İşletmelerde inovasyon yönetimi
Engin Kahveci
Managing Partner
MBA, PMP
“Her zaman yaptığınızı yapıyorsanız,
her zaman aldığınız sonuçları alırsınız.”
Albert Einstein
Ürün yönetimi, şirketlerin başarısı için kritik bir faktördür. Birçok şirket var olan ürünlerini yönetmekle kalmayıp, aynı zamanda inovatif ürünler geliştirerek rekabet sağlamaya çalışıyor. İnovasyon yönetimi, bu noktada devreye giriyor ve şirketlerin yeni fikirler, ürünler oluşturarak rekabet avantajı elde etmesinde büyük rol oynuyor. İnovasyon ile bir ürünün farklılaşmasını sağlayarak rekabet avantajı yaratırken, müşteri memnuniyetini ve üretilen fayda artırılmaktadır. İnovasyon, bir ürün, hizmet veya iş modelinde yenilik yapmak anlamına gelir. İnovasyon yönetimi ise, şirketlerin inovasyonu planlaması, geliştirmesi, uygulaması ve pazarlaması için gereken süreçleri yönetmesini içerir. Bu süreç, ürün yönetimindeki diğer süreçlerle aynıdır, ancak yeni fikirlerin oluşturulması, değerlendirilmesi, geliştirilmesi ve pazarlanması aşamalarına odaklanır. Uygulandığı yere bağlı olarak, inovasyonun çeşitli türlerinden bahsetmemiz mümkün. Tüketicilerin henüz bilmediği ya da alışkın olmadığı bir ürünün, yeni bir niteliğinin tanıtılması, yeni hizmet veya mevcut hizmetin geliştirilmesi, yeni bir üretim metodunun uygulanmaya başlanması, yeni bir pazarın keşfedilmesi, yeni ürün kaynağına ulaşılması, işletmelerin yeni bir organizasyona sahip olması, iş süreçlerinin yenilenmesi gibi birçok kategoride inovasyon yönetilmektedir. Yeni bir ürün fikri oluşturulduğunda, bu fikrin değerlendirilmesi ve geliştirilmesi için bir süreç gereklidir. İnovasyon yönetimi, şirketin bu süreci planlamasına ve yönetmesine yardımcı olur. Bu süreçte, ürün yönetimi ekipleri ve Ar-Ge ekipleri bir araya gelerek fikirlerin olası maliyetleri, müşteri ihtiyaçları, ürünün özellikleri, pazarlama stratejileri gibi konuları tartışır ve geliştirirler. Müşterilerin ihtiyaçlarına, ürünlerin eksikliklerine ve rakiplerin artı eksi yönlerine odaklanarak yeni fikirler üretmek önemlidir. Bu fikirler daha sonra, pazar araştırmaları ve müşteri geri bildirimleriyle birlikte test edilir. Ürünün teknik gereksinimleri belirlenir ve farklı tasarım seçenekleri üzerinde çalışılır. Bir prototipin oluşturulması ve test edilmesi, tasarım hatalarının belirlenmesine ve ürünün iyileştirilmesine olanak tanır. İnovasyon yönetimi, aynı zamanda şirketin inovasyon için kaynaklarını planlamasına yardımcı olur. Bu kaynaklar, zaman, para ve personel gibi şirketin kısıtlı kaynaklarına dayanır. İnovasyon yönetimi, bu kaynakların en iyi şekilde kullanılmasını sağlayarak şirketin inovasyon sürecinde başarılı olmasını sağlar.
İnovasyon stratejileri
Firmalar için her alanda önemli olan inovasyonun gerçekleştirilebilmesi için uzun bir çalışma ve planlama süreci önemlidir. Firmalar piyasaya sunacakları yeni veya iyileştirilmiş ürünleri farklı stratejiler ile sonucunda gerçekleştirirler. Oluşturulan stratejilerin amacı firmaya rakiplerinden öne geçirecek fayda sağlamaktır.
Analizci inovasyon stratejisi
Firmalar bulunduğu pazardaki rakiplerinin izlediği yenilikler ve ürünleri hakkında bilgi araştırır. Yapılan analiz, inovasyon çalışmaları ve pazarın arasında bir bağ oluşturur. Bu ilişkiye göre ürün stratejileri belirlenir.
Saldırgan inovasyon stratejisi
Ürün veya süreç inovasyonlarının gerçekleştirilmesi ile işletmelere sektörde ilk olma fırsatı sunmayı hedefler. En büyük faydası, inovasyon yapılan ürünler için pazara henüz başka rakip girmeden, talebi ilk olarak karşılayarak kaymağın büyük kısmını hızla işletmeye kazandırabilmektedir. Uzun Ar-Ge süreçleri ve kayıplar gerektirebileceğinden işletmeler bazı risklere katlanmak durumundadırlar.
Taklitçi/savunmacı inovasyon stratejisi
Bu inovasyon stratejisi, saldırgan strateji gibi risk alma ve yüksek maliyetlere katlanmadan, onların piyasada ortaya çıkardıkları fırsatlardan faydalanmak istemektedirler. Savunmacı stratejiyi uygulamak isteyen işletmeler piyasaya ilk çıkan ürünü analiz etmekte ve ürünün başarılı olması halinde harekete geçmektedirler. Piyasada başarılı olduğu görülen yeni ürünler için, işletmeye has özellikler veya tasarımlar ekleyerek, ürünlerin olabildiğince eksikleri giderilmeye çalışılarak yeni ürünler geliştirilir. Sektörde çok fazla talep gören, moda haline gelmiş değişiklikleri, daha az Ar-Ge, iş gücü, malzeme ve yatırım maliyetleri ile daha uygun maliyetli olarak üretmeye çalışılır.
Geleneksel/fırsat inovasyonu
Stratejisi rekabet gücü az ancak piyasada meydana gelebilecek fırsatları görebilen, öncü firmaların eksiklerini takip eden ve bu eksikliği tamamlamak için hızlı aksiyon alan, Ar-Ge faaliyetlerine önem veren işletmelerin takip ettiği stratejidir. Bu işletmeler doğru zamanda büyük bir hızla pazardaki boşluğu doldurmaya çalışarak değer üretirler. İşletme yararına kullanılabilecek yeni fırsatların ortaya çıkarılması veya değişimlerden meydana gelebilecek fırsatları öngörerek bunları değerlendirirler. Sonuç olarak, inovasyon yönetimi, şirketlerin başarılı olabilmesi için ürün yönetimi sürecinin önemli bir parçasıdır. Şirketlerin yeni fikirler ile ürün ve hizmetler geliştirerek, rekabet avantajı elde etmelerine ve pazar payını artırmalarına yardımcı olur. İnovasyonu birçok alanda uygulayarak işletmelerde yeni ürünler geliştirirken, aynı zamanda şirketin kaynaklarını en iyi şekilde kullanmasını sağlanır