Caddedeki tek dükkân artık döviz değil!
Seçim bitti, bayram geçti hatta devalüasyon beklentisi söndü. Fakat “kur ne olur?” sorusu, tahtını koruyor. İhracatçısından sanayicisine, tüccarından üç beş kuruş birikimi olana dek herkesin, her kesimin merak odağını, ne yapsak bir türlü “döviz ne olur?” tecessüsünden uzaklaştıramıyoruz.
Bilinir ki doları tahmin edemezsin ama analiz edebilirsin. Analizlerin bize söylediği, FED’in açıklamaları, ABD’nin enflasyon verileri, dolar endeksinin yakın gelecekte izleyeceği yolun, yığınca belirsizle dolu olduğunu gösteriyor. Bu bakımdan her kim ki dolar için tahmin söylerse, yalan söyler.
ALAYIM MI, TUTAYIM MI, SATAYIM MI?
Çift paralı Türkiye ekonomisinde doların bu kadar merak konusu olması, kabul edilemezse de anlaşılabilir. Zira fiyatlandırmalar dolar ile altının onsu dolar ile enerji dâhil tüm ithalat unsurları, dolar ile… İhracatçının derdi zaten; döviz. Merakımız ise “dolar alayım mı, tutayım mı, satayım mı?”
Hükümetten yapılan tüm açıklamalar, piyasaya güven verme iletişim tonu taşıyor. İç ve dış piyasa henüz; “U dönüşü olmayacak galiba” noktasına kadar geldi. Fakat KKM’den çıkış yavaş, hatta döviz tutma eğilimi güçlü olmakla birlikte enflasyon karşısında artık tek seçenek; döviz, özellikle dolar değil.
İKİ SORU İKİ CEVAP / Dövize dair…
Yatırım caddesinde başka kimler var?
Bugünkü Paranın Yönü sayfalarında yazarımız Zeynep Aktaş’ın analizi; hisselerin %64, fonların %40 getiri ile ilk 3 ayın toplam %15’lik enflasyonu solladığını söylüyor. Bu durumda borsa, yatırım, emeklilik fonları ve tahvillerin de artık yatırımcının radarına girdiğini gösteriyor. Kaldı ki Z kuşağı için caddede büfe boyutlarında dahi olsa bir kulübe var. Her ne kadar altılı ganyan bayii gibi dursa da caddenin sakinlerinden sayabiliriz. Hele arsa, emlak, tarla, konut seçenekleri var ki evlere şenlik…
Döviz gözden düşüyor mu?
Merkez Bankası’nın rekor zararı ardından yapılan açıklamalar, dövizi enflasyon kıyısında yüzdürme politikasının devam edeceğini anlatıyor. Merkez de gücü yettiğince döviz atağına karşı duracak. Bu durumda KKM’ye dövizden gelenler, önerilen mevduat faizine rağmen çıkmak istemiyor. Dövizde olan yatırımını koruma eğiliminde… Eline lira geçen, ondan bir an önce kurtulma telaşıyla döviz demiyor; caddedeki diğer dükkanları gezme, vitrinleri dolaşma, hesap kitap yapma hevesi taşıyor.
not - AMA LİRANIN BU CADDEDE DÜKKÂN AÇMASI ZOR
Kendi yerli ve milli paramız Türk Lirası… Neler çekmedi şu enflasyonun elinden… Para idi onu pula çevirdik. 21 Aralık 2021’de epistomolojik kopuş yaşadık ve şapkadan KKM tavşanını çıkardık. Lirayı korur derdik, olmadı. Yasakladık durmadı, durdurduk dinmedi.
Faizi %8,5’e dek indirince ekonomi duvara tosladı ve sonra faiz artırma rallisi başladı. O da dövizin artışını yavaşlatsa da tırmanışını engelleyemedi. Zira negatif reel faiz rekorlar kırıyordu. Sonra mevduat faizinin getirisini enflasyona kaptırmamak için daha yüksek faiz durağına geldik, dayandık. Mevduatın enflasyonun altında kalmasının tanımı olan negatif reel faiz, pozitife dönmedikçe liramızın yatırım caddesinde dükkân açmasını beklemeyin. İyi de faizi daha ne kadar artırabiliriz ki? Aslında gerçek enflasyon rakamına büyüme beklentisini ekleyip, üzerine de birkaç puan ilave edince…
Bu da tek başına çözüm olamayacağından liranın bahtı, faize değil, ekonomide atılacak radikal, köklü, kapsayıcı tedbirler içeren “topyekün enflasyon seferberliği” adımına bağlıdır, gerisi yalandır, hayaldir.