Anayasa Mahkemesi CHP’nin Can Atalay başvurusunu sonuçlandırdı

Maruf BUZCUGİL – Mehmet KAYA

ANKARA – Anayasa Mahkemesi, Türkiye İşçi Partisi Hatay Milletvekili Can Atalay’ın milletvekilliğinin düşürülmesine yönelik olarak TBMM’de okunan tezkerenin iptaline yönelik olarak Can Atalay’ın başvurusu ve CHP tarafından yapılan başvuruyu sonuçlandırdı. AA’nın haberine göre, Anayasa Mahkemesi “karar vermeye yer olmadığına” karar verdi.

EKONOMİ’nin edindiği bilgiye göre, kamuoyuna ilk olarak “başvuru reddedildi” olarak yansımasına karşılık, Anayasa Mahkemesi’nin başvuruya yönelik olarak “başvuru yerinde bulunmadığı”, “karar vermeye yer olmadığı” kararının olduğu kaydedildi. Anayasa Mahkemesine aynı konuda TİP ve DEM partilerinin de başvuruları bulunuyor.

“Karar vermeye yer olmadığı” kararı ne anlama geliyor?

Anayasa Mahkemesi’nin gerekçeli kararı yayımlandığında, alınan kararın nitelik ve sonuçları net olarak ortaya çıkacak. Bu arada, Can Atalay’ın avukatları EKONOMİ’ye verdiği bilgide, TBMM’deki işlemin iptali yönündeki Can Atalay’ın şahsi başvurusunda hak ihlali yönlünden çok, milletvekilliği düşmediği tezinin işlendiğini, okunanın mahkeme kararı değil bir tezkere olması nedeniyle Can Atalay’ın milletvekilliğinin düşmediği yönünde itiraz yapıldığını belirttiler. Bu nedenle, Can Atalay’ın şahsi başvurusunun da Anayasa Mahkemesi tarafından “karar vermeye yer olmadığı” kararının gerekçesi yeni tartışmaları da açabilecek.

Diğer yandan, EKONOMİ’ye değerlendirmede bulunan Daha İyi Yargı Derneği Başkanı Mehmet Gün, alınan kararın olası gerekçelerini sıraladı.

Üç ihtimal üzerinde duran Mehmet Gün, bunlardan ilki ve en güçlü ihtimalin, bu bir hak ihlali olduğu için Can Atalay’ın başvurusunun değerlendirilebileceği, CHP’nin başvuru hakkının bulunmadığı yönündeki değerlendirme olabileceğini belirtti.

Gün, diğer ihtimalin TBMM’de milletvekilliğinin düşürülmesine yol açabilecek olan işlemin, tezkere yerine, yargı kararının okunması olması gerekliliğine bağlı olarak okunan kararla milletvekilliğinin düşmediğini değerlendirmesi olduğunu anlattı.
Mehmet Gün, bir diğer olasılığın ise TBMM’de yapılan işlemin yok hükmünde olması nedeniyle karar vermeye yer olmadığına karar vermiş olabileceği olarak kaydetti.

Ne olmuştu?

TİP Hatay Milletvekili Can Atalay, Gezi Davası'nda Osman Kavala ile birlikte yargılanan 8 sanıktan biriydi. İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi, 26 Nisan 2022 tarihinde Gezi Davasında Osman Kavala'yı "hükümeti devirmeye teşebbüs" suçundan ağırlaştırılmış müebbet, Can Atalay'ın arasında bulunduğu 7 sanığı ise darbeye teşebbüse yardım suçundan 18 yıl hapis cezasına çarptırmıştı.

Can Atalay, cezaevinde tutuklu bulunurken 14 Mayıs seçimlerinde TİP'ten Hatay milletvekili seçildi. AYM, Gezi Davası'nda tutuklanan Can Atalay'ın 14 Mayıs seçimlerinde Türkiye İşçi Partisi Hatay Milletvekili seçilmesine rağmen tahliye edilmemesiyle ilgili yapılan başvuruda 25 Ekim'de oy çokluğuyla "seçilme hakkı" ile "kişi hürriyeti ve güvenliği" haklarının ihlal edildiğine hükmetti.

Ancak Yargıtay 3. Ceza Dairesi, Can Atalay için “hak ihlali” kararı vererek tahliyesinin gerektiğine hükmeden AYM kararını reddederken, hak ihlali kararı veren AYM üyelerinin yetkilerini aştığını belirtti. Yargıtay, AYM üyeleri hakkında suç duyurusunda bulunma kararı da aldı. 

Tahliye kararının uygulanmaması üzerine AYM'ye yapılan ikinci başvuruda 21 Aralık'ta ikinci kez, oy birliği ile hak ihlali kararı verildi. AYM'nin kısa kararı Gezi Davası'na bakan ve hükmü veren İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi'ne gönderildi. Mahkeme ikinci hak ihlali kararını da uygulamadı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, önceki gün yaptığı açıklamada, “Yüksek yargıdaki ihtilafı gidermek zorundayız” ifadesini kullandı.