AB-ABD ticaret görüşmelerinde Trump ve von der Leyen etkisi

Ticaret politikası konusunda münhasır yetkiye sahip olan Avrupa Komisyonu'na rağmen ABD Başkanı Donald Trump, Beyaz Saray'a döndüğünden bu yana Komisyon Başkanı Ursula von der Leyen ile görüşmedi.

Donald Trump, dünyanın en büyük iki ekonomisi olan Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa Birliği arasında bir anlaşma yapılma şansını "yüzde yüz" olarak değerlendirdi. Trump, İtalya Başbakanı Giorgia Meloni'yi kabulü sırasında, "Bir ticaret anlaşması olacak, yüzde 100," dedi. "Bir ticaret anlaşması yapmayı çok ama çok istiyorlar ve biz de bir ticaret anlaşması yapacağız, ama bu adil bir anlaşma olacak."

Bir anlaşmaya duyulan ihtiyaç, farklı nedenlerle de olsa, her iki taraf için de yüksek bir öncelik haline geldi. AB için, Trump'ın bu ayın başlarında açıkladığı ve daha sonra askıya aldığı yüzde 20'lik gümrük vergisinin dayanılmaz acısından kaçınmanın bir yolu. ABD içinse piyasaları sakinleştirmenin, endişeli yatırımcılara güven vermenin ve bir halkla ilişkiler zaferi kazanmanın bir yolu.

Trump’ın "90 günlük penceresi" ve Avrupa’nın temas arayışı

Beyaz Saray 90 günlük askıya alma kararını, diğer ülkelerin ABD Başkanı ile görüşmeleri ve uzlaşmaya varmaları için bir fırsat penceresi olarak değerlendirdi. Bu uzlaşmanın karşılıklı mı yoksa tek taraflı mı olacağı henüz netlik kazanmış değil.

Meloni'nin yolculuğu, sözde "karşılıklı tarifelerin" sunulmasından bu yana bir Avrupalı lider tarafından gerçekleştirilen ilk yolculuk olarak, bu diplomatik temaslar furyasında bir başka bölüme işaret ediyor. Trump önceki gün Japonya'dan bir ticaret heyetiyle bir araya gelmişti.

Trump’ın gözündeki AB

Meloni, "Avrupa Birliği adına anlaşma yapamam” dedi. AB üyesi bir ülke olarak İtalya, büyük bir gümrük birliğinin ve diğer 26 ülke tarafından paylaşılan tek bir pazarın parçası. Tarifelerin ne kadar yüksek ve ne kadar düşük olacağına karar verebilecek tek kişi, kurucu anlaşmalarla bloğun ticaret ve gümrük politikasını yönetmek için münhasır yetkiye sahip olan Avrupa Komisyonu'dur. Bu hüküm Trump'ın arzuladığı ticaret anlaşmasını müzakere etmek ve güvence altına almak için arayabileceği kişi sayısını hızla tek bir isme indirgiyor: Ursula von der Leyen.

Yine de Beyaz Saray'a döndüğünden beri Komisyon Başkanı ile görüşmedi ya da konuşmadı. Trump’ın AB’ye yönelik olumsuz görüşleri kamuoyuna açık bir şekilde belgelenmiş durumda. Cumhuriyetçi başkan, AB’yi Amerikan ürünlerine karşı tutumuyla defalarca hedef aldı.

Brüksel'den dengeli ticaret vurgusu

Brüksel'deki yetkililer daha geniş bir resme işaret ederek Trump’ın anlatısını çürütmeye çalıştı. 2023’te AB, ABD ile 156,6 milyar euro ticaret fazlası verirken, 108,6 milyar euro hizmet açığı yaşadı. Bu tablo, Washington’un tarifeleri gerekçelendirmekte zorlandığını gösteriyor.

Ancak tüm bu ekonomik gerçeklere rağmen, taraflar ticaret savaşına evrilme riski taşıyan süreci durdurma konusunda sınırlı ilerleme kaydetti.

Diplomatik temassızlık ve sessizliğin siyasi etkileri

Ocak ayında Trump'ın göreve başlamasından önce von der Leyen'in ekibi iki lider arasında bir görüşme ayarlamaya çalıştı, ancak bu çabalar sonuçsuz kaldı. Grönland ve Ukrayna ile ilgili krizler ise ilişkileri daha da gerdi.

Von der Leyen, her ne kadar kamuoyu önünde "Amerika'nın büyük dostu" olduğunu belirtse de, Avrupa’nın değerlerine vurgu yaparak tonunu sertleştirdi. Zeit gazetesine verdiği demeçte, “Komşularımızı işgal etmiyoruz ve onları cezalandırmıyoruz” diyerek Trump’a üstü kapalı bir mesaj verdi.

Görüşmeler teknik düzeyde devam ediyor ama umutlar zayıf

Von der Leyen, müzakereleri Avrupa Komisyonu’nun Ticaretten Sorumlu Üyesi Maros Sefcovic’e bıraktı. Sefcovic, ABD Ticaret Bakanı ve Ticaret Temsilcisi ile görüşmeler yürüttü, ancak şu ana kadar somut bir sonuç alınamadı.

Komisyon’un sunduğu “sıfıra sıfır” tarifeler teklifine rağmen, taraflar arasında mesafe kapanmadı. Euronews’e konuşan kaynaklara göre, perde arkasındaki çabalar yetersiz kaldı ve Trump yönetiminin 90 günlük süreyi uzatmadan yeni tarifelere yönelme ihtimali güçleniyor.

Dijital düzenlemeler yeni cephe açıyor

Brüksel ile Washington arasındaki bir diğer gerilim alanı ise dijital platformlar. Avrupa'nın DSA ve DMA yasalarıyla büyük teknoloji firmalarına yönelik başlattığı soruşturmalar, Trump cephesinde “ticarete karşı hukuk savaşı” olarak görülüyor.

Ticaret danışmanı Peter Navarro, bu düzenlemeleri doğrudan ekonomik yaptırımlarla ilişkilendirdi. Brüksel ise bu iki alanı birbirinden ayrı tutmaya çalışıyor.

Ticaret anlaşmasının önündeki belirsiz liderlik

Von der Leyen’in doğrudan Trump ile iletişim kurmaması, müzakereleri zayıflatıyor. Uzmanlara göre, Trump’ın değişken politikaları, tecrübeli bir yönetici olan von der Leyen için bile aşılamaz bir engel olabilir.

Trump, Meloni ile görüşmesinde “Acelemiz yok” diyerek ticaret anlaşmasına dair önceki iyimserliğinden uzaklaştığını gösterdi. Von der Leyen ile görüşüp görüşmeyeceği sorulduğunda ise onun adını anmadan, sadece "ekibin diğer ülkelerle görüştüğünü" söyledi.

Trump ayrıca gümrük vergilerini savunmayı sürdürerek, “Gümrük vergileri bizi zengin ediyor” ifadelerini kullandı.