Nipah virüsü nedir? Nipah virüsü belirtileri nelerdir?

Nipah virüsü (NiV), ilk olarak 1998 yılında Malezya'nın Sungai Nipah köyünde ortaya çıktı ve adını ortaya çıktığı bu köyden aldı.Virüsün doğal konağı meyve yarasaları olurken, domuzlar ise ara konak olarak biliniyor. Taşıyıcı durumdaki canlıların temas ettiği meyvelerin tüketilmesi sonucunda insanlara bulaşan Nipah virüsü, insandan insana da bulaşmaktadır.

Özellikle Güney Asya'da sıkça görülen Nipah virüsü nedeniyle Güney Hindistan'da yıllık bazda salgınlar meydana gelmektedir. Hindistan'ın yanı sıra bölgede bulunan ülkelerden Kamboçya, Tayland, Endonezya, Madagaskar, Gana, Filipinler ve diğer ülkelerde taşıyıcı durumdaki meyve yarasaları olduğu saptanmıştı. 1998 ve 1999 yıllarında meydana gelen salgınların dışında Malezya ve Singapur'da bir salgın saptanmamıştır ancak geçtiğimiz günlerde Hindistan'da 12 yaşındaki bir çocuk Nipah virüsü nedeniyle hayatını kaybetmişti.

Nipah virüsü insanları etkilediği gibi domuz ve diğer evcil hayvanlarda da hastalığa neden olabilmektedir.

Henüz bir tedavisi bulunamayan Nipah virüsü tedavisinde birincil tedavi yoğun destekleyici bakımdır. İnsanlarda akut solunum yolu enfeksiyonuna ve ölümcül ensefaliteye neden olan Nipah virüsü, hayvanlarda ise hafif ya da şiddetli hastalığa neden olabilmektedir. Hayvanlardan insanlara bulaşabilen Nipah virüsü, doğrudan insandan insana da bulaşabilmektedir. Domuzlarda ise oldukça bulaşıcı olan Nipah virüsü, asemptomatik olabilmekte ve inkübasyon döneminde dahi bulaşıcı olmaktadır.

Nipah virüsü, Dünya Sağlık Örgütü'nün öncelikli hastalıklar listesinde yer almaktadır.

Bir RNA virüsü olan Nipah virüsü, Hendra virüsü ile yakından ilgilidir ve her iki virüs de Henipavirus cinsinin üyelerindendir.

Nipah virüsü belirtileri

İnsan enfeksiyonları asemptomatik enfeksiyon, akut solunum yolu enfeksiyonu (hafif, şiddetli) ve ölümcül ensefalitten oluşur. Enfekte insanlar başlangıçta ateş, baş ağrısı, kas ağrısı, kusma ve boğaz ağrısı gibi grip benzeri semptomlar geliştirirler. Bunu baş dönmesi, uyuşukluk, değişmiş bilinç ve akut ensefaliti gösteren nörolojik işaretler takip edebilir. Bazı kişilerde akut solunum sıkıntısı da dahil olmak üzere atipik pnömoni ve ciddi solunum problemleri görülebilir. Ensefalit ve nöbetler ağır vakalarda ortaya çıkar, 24 ila 48 saat içinde komaya ilerler.

Kuluçka süresi 4-14 gün arasında değişmektedir. Ancak 45 güne kadar uzayan kuluçka dönemi bildirilmiştir. Akut ensefalitten sağ kalanların çoğu tam iyileşme sağlar, ancak sağ kalanların bir kısmında nörolojik sekeller bildirilmiştir. Hastaların yaklaşık % 20'sinda nöbet bozukluğu ve kişilik değişiklikleri gibi sekel nörolojik durumlar kalmaktadır. İyileşen az sayıda insanda geç başlangıçlı ensefalit ya da relaps gelişmektedir.

Olgu ölüm oranı % 40 ile % 75 arasında tahmin edilmektedir; bununla birlikte, bu oran salgının yerel epidemiyolojik sürveyansına ve klinik yönetim durumlarına bağlı olarak değişebilir.

Nasıl önlenir?

Domuz çiftliklerinin uygun deterjanlarla rutin ve kapsamlı temizlik ve dezenfeksiyonu, enfeksiyonun önlenmesinde etkili olabilir.

Bir salgın şüphesi varsa, hayvan binaları derhal karantinaya alınmalıdır. İnsanlara bulaşma riskini azaltmak için enfekte hayvanların itlaf edilmesi – sıkı gözetimli gömü veya karkasların yakılması ile - gerekli olabilir. Hayvanların enfekte çiftliklerden diğer alanlara taşınmasını sınırlamak ya da yasaklamak, hastalığın yayılmasını azaltabilir.

Evcil hayvanlarda Nipah virüsü salgınları insan vakalarından önce var olduğundan, veterinerlik ve insan halk sağlığı yetkilileri için erken uyarı sağlanmasında yeni vakaları tespit etmek için “Tek Sağlık” yaklaşımını kullanarak işbirliğinde bulunmaları ve bir hayvan sağlığı sürveyans sistemi kurmaları önemlidir.