“Dezenflasyon süreci” randevusu yaklaşıyor
✔ Merkez Bankası’na göre yüzde 60’ın üzerinde seyreden enflasyonla 21 Eylül’de açıklanan politika faizi arasında hala 30 puanın üzerinde fark var.
Merkez Bankası’nın izleyeceğini ilan ettiği parasal sıkılaştırma yol haritasının ruhunu yansıtan politika faizinde “kademeli artış” sürüyor. Başkan Hafize Gaye Erkan’ın göreve başladıktan sonra enflasyon raporu sunumunda “dikkatli ve kademeli” olacağını özenle duyurduğu faiz artışları geçekleşiyor. Erkan, yol haritasının 1 Ocak 2024’de başlayacak dezenflasyon süreci öncesindeki bölümünü “geçiş dönemi” olarak nitelemişti. İçinde bulunduğumuz bu dönemde yeni Merkez Bankası yönetimi bugüne kadar politika faizini kademeli olarak 21 Eylül’deki 5 puanlık adımla birlikte 21,5 puan artırarak yüzde 30’a yükseltti. Merkez’e göre yüzde 60’ın üzerinde seyreden enflasyonla açıkladığı son politika faizi arasında hala 30 puanın üzerinde fark var. Son faiz kararının ardından önde gelen ekonomistlerden parasal sıkılaştırmanın hızlanması gerektiğini vurgulayan “Merkez Bankası enflasyonun peşinden gidiyor” değerlendirmeleri geldi. Merkez Bankası 21 Eylül’deki faiz kararına ilişkin Para Politikası Kurulu toplantı metni özetini hafta sonuna doğru açıklayacak. Ancak, faiz kararını duyuran kısa metindeki 2024’deki dezenflasyon sürecine işaret eden ve enflasyon raporundaki patikaya yaklaşılacağı izlenimi veren şu ifadeyi dikkatle not ettik:
“Kurul, parasal sıkılaştırma adımlarının etkisiyle, dezenflasyonu 2024 yılında Rapor’daki patika ile uyumlu şekilde tesis etmekte kararlıdır.” Merkez Bankası’nın daha sert parasal sıkılaştırma adımları göreceğimizi hissettirdiği, dezenflasyon sürecinin başlamasına 3 ay kaldı. Yerel seçimlerin ardından parasal sıkılaştırma adımlarının daha da hızlanması bekleniyor. Başkan Erkan’ın dezenflasyon sürecinin önündeki engeller olarak açıkladığı KKM’deki erime hızı ve ihtiyati tedbirlerdeki sadeleşme düzeyi önümüzdeki dönemde parasal sıkılaştırmanın seyrinde etkili olacak.
● Hazine garantilerinin kur farkı yükü nasıl hafifleyecek?
Büyük çoğunluğu yap-işlet, işletme hakkının devri veya benzeri finansman modelleri çerçevesinde girişilen yatırımlara verilen Hazine garantileriyle ilgili kamuoyuna açık bilgiler sınırlı. Bu konuda edinebileceğimiz net bilgi geçen hafta açıklanan Sayıştay raporuyla geldi. Sayıştay’ın 2022 yılına ilişkin bütçe uygulama sonuçlarını da içeren Genel Uygunluk Bildirimi raporunda ayrıntılı tablolar yayımlandı. Rapora göre, 2021 yılından devredilen 278 milyar 68 milyon liralık Hazine garantili borçla birlikte 2023 yılına devredilen verilen garantiler toplamı 402 milyar 493 milyon liraya ulaştı. Raporun en can alıcı bölümünü ise Hazine’nin ödediği kur farkları oluşturdu. Geçen yıl 2,1 milyar dolar Hazine garantisi verildi. 2022 yılındaki kur farkı, verilen garanti tutarının oldukça üzerinde 123,1 milyar lira seviyesinde gerçekleşti. TL’nin itibarını artıracak adımların hızlandığı dönemde döviz bazında Hazine tarafından verilen garantilerde de sadeleştirmeye gidilip gidilmeyeceği merak ediliyor.
