Mali tatil bugün başladı! Önemli hususlar ve yargının tatile bakışı

Yusuf Cihad DEMET
Yusuf Cihad DEMET Serbest Kürsü

Yusuf Cihad DEMET / Vergi Müfettişi

 

28 Mart 2007 tarih ve 26476 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe gire 5604 sayılı Mali Tatil İhdas Edilmesi Hakkında Kanun uyarınca her yıl temmuz ayının birinci gününden yirminci gününe kadar (yirminci gün dahil) mali tatil uygulanmaktadır.

Haziran ayının son gününün tatil günü olması halinde mali tatil, temmuz ayının ilk iş gününü takip eden gün başlamaktadır. Örneğin; 30 Haziran gününün Pazar gününe denk gelmesi halinde o yıl mali tatil 2 Temmuz Salı günü, Cumartesi gününe denk gelmesi halinde ise 3 Temmuz Salı günü başlayacaktır.

İçinde bulunduğumuz 2025 yılının 30 Haziran günü, Pazartesi gününe denk geldiği için mali tatilin başlangıç süresinde herhangi bir uzama söz konusu olmamakta ve mali tatil 1 Temmuz 2025 Salı günü (bugün) başlamaktadır.

Köşe yazımızda; vergi incelemesi yapılmak üzere mükelleflere gönderilen defter belge isteme yazılarının mali tatil süresi içerisinde tebliği, vergi inceleme tutanağının mali tatilde düzenlenmesi, dava açma, istinaf ve temyiz başvurularında sürelerin uzamasındaki farklılıklar gibi önem arz eden konuları inceleyip Danıştay’ın güncel kararları ile destekleyerek yargı erkinin mali tatile bakışını görmeye çalışacağız.

Beyanname Süreleri ile Kanuni ve İdari Süreler

Mükellefler tarafından verilmesi gereken vergi, resim ve harç beyannamelerinin son gününün mali tatile rastlaması halinde (bu yıl 1-20 Temmuz arası) bu beyannamelerin verilme süreleri mali tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzamaktadır. Son günü mali tatile rastlayan beyannamelerin verilme süresi 27 Temmuz, bu beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilerin ödeme süresi ise bir gün uzayarak 28 Temmuz olacaktır. Pek tabii ki mükellefler dilerlerse mali tatilin sonunu beklemeden beyannamelerini verebilmektedirler.

Bununla birlikte; mali tatilin sona erdiği günü izleyen beş gün içinde biten “kanuni ve idari süreler” ise mali tatilin sona erdiği günü izleyen beşinci gün (25 Temmuz) sona erecektir. 21-25 Temmuz tarihleri arasına isabet eden süre eğer ki beyanname verme süresinin son günü ise beyanname en geç 25 Temmuz’da verilecek, beyanname üzerine tahakkuk eden vergiler ise en geç 26 Temmuz tarihinde ödenecektir.

Bununla birlikte; “kanuni süresinden sonra kendiliğinden veya pişmanlık talepli” olarak verilen beyannamelerin ödeme süreleri de mali tatil kapsamındadır.

Ayrıca, mükellefler adına ikmalen, re’sen veya idarece tarh olunan vergi, resim, harç ile vergi cezalarının ve gecikme faizlerinin vadesinin mali tatile rastlaması halinde de ödeme süresi yedi gün uzayacak ve 27 Temmuz tarihi olacaktır.

Örnek-1: Kasım/2024 vergilendirme döneminde sahte belge kullandığı tespit edilen ve hakkında Vergi Müfettişi tarafından vergi inceleme raporu tanzim edilen mükellef kurum adına, bağlı olduğu vergi dairesi tarafından gerekli tarhiyat işlemi yapılmış ve düzenlenen vergi/ceza ihbarnamesi mükellef kuruma 6 Mayıs 2025 tarihinde tebliğ edilmiştir. Tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içinde dava yoluna gitmeyen mükellef kurum, uzlaşma ve cezada indirim talebinde de bulunmadığı için ilgili vergi ve cezalar 5 Haziran 2025 tarihinde tahakkuk etmiştir. Vadesi geçmiş olan Kasım/2024 vergilendirme dönemi KDV ve buna ilişkin ceza ile gecikme faizi, tahakkuk tarihinden itibaren 1 ay içinde ödenmesi gerekeceğinden vade 5 Temmuz 2025 tarihi olacak, re’sen tarh edilen vergiye ilişkin vade mali tatile isabet ettiği için de ödeme süresinin son günü mali tatilin bitiminden itibaren yedi gün uzayarak 27 Temmuz 2025 tarihi olacak, 27 Temmuz 2025 tarihinin de Pazar gününe denk gelmesi sebebiyle ödeme süresinin son günü 28 Temmuz 2025 tarihi olacaktır.

