Trump’ın ek vergi uygulama kararı Türk üreticiyi korkutmadı
ABD Başkanı Donald Trump’ın Amerika’nın ithal ettiği tüm çelik ve alüminyum ürünlerine yüzde 25 oranında ilave gümrük vergisi uygulamayı planladığını açıklaması, ilgili sektörlerde hareketliliğe yol açtı. Karara ilişkin EKONOMİ gazetesine konuşan Çelik Üreticileri Derneği Genel Sekreteri Veysel Yayan, ABD’nin söz konusu vergiyi sadece Türkiye’ye uyguladığını, bunun diğer ülkelere de uygulanmasının Türk ihracatçılar açısından olumlu sonuçlar doğurabileceğini söyledi
Türkiye’nin miktar bazında 13.4 milyon ton ve değer bazında 9.7 milyar dolar seviyesindeki çelik ihracatının dikkatle izlediği ABD pazarında gümrük duvarları yükseliyor. Trump, ABD'ye ithal edilen tüm çelik ve alüminyuma yüzde 25 oranında yeni gümrük vergileri uygulanacağını duyurdu. Trump, ilk döneminde de çeliğe yüzde 25, alüminyuma ise yüzde 10 oranında gümrük vergisi koymuştu.
İhracatımız ocak-kasımda 570 milyon dolara indi
ABD'nin çelik ithalatının en büyük kaynakları Kanada, Brezilya ve Meksika iken, bunları Güney Kore ve Vietnam takip ediyor. Türkiye’nin ABD’ye ihracatı ise 2018’de uygulamaya konan vergiler sonrasında hızla gerilemeye başladı. 2024 yılının ocak-kasım döneminde ABD’ye çelik ürünü ihracatı 570 milyon 241 bin dolar olurken, 2024 genelinde toplam çelik ihracatı sadece 287 bin ton oldu.
Güney Kore ve Japonya tedirgin
ABD 2024 yılında Güney Kore'den yaklaşık 2.55 milyon ton, Vietnam'dan 1.24 milyon ton ve Japonya'dan 1.07 milyon ton çelik ithal etti. Çin’in 892 bin ton nihai çelik ihracatı, ülkenin toplam çelik ihracatının yalnızca yüzde 0.8'ini oluşturuyor.
Asya'da kriz masası oluşturuldu
Güney Kore hükümeti, durumu görüşmek üzere dün acil toplantı düzenledi. Hem Japonya hem de Güney Kore, şirketlere gümrük vergileri olasılığı öncesinde destek sağlamak amacıyla "yardım masaları" kurdu. Gümrük vergisi artışından faaliyetleri olumlu etkilenmesi beklenen ABD’de Nucor, Steel Dynamics, Century Aluminum ve Alcoa hisselerine yüzde 5-10 aralığında ralli yaptırdı. ABD’nin çelik ithalatında yüzde 15 paya sahip olan Avrupa’da ArcelorMittal, Voestalpine ve Salzgitter hisseleri geriledi. Asya’da Tata Steel ve JSW Steel hisselerinde de sert gerileme yaşandı.
Alüminyumda en büyük tedarikçi Kanada
Alüminyum vadeli işlemleri, Trump'ın yüzde 25’lik gümrük vergisi planıyla Londra’da ton başına 2.640 doların üzerinde güçlendi. Fiyatlar yılbaşından bu yana yüzde 3.6 artırdı. *Kanada, alüminyum tüketiminin neredeyse yarısını ithalata dayandıran ABD’nin en büyük tedarikçisi. *Avustralya her yıl 1.5 milyon ton alüminyum üretiminin yaklaşık yüzde 10'unu ABD'ye ihraç ediyor. *Çin, 2024 yılında ABD'ye 527 bin 250 ton alüminyum ürünü ihraç etti ve bu Çin'in toplam alüminyum ürünleri ihracatının yüzde 16.3'ünü oluşturdu.
