politiği etkileyen birçok önemli mesele bulunmaktadır. Bunlar arasında bazıları:
- Küresel Ticaret Savaşları: ABD, Çin ve diğer büyük ekonomiler arasındaki ticaret savaşları, uluslararası ticaretin dinamiklerini etkileyerek küresel ekonomiye büyük bir belirsizlik katmıştır.
- Küresel Ekonomik Eşitsizlik: Zenginlik ve kaynak dağılımındaki eşitsizlik, uluslararası ekonomi politiğin merkezindeki bir sorundur ve bu eşitsizlikleri azaltmaya yönelik çözüm arayışları devam etmektedir.
- Uluslararası Finansal Krizler: Uluslararası finansal sistemin karşılaştığı krizler, ekonomik istikrarsızlıklara ve uluslararası ekonomi politik üzerinde büyük etkilere neden olmaktadır.
- İklim Değişikliği: Küresel ısınmadan kaynaklanan karbon salımlarının azaltılmasına yönelik çabalar, sanayinin ve yaşam tarzının dönüşüm ihtiyacı ve sürdürülebilirlik kavramı küresel gündemin ana başlıklarından biri haline gelmiştir.
Gelecekte uluslararası ekonomi politik, teknolojik gelişmeler, iklim değişikliği, pandemiler ve diğer küresel sorunlarla başa çıkmak için daha fazla iş birliğine dayalı yaklaşımlara ihtiyaç duyacaktır. Ayrıca, dijital ekonomi ve siber güvenlik gibi yeni alanlar uluslararası ekonomi politik için önemli meseleler haline gelecektir. Daha sürdürülebilir, adil ve küresel bir ekonomik düzenin oluşturulması için uluslararası ekonomi politik alanında daha fazla çaba ve iş birliği gerekecektir. Uluslararası ekonomi politik, devletlerarasındaki ekonomik ilişkileri, ticaret politikalarını ve uluslararası ekonomik sistemleri anlamak için kritik bir disiplindir. Günümüzdeki meseleler ve gelecekteki perspektifler, uluslararası ekonomi politiğin daha da önemli hale gelmesini sağlayacaktır. Bu noktada, uluslararası ilişkilerdeki çok taraflı örgütlerin ve aktörlerin dünya çapında yönetim ve karar alma süreçlerine katılmasını ifade eden küresel yönetişim kavramı ön plana çıkmaktadır. Küresel yönetişim, devletlerin tek başlarına sorunları çözme kapasitelerinin sınırlı olduğu durumlarda, çok taraflı örgütlerin, sivil toplum örgütlerinin, özel sektörün ve diğer aktörlerin dahil edildiği daha katılımcı bir yönetim modelini savunur. Bu yaklaşım, küresel sorunların çözümü için daha etkili ve adil bir çerçeve sunmayı amaçlar. Küresel yönetişim, uluslararası kuralların oluşturulması, uygulanması ve denetlenmesi süreçlerini kapsar. Küresel yönetişim ve çok taraflı örgütler, uluslararası arenada önemli bir denge ve iş birliği mekanizması sağlarlar. Ancak bu konularla ilgili tartışmalar, egemenlik, katılım, kaynak dağılımı ve demokratik meşruiyet gibi pek çok karmaşık meseleyi içerir ve farklı ülkeler ve aktörler arasında görüş ayrılıklarına neden olabilir.
Halihazırda Dubai’de devam eden COP28 taraflar konferansında İklim konusunda atılan adımlarda dünyanın bütünsel bir yaklaşım içinde hareket etmesinin önemi ve ülkelerin tamamının iklim değişikliğinin getirdiği sorunların çözümüne dair sürece dahil olması gerektiğini teyit eden birçok gerçek bir kez daha dünyanın gündemine getiriliyor. 12 Aralık’ta sona erecek konferansın tamamının ve yayınlanacak sonuç bildirgesinin değerlendirmesini uluslararası ekonomi-politik ve küresel yönetişim bağlamında bir sonraki hafta değerlendireceğiz.