Kritik Başarı Faktörleri

Bir işletmenin, -ister yeni kurulmuş olsun, isterse uzun yıllardır faaliyetini sürdürüyor olsun- bulunduğu pazarda ve sektörde başarılı olabilmesi için, pazarda bulunan rakiplerine karşı bazı temel konularda üstünlük sağlaması gerekmektedir. Bilindiği gibi belirli süreli kurulan (Proje Organizasyonları, Müteahhitlik İşletmeleri…vs. gibi) işletmelerin dışında işletmelerin ömürleri sonsuzdur. İlk kurulduğu anda henüz netlik kazanmayan bazı faaliyetler, işletmeler büyüdükçe zamanla ön plana çıkmakta ve pazarda rekabet edebilmek için kaçınılmaz olmaya başlar.

Kritik Başarı Faktörlerinin belirli bir listesi olmamakla birlikte, aşağıdaki temel beş konuda pazarda ve rakiplere karşı üstünlük sağlamak, işletmeyi bulunduğu sektörde, diğer oyunculara karşı çeşitli avantajlar sağlayacaktır: 

• Stratejik Bakış: Bir işletmenin nasıl bir liderlik felsefesi ile yönetildiği çok önemlidir. Misyon ve vizyonunu doğru belirlemesi, hızlı ve çevik olması, etkin planlama yapması, uygulama ve faaliyetlerini kontrol etmesi işletmenin başarılı olması için en temel kriterlerden biridir.
• Çalışanlar: Bir işletmeyi var eden en değerli unsurların başında çalışanların yetkinlikleri, yetenekleri, becerileri, öğrenmeleri, gelişim sağlamaları, inovasyon gerçekleştirmeleri, verimlilikleri ve etkinlikleri gelmektedir. Bunlardan eksik olan yetkinliklerin tamamlanması ve geliştirilmesi gerekmektedir.
• Süreçler: Bir işletmenin organizayon şemasının net olması (Yani kimin kime bağlı olduğu ve raporların kime verileceği…vs), işi nasıl takip ettiği, Değer Zincirini (Tedarikten, satış sonraki hizmetlere kadar tüm süreç) nasıl kurguladığı, iş akışları, görev tanımları, iş yapma biçimleri ve bu süreçlerdeki Temel Performans Kriterlerini belirlemesi kaçınılmazdır. Bunları iyi organize edilmesi işletmenin iş dinamiğini oluşturur.
• Pazarlama: Bir işletmenin üretmiş olduğu mal ve hizmetin, pazara verilmesi, markalaşması, talep oluşturmak, pazar payı kazanmak ve satışın sürdürülmesi için, müşteri ilişkileri, tanıtım, kurumsal iletişim, satış kanallarının oluşturulması ve benzeri pazarlama faaliyetlerinin planlanması gerekmektedir.
• Finans: Bir işletmenin yukarıda belirtilen tüm faaliyetleri yerine getirebilmesi için, en önemli kaynak finans gücüdür. Finans gücü olan işletmeler, yatırım yapabilir, malzeme teminini gerçekleştirebilir, teknolojisini yenileyebilir. Bunun için borç/alacak dengesinin sağlanması, finansal risk analizlerinin yapılması, tahsilatların zamanında yapılması, nakit akışının konotrolü gibi konular ön plana çıkmaktadır.

Yukarıdaki beş temel Kritik Başarı Faktörüne ek olarak, başarı sağlayacak faktörler olarak, işletmenin bulunduğu coğrafi konum, kullandığı kaynaklara yakın olması, işçilik veya üretim giderleri maliyetinin düşük olması, sahip olduğu ürünlerinin kolayca taklit edilememesi veya patent/lisans haklarına sahip olması gibi unsurlar da sayılabilir. 

Kritik Başarı Faktörlerinin sürdürülmesi halinde, bu üstünlükler;

• İşletmenin ortalamanın üzerinde kâr etmesini sağlar. Ortalamanın üzerinde kârlılık yatırım yapılabilmesi için kaçınılmazdır. Eğer GSMH artışı veya ülke ekonomisinin büyüme oranında bir büyüme sağlanırsa, işletme ancak varlığını koruyabilir. Yeni yatırım yapması veya teknolojiyi yenilemesi mümkün olmaz.
• Rekabet avantajının sürdürülmesini sağlar. Belirli bir dönemde sağlanan bir rekabet avantajı sürdürülemediği takdirde, kolaylıkla rakip işletmeler tarafından da uygulanabilir veya daha avantajlı bir şekilde gerçekleştirilebilir.
• Gelecekte de var olmasını sağlar. Bir çok işletme, belirli bir dönemde çok büyük başarılar elde etmesine rağmen, değişen pazar ve ekonomik koşullara uyum gösteremedikleri veya bireysel ve kurumsal müşterilerin yeni beklentilerini karşılayamadıkları için, ya kapatmış ya da el değiştirmişlerdir. Burada bir parantez açarak, her şirket satışının, başarısızlıktan kaynaklanmadığını, ancak kurucuların bazı beklenti doğrultusunda da gerçekleşebileceğinin belirtmek gerekmektedir.

Kritik Başarı Faktörlerinin olmaması halinde, işletmenin pazarda rekabet edebileceği en temel konu fiyat politikası olacaktır. Fiyatı indirmenin veya ödeme koşullarının kolaylaştırılması, bilindiği gibi bir işletmenin kârlılığını olumsuz olarak etkileyecektir.