Mali Tatilde Uzlaşma ve Cezada İndirim

Mükellefler, adlarına tarh edilen vergilere ilişkin vergi ziyaı cezaları ile 2025 yılı için 33.000 TL’yi aşan usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezaları için ihbarnamenin kendilerine tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içinde Vergi Usul Kanunu Ek Madde 1 uyarınca uzlaşma (tarhiyat sonrası uzlaşma) talep edebilir ya da 376. Madde uyarınca cezada indirim (usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezaları tutarının 33.000 TL’nin altında olması halinde %50 olan cezada indirim oranı %50 artırımlı şekilde %75 olarak uygulanacaktır.) başvurusunda bulunabilirler.

İhbarnamenin tebliğini takip eden 30. günün (başvuru süresinin son günü) mali tatile isabet etmesi durumunda da uzlaşma ve cezada indirim başvuru süresi, mali tatilin son gününü izleyen günden itibaren yedi gün uzayarak 27 Temmuz tarihi olacaktır.

Örnek-2: Mükellefe 6 Haziran 2025 tarihinde tebliğ edilen ceza ihbarnamesi üzerine uzlaşma ve cezada indirim başvuru süresinin son günü (6 Temmuz 2025) mali tatile rastladığı için başvuru süresinin son günü 27 Temmuz 2025 tarihi olacaktır. (bu tarih Pazar gününe denk geldiği için başvuru süresinin son günü 28 Temmuz 2025 Pazartesi günü olacaktır.) Tebligatın 21 Haziran 2025 tarihinde yapılması halinde ise sürenin son günü (21 Temmuz 2025) mali tatilin son gününü izleyen beş gün içinde kaldığı için başvuru süresinin son günü 25 Temmuz 2025 tarihi olacaktır.

Muhasebe Kayıt ve Bildirim Süreleri İşlemiyor

Bilindiği üzere vergisel muamelelerin defterlere kayıt süresi en çok 10 gün olup (muhasebe fişleri ile deftere kayıt halinde 45 gün) mali tatile denk gelen süreler mali tatil süresince işlemeyecek, kalan süre mali tatilin son gününden itibaren işlemeye devam edecektir. Aynı şekilde mükellefler tarafından VUK uyarınca bildirilmesi mecbur olan “işe başlama, işi bırakma, adres değişikliği, iş değişikliği ile işletmede değişiklik, tasfiye ve iflas, nakil, ölüm, yeni inşaat ile bina ve arazideki değişikliklere” ilişkin süreler de mali tatil süresince işlemeyecektir.

Örnek-3: 8 Haziran 2025 tarihinde faaliyetini sonlandıran mükellef, buna ilişkin işi bırakma bildirimini bağlı olduğu vergi dairesine 1 ay içerisinde bildirmekle yükümlüdür. İşi bırakmayı bildirmenin son günü 8 Temmuz 2025 olup 1-8 Temmuz 2025 tarihleri arasında mali tatil nedeniyle bildirim süresinin sekiz günlük kısmı işlemeyecek ve bu süre mali tatilin son gününe eklenecektir. Böylelikle işi bırakma bildiriminin son günü 28 Temmuz 2025 tarihi olacaktır.

Dava Açma Süresi Uzuyor!

Mükellefler, ikmalen, re’ sen veya idarece yapılan tarhiyatlara karşı kendilerine vergi/ceza ihbarnamesinin tebliğinden itibaren 30 gün içinde vergi mahkemesinde dava açabilmektedirler. Dava açma süresinin mali tatile rastlaması halinde süre, mali tatil bitimine kadar işlemeyecektir. İşlemeyen bu süre mali tatilin bitiminden itibaren kaldığı yerden işlemeye devam edecek olup 20 Temmuz-31 Ağustos tarihlerine isabet edecek olan dava açma süresi, bu kez de adli tatile isabet edeceğinden, dava açma süresi çalışmaya ara verme süresini izleyen günden itibaren 7 gün uzayarak 7 Eylül tarihi olacaktır. (7 Eylül tarihinin de tatil gününe denk gelmesi halinde “7 Eylül 2025 tarihi Pazar gününe denk gelmektedir.” dava açma süresi bu tarihi müteakip ilk mesai günü bitimine uzayacaktır.)

