Asgari ücret, İnsani Geçim Ücreti’ne yükseltilsin
Asgari ücreti 17 bin 2 liraya çıkarma sürecinde açlık sınırından çok söz ettik, yoksulluk sınırından dem vurduk. Açlık sınırı; hayatta kalmak için gereken parayı anlatıyor. Yoksulluk sınırı ise fakirliğe girişin gelir düzeyini tayin ediyor. Her ikisi de insanı, biyolojik olarak hayatta tutmaya dair yaklaşımlar…
Oysa insani geçim ücreti diye başka bir kavram var ve Aralık ayı için bu ücret, 23 bin 120 lira olarak hesaplanmış. Hesaplayan, Türkiye İktisadi Girişim ve İş Ahlakı Derneği; İGİAD… İstanbul’da ortalama 2 çocuklu 4 kişilik bir ailenin, insani şartlarda aylık geçimini sağlayabilmesi için gereken ücret miktarı…
İNSANİ GEÇİM ÜCRETİNDE YOK YOK…
Türk-İş’in güncellenen 14 bin 431 liralık açlık sınırı ve 47 bin 9 liralık yoksulluk sınırı göz önünde bulundurulduğunda, İnsani Geçim Ücreti (İGÜ), açlıkla yoksulluk arasında bir miktarı tanımlıyor.
Hesaplama yöntemine bakıyoruz: Bu araştırma bir ailenin; gıda, giyim, konut, su, elektrik, gaz ve diğer yakıtlar, mobilya, ev aletleri ve ev bakımı, sağlık, ulaştırma, haberleşme, eğlence ve kültür, eğitim hizmetleriyle sair harcamaları içeriyor. Bu rakama prim, ikramiye, yardım gibi yan ödemeler dâhil, SGK, vergi ve devlet tarafından karşılanan eğitim giderleri hariç… Veriler TÜİK’ten ama bunca şey bu ücrete nasıl sığmış, garip…
İKİ SORU İKİ CEVAP
Helal kazancın adil paylaşımı nedir?
İGİAD, iş görenlere ödenen insani geçim ücretini helal kazancın adil paylaşımı çerçevesinde; toplumsal dayanışma ve refah seviyesi açısından önemli bir gösterge olarak kabul ediyor. Kurucuları arasında işverenlerin yanı sıra iş görenlerin de olduğu İGİAD, yürürlükte olan asgarî ücret seviyesinin İGÜ seviyesine yükseltilmesi gerektiğini düşünüyor.
Bu, yoksulluk sınırına alternatif mi?
İGİAD, iş dünyasına alternatif olarak sunduğu ve reel rakamlarla hesaplanan İGÜ’yü pratikte uygulanması ya da uygulama yönünde gayret gösterilmesi için tüm işverenlere tavsiye ediyor. Ayrıca, işverenlerin bunu işletmelerinde uygulayabilmeleri için de hükümetin iş gören maliyetini işveren lehine çevirecek düzenlemelerde bulunması ve bölgesel asgari ücrete geçilmesini öneriyor.
not
HELAL KAZANCIN ADİL PAYLAŞIMI
“Helal kazancın adil paylaşımı” ilkesini benimseyen İGİAD, piyasa şartları uygulaması yerine alternatif İGÜ – İnsani Geçim Ücreti uygulamasını geliştirdi. İGÜ; farklı bölgelerde ortalama büyüklükteki ailelerin insanca geçimini sağlayacağı taban ücret seviyesi… Bu uygulamanın temeli, alt gelir grubundaki iş görenlerin insanca yaşam standardına erişmesine yardımcı olmak… İGİAD, işveren ve işgören gibi ana unsurlarının kazanca katkıları oranında ve oluşan kârı hakkaniyet çerçevesinde paylaşılmasını, adil ve hak merkezli bir iş hayatının gerçekleşmesi için asgarî şart olarak görüyor. Bu sayede hakkaniyete dayalı ve adil bir paylaşım gerçekleşmiş olacak, toplumsal barışın ve düzeyli bir kalkınmanın önü açılacak. İGÜ uygulamasında piyasa şartları değil hakkaniyet, yardımlaşma ve ücretin yeterliliği esas alınıyor. Özellikle emek arzının yoğun olduğu ülkemizde piyasa mekanizmasının çalışanların aleyhine bir durum oluşturduğu açık ve bu çok yoğun bir şekilde istismar ediliyor. Burada istismar, tek taraflı olmamakla birlikte işveren tarafı uygulayıcı taraf olarak daha fazla önem taşıyor.