ABD'nin yıllık ithalatı 29 milyon tona yaklaşıyor
ABD 2024’te toplam 28.86 milyon ton çelik ithal etti. Yassı çelik ithalatı 22.5 milyon tonla toplam dışalımın yüzde 77.9’unu oluşturdu. Galvanizli çelik hacmi 2.99 milyon tona ulaşırken, sıcak haddelenmiş yassı çelik 2.09 milyon ton olarak gerçekleşti. Soğuk haddelenmiş yassı çelik ise 1.95 milyon tona çıktı.
“Pazar çeşitliliğini artırmalıyız”
Işık Çelik Yönetim Kurulu Başkanı Pehlivan Baylan, ABD’nin daha öncede Türk çelik ve alüminyumuna ek vergi getirdiğini hatırlatıp “Trump 2018’de de Türk ürünlerine ek vergi getirmişti. Bakanlık hem de İhracatçı Birlikleri nezdinde yapılan gerekli girişimler sonuncunda 2 katına çıkan vergiler tekrar eski oranlarına getirildi. ABD’nin tekrar diğer ülkelere olduğu Türk ürünlerine de ek vergi uygulayacağını açıklaması olumsuz etki yaratır. Bu durumlarda fazla kayıp vermemek için alternatif pazarlara yönelmeliyiz. İhracat pazarlarımızı çeşitlendirmeliyiz” dedi.
Çelik Üreticileri Derneği Genel Sekreteri Veysel Yayan: Diğer ülkelere vergi bizim için olumlu
HÜSEYİN GÖKÇE/ANKARA
ABD’nin çelik vergisini sadece Türkiye’ye uyguladığını söyleyen Çelik Üreticileri Derneği Genel Sekreteri Veysel Yayan, bunun diğer ülkelere de uygulanmasının Türkiye’nin yararına olabileceğini söyledi. Trump’ın kararını EKONOMİ’ye değerlendiren Yayan, ABD’nin daha önce Kanada, Brezilya, Japonya, Güney Kore, Meksika gibi ülkelere uyguladığı vergiyi kaldırdığını ve yüzde 25’lik vergiyi sadece Türkiye’ye uygulandığını hatırlattı. Diğer ülkelere de yüzde 25 vergi getirilmesinin Türkiye’nin lehine olabileceğini aktaran Veysel Yayan, ancak eğer Türkiye’ye yönelik verginin de tekrar artırılması halinde olumsuzlar yaşanabileceğini ifade etti.
Olumsuzluğa rağmen Türkiye’nin ABD’ye yaptığı ihracatın zaten 287 bin tona kadar gerilediği için sektörün bundan çok fazla etkilenmeyeceğine değinen Yayan, “Geçmişte yaptığımız 2.5 milyon tona kıyasla son derce düşük bir rakam” dedi.
Sınırlamalar yerine ithalata bakmalıyız
Türkiye’nin bugün 39 milyon tonluk nihai tüketimi olan bir ülke olduğu bilgisini veren Veysel Yayan, ülkelerin getirdiği sınırlamalara bakmak yerine yurt içi tüketimin yurt içi üretimle karşılanmasına bakılması gerektiğini belirtti.
“Kapasitemizi kullanırsak her açıklamada hop oturup hop kalkmayız”
Geçen yıl 17 milyon ton ithalat yapıldığını kaydeden Yayan, Türkiye’de kapasitenin 60 milyon tonu bulduğunu, dolayısıyla sektörün tüm yurt içi talebi karşılayabileceği gibi ihracata da üretim yapacak kapasitesi olduğunu anlattı. Geçen yıl 17.3 milyon ton ithalata 13.2 milyar dolar para ödendiğine vurgu yapan Veysel Yayan, bu ithalatın Türkiye açısından sürdürülebilir olmadığını bildirdi ve “Kapasiteyi kullanmamız halinde dış piyasaya bağımlılığımız önemli ölçüde azalır, böyle olunca da her açıklama yapıldığında hop oturup hop kalkmayız” dedi.
