Konut satışlarındaki ilginç detay: İstanbul’da vatandaş merkezden uzaklaşıyor mu?

ÖZDER ŞEYDA UYANIK

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Mart 2025 konut satış verilerini açıkladı. 2015’ten bu yana ilçelere yönelik satışlara yıllık bazda bakıldığında, İstanbul’da vatandaşın “şehir dışına” yöneldiği görüldü.

İstanbul, 39 ilçesiyle geniş bir alana yayılırken, Türkiye’deki konut satışlarında ilk sırada geliyor. Mart 2025’te Türkiye’de satılan konutlardan yüzde 18’i İstanbul’da satılırken, 2024 yılı genelinde bu oran yüzde 16,3 olmuştu.

İlçelere göre dağılım ise vatandaşın şehrin merkezinden uzaklaşması açısından daha dikkat çekici oldu.

Satışlarda Esenyurt ilk sırada!

2015-2024 döneminde İstanbul’da toplamda satılan evlerin, yaklaşık yüzde 15’i Esenyurt’ta satıldı. Esenyurt’taki konut satışlarının İstanbul geneline oranı 2015 yılında yüzde 17 seviyesindeyken, 2024’te ise bu oran yüzde 13’e kadar geriledi.

Son 10 yılda İstanbul’da konut satışları oranlarına bakıldığında, önde gelen ilçeler olarak Esenyurt’u; Beylikdüzü, Pendik, Başakşehir, Sancaktepe, Kadıköy, Kartal, Ümraniye, Bahçelievler ve Maltepe izledi.

Şehrin genel yapısına bakıldığında, konut satışlarındaki oranlarda; Kadıköy ve “görece” Bahçelievler haricindeki ilçelerin merkezden uzak oldukları dikkat çekti.

Satışlarda 10 yılda patlama yapan o ilçe!

İstanbul’da 2015’ten 2024’e konut satışlarının en yüksek artış gösterdiği ilçe yüzde 400’e yakın bir oranla Sultanbeyli oldu.

Sultanbeyli’yi yüzde 55 artışla Zeytinburnu, yüzde 45 artışla Silivri, yüzde 34 ile Şile ve yüzde 29,4 ile Çekmeköy izledi. Bu bölgeler şehrin gelişen alanları olarak görüldü.

Pandemi etkisi

2020 sonrasında konut satışlarında pandeminin etkileri de izlendi. 2020’den 2024’e satışlardaki artışla öne çıkan ilçelerde Sultanbeyli yine liderliği korurken, onu Esenler, Fatih, Tuzla ve Beşiktaş izledi.

Son 3 yıldaki konut satışlarında değişime bakıldığında da ev fiyatlarındaki artışlar ve yeni konut yapımlarının etkisi ağır bastı.

2022-2024 arası konut satışlarında İstanbul’da artış olan ilçelerde Sultanbeyli’de yine ilk sırada gelirken, Tuzla, Maltepe, Kartal, Kadıköy, Küçükçekmece, Pendik, Başakşehir ve Arnavutköy onu izledi. İstanbul’da son 3 yılda sadece bu 9 ilçede konut satışları artarken, 30 ilçede ise konut satışlarının gerilediği görüldü. Konut satışlarının 3 yılda en çok gerilediği ilçelerde ilk sırada Kağıthane gelirken, onu Beyoğlu ve Esenler izledi.

İpotekli satışlar etkili oldu

Konut satışlarında 2015-2024 arasında faiz oranlarındaki değişimin de etkisiyle ipotekli satışlardaki gerileme net görüldü.

İstanbul’da toplam konut satışlarının içindeki ipotekli satış oranı ortalaması 2015 yılında yüzde 36 olurken, 2024’te bu ortalama yüzde 11’e geriledi.

2024 yılında ipotekli konut satış oranının en düşük olduğu ilçeler yüzde 3’le Beykoz ve Adalar olurken, en yüksek ipotekli konut satışı oranları ise yüzde 21 ile Sancaktepe’de ve yüzde 20 ile Esenyurt’ta görüldü. İstanbul’daki konut satışları içinde önemli bir hacmi olan Beylikdüzü, Pendik ve Başakşehir’de de ipotekli konut satış oranları yüzde 13-15 seviyesinde oldu.

Yeni konutlar satışları etkiledi

İstanbul’da konut satışında son 10 yılda en çok artışın görüldüğü ilçe olan Sultanbeyli, sıfır konut satışı ortalamasında da lider olarak bu artışın nedenini ortaya koydu.

İlk el konut satışlarında; son 10 yılda ortalaması en yüksek olan ilçelerde Arnavutköy, Sancaktepe, Çekmeköy, Esenler, Kağıthane, Tuzla, Bağcılar, Sultangazi ve Başakşehir onu izledi.

İnşaatların şehrin merkezinden çok dış bölgelerdeki ilçelerde hem alan hem de maliyet açısından daha çok artış gösterdiği de dikkat çekti.