Bencil birey mutlu toplum oluşturmaz
Bilinir ki vicdan, başınızı dayayıp uyuyabileceğiniz en rahat yastıktır. Zira güne dair tüm yorgunluğu alır, eğer yaşadığın günde; hak yememiş, değer üretmiş, hayatın hakkını vermiş isen… Ancak değersiz geçmiş günün gecesinde, sana vicdanın dikenli yastık olacaktır. Vicdan yastığından rahatı var mıdır?
Vicdan; adaletin en iyi vekilidir. Victor Hugo vicdanı; “içimizdeki Tanrı” diye tanımlar. Nitekim iyi bir vicdan en rahat yastık olur bize… Vicdanı kaybeden, huzur filan aramasın. Zira bulamayacaktır. Vicdanın sesini kısarsan, her türlü sıkıntı, kapında sıraya girecektir.
BİR ŞEYLERİ YANLIŞ YAPIYORSUN
Ramazan günü vicdanı neden gündeme getiriyorum? Şundan… Hayatımızı kuşatan sorunlara bakın… Misal enflasyon… Sadece bizim ülkemizde değil dünyanın pek çok yerinde dengeleri bozduğumuza dair uyarılar verircesine yükseliyor. Uyarıyor adeta; “bir şeyleri yanlış yapıyorsun” diye.
Belki de yanlışı biz yapmıyoruzdur. Peki, buna ne demeli? Onun da cevabı şudur ki ürettiğinden fazlasını tüketen, kazandığından fazlasını harcayan tutum, ne yazık ki içinde bulunduğumuz zamanın adeta davranış kalıbı halini almış… Kurunun yanında yaşların yanması da mukadder olmuştur.
İKİ SORU İKİ CEVAP / Vicdana dair…
Kamu vicdanı nedir?
Bir toplumun çürümeye başlamasının; bireylerin vicdan kaybıyla hızlandığını söyler İbni Haldun… Sonrasında kamu vicdanı ortadan kalkacak, adaletsizlik iktidar olacak ve vicdansızların muktedir olduğu kamusal alanlarda toplum, felakete sürüklenecektir. Bireyleri bencilleşmiş ulus, yıkımdadır.
Enflasyon, vicdansızlık mıdır?
Enflasyon bana göre, vicdanın rafa kalktığı, çiftçi, memur, tüccar, esnaf, yönetici, savcının nimeti alıp külfeti ötelemesi değil midir? Cebimizdeki kanser, kasamızdaki hırsız, filemizdeki ahlaksız… Enflasyon kötü yönetilmiş bir ekonominin vicdan yarasıdır. Belli ki vicdanı dışlamış bir yönetim söz konusudur.
NOT
BAŞINI VİCDANINA YASLAYIP UYUYABİLİYOR MUSUN?
Ben ve öteki ayırtında bizler; gerek birey olarak, gerek şirket, kurum veya sosyal gruplar olarak, bizim dışımızdakilere karşı sorumluluk taşımaz isek o toplumda huzur sağlanamıyor. Salgında bunu test ettik. Gördük ki bencillikten uzaklaşınca bu illetin toplumsal yükü hafifleyebiliyormuş.
Salgın, her birimiz için vicdanometre oldu adeta… Kimi, mağdura yardım eli uzattı. Kimi koronadan kendine fırsat çıkardı. Kimimiz vicdanımızı dinledik; sorunu paylaştık, derdi bölüştük. Kimimiz ise başkasının felaketinden kazanç çıkaracak kadar vicdansızlaştık.
Oysa vicdan, toplumsal barışın tutkalı, yarının garantisi, huzurun teminatıdır. Ramazanda vicdanlarımızı yoklasak ne güzel olur. Vicdanına kulak kabart; sana söyleyecekleri var.
Öyle insanlar tanıdım ki hatası veya yeterince duyarlı davranmadığı için vicdanı sızlamış, bunu telafi etmenin yollarını aramaya koyulmuştur. Öyle insanlar tanıdım ki hatasıyla övünmüş, özellikle duyarsız davranmış ve vicdansızlığını, gücüne, kariyerine itibar göstergesi yapmayı seçmiştir.
Başını vicdanına yaslayıp uyuyanlar, günün sonunda belki çok fazla imkân elde edememiş ancak çok daha huzurlu, sakin, dingin ve mutlu olmuşlardır. Etrafınıza bakın ve izleyin. Kimi vicdanını pusula etmiştir, kimi egolarını… Vicdan seni huzur mahallesine, bencillik ise yeryüzü cehennemine götürür.