● Gordion artık UNESCO Kültür Mirası listesinde
Ankara Ticaret Odası’nın (ATO) büyük gayreti ve takibi, Dışişleri ve Turizm Bakanlığı’nın desteğiyle başkentin önemli tarihi varlığı Gordion antik kenti (Yassı Höyük) UNESCO Dünya Mirası listesine alındı. Ankara efsanelerle anılan Frig Krallığı’nın merkezi Polatlı-Yassıhöyük’teki Gordion Antik Kenti’ni önemli bir turizm unsuru haline getirmeye hazırlanıyor. ATO Başkanı Gürsel Baran Gordion’un başkente gelecek turist sayısını artıracağından umutlu. Baran, “Dünya Mirası Listesi, turistlerin kültürel amaçlı ziyaretlerinde baktıkları bir liste. Başkent’e 2022 yılında 1 milyon 780 bin yabancı turist geldi. Gordion’un listeye girerek tanınırlığının artmasıyla birlikte şehrimize gelen turist sayısı yükselmeye başlayacak” diyor. Polatlı’daki antik kent dünya tarihinde “Gordion Düğümü Efsanesi” ile anılıyor. Gordion düğümünü çözenin dünyaya hakim olacağını anlatan söylenceye göre Büyük İskender bu düğümü kılıcıyla bir vuruşta keserek çözmüş.
Ülkemizde her alanda düğüm üstüne düğümlerin atıldığı yer olan Ankara, asla çözülemez denilen düğümlerin de geleneksel çözüm adresi olarak bilinir. Umarız yeni ekonomi yönetimi, siyasi endişelerle yürütülen akıldışı politikalardan kurtulmak için başlattığı “rasyonel zemine dönüş” çabalarında Gordion efsanesinden esinlenir.
● Anayasa Mahkemesi başkanının “Hz. Ömer adaleti” öğüdü
Anayasa Mahkememizin Asya Anayasa Mahkemeleri ve Muadili Kurumlar Birliği (AAMB) bünyesinde her yıl düzenlediği Uluslararası Yaz Okulu programının on birincisi 18-19 Eylül tarihlerinde Ankara’da yapıldı. Bu yılki programa 25 ülkenin anayasallık denetimi yapan anayasa veya yüksek mahkemeleri ile Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinden toplam 52 temsilci katıldı. Basına kapalı olarak yürütülen programın kapanışında Anayasa Mahkemesi Başkanı Zühtü Arslan’ın yaptığı “Demokratik Hukuk Devletinin Alameti Farikası Olarak Yargı Bağımsızlığı İlkesi” başlıklı konuşma internet sitesinde yayımlandı. Zühtü Arslan, 25 ülkeden hâkimlere şu öğütte bulundu:
“Hâkimin tarafsız olduğu konusunda taraflarda bir kanaatin oluşması çok önemlidir. Bunun için hâkimin çok dikkatli olması, elindeki adalet terazisini kuyumcu hassasiyetiyle tutması gerekir. İslam’ın “Dört Halife”sinden ikincisi olan Hz. Ömer, Basra’ya hâkim olarak tayin ettiği Ebu Musa’ya yazdığı mektupta hâkimin önüne gelen davada taraflara bakışlarında bile eşit davranmak suretiyle karar vermesi gerektiğini belirtmiştir. Bakışlarda eşitliğin amacı tarafların hâkimin adaleti konusunda şüpheye düşmelerine, yanlış bir kanaat taşımalarına yol açmamaktır. Nitekim mektubun devamında hâkimin eşit muamelesi sayesinde taraflardan güçlü ve zengin olanın kendisinin kayırılacağı zannına kapılmasının, zayıf olanın ise adaletsizliğe uğrayacağını düşünmesinin engelleneceği ifade edilmiştir.”