Danıştay 3. Dairesi 26.12.2023 tarihli kararı: 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 25. maddesinde beyan üzerinden alınan vergilerin tahakkuk fişi ile tarh ve tahakkuk ettirilmesi, bu esasa göre beyannamenin alınması üzerine bir tahakkuk fişi düzenlenerek bir nüshasının mükellefe veya adına beyannameyi tevdi edene verilmesiyle verginin tahakkuk etmesi ve fişin mükellefe verilen nüshasının beyannamenin makbuzu yerine geçmesi kabul edilmiştir. Bu düzenlemeden dolayı tahakkuk fişi düzenlenerek ilgilisine verilmesi, tahakkuk eden verginin tebliği hükmünde sayıldığından, beyana dayanan vergilendirmelerde dava açma süresinin, tahakkuk fişinin düzenlendiği tarihi izleyen günden itibaren başladığının kabulü gerekmektedir. davacı tarafından, uygulama işlemi niteliğindeki 2022 yılı için ihtirazi kayıtla verilen kurumlar vergisi beyannamesinde yer alan istisna kazançları üzerinden 04.05.2023 tarihinde tahakkuk eden ek vergi ile 15.04.2023 tarihinde yayımlanan uyuşmazlık konusu düzenleyici işlemin birlikte dava konusu edildiği olayda, tahakkuk fişinin düzenlendiği 04.05.2023 tarihinden itibaren başlayan altmış günlük dava açma süresinin son günü, 1 ila 20 Temmuz tarihleri arasında geçerli olan mali tatil süresi de göz önünde bulundurulduğunda çalışmaya ara verme zamanına rastladığından, en geç 07.09.2023 tarihinde dava açılması gerekirken 15.09.2023 tarihinde açılan davanın süre aşımı nedeniyle esasının incelenme olanağı bulunmamaktadır.” Şeklindedir.

İstinaf ve Temyiz Aşamaları Davadan Sayılmıyor!

Mali tatil süresi içerisinde sadece dava açma süresi işlememekte, istinaf ve temyiz aşamaları davadan sayılmadığı için bu başvurular mali tatilden etkilenmemektedir. Güncel yargı kararları da istinaf ve temyiz başvuru yollarının mali tatil süresince işlemeye devam edeceği yönünde olup konu ile ilgili bir kısım yargı kararlarına aşağıda yer verilmiştir.

Danıştay 3. Dairesi 04.07.2024 tarihli kararı: “İlk Derece Vergi Mahkemesinin kararının 15.06.2023 tarihinde tebliğ edilmesine karşın otuz günlük yasal süre geçirilerek 07.09.2023 tarihinde yapılan istinaf isteminin süre aşımı nedeniyle reddi üzerine verilen kararın usul ve hukuka uygun olduğu, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenlerinin kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmediği…” şeklindedir. (Konuya ilişkin aynı hüküm içeren diğer karar; Danıştay 3. Dairesi 22.01.2024 tarihli kararı)

Danıştay 3. Dairesi 04.03.2021 tarihli kararı: “5604 sayılı Mali Tatil İhdas Edilmesi Hakkında Kanun’a göre dava açma sürelerinin mali tatil süresince işlemeyeceğinin kurala bağlandığı ancak istinaf ve temyiz kanun yolu başvurularına ilişkin sürelerin duracağına yönelik herhangi bir düzenleme bulunmadığı…” şeklindedir. (Konuya ilişkin aynı hüküm içeren diğer karar; Danıştay 4. Dairesi 23.11.2021 tarihli kararı)

Danıştay 4. Dairesi 09.02.2021 tarihli kararı (karar düzeltme): “Kararın düzeltilmesi istemine konu teşkil eden kararın tebliğine ilişkin alındıya göre Danıştay kararı, karar düzeltme talebinde bulunan davacıya Tebligat Kanunu 21. maddesi uyarınca 19/06/2020 tarihinde tebliğ edilmiş olup, kararın düzeltilmesi için başvuru süresinin son günü 06/07/2020 tarihine rastladığı halde on beş günlük süre geçirildikten sonra 07/08/2020 tarihinde kayda giren dilekçeyle kararın düzeltilmesi isteminin süre aşımı nedeniyle reddine…” şeklindedir. (Konuya ilişkin aynı hüküm içeren diğer karar; Danıştay 4. Dairesi 27.04.2021 tarihli kararı)

Danıştay 7. Dairesi 10.12.2020 tarihli kararı: 5604 sayılı Mali Tatil İhdas Edilmesi Hakkında Kanun'a göre mali tatil süresince vergiyle ilgili işlemlere ilişkin dava açma sürelerinin işlemeyeceği kurala bağlanmış olup, söz konusu düzenlemeden hareketle benzer şekilde bir hüküm öngörülmeyen temyiz başvurusuna ilişkin sürenin de işlemeyeceği sonucuna ulaşmaya olanak bulunmamaktadır.” Şeklindedir.

Ödeme Emrine Karşı Açılacak Davalarda da Süre Uzuyor!

Mükelleflerin tarhiyatlara karşı açtıkları davaların süresi mali tatil boyunca işlemediği gibi 6183 sayılı Kanun kapsamındaki işlemlere karşı (ödeme emri vb.) açacakları davaların süresi de mali tatil süresi boyunca işlemeyecektir.

Kanun her ne kadar “tarhiyat” ifadesini kullansa da 6183 sayılı kanundaki işlemler de vergisel nitelikte olup yargı organları, mali tatil kapsamındaki vergilere ilişkin yapılacak 6183 sayılı kanun kapsamındaki işlemlere karşı açılacak davaların da mali tatil kapsamında olduğu yönünde kararlar vermektedir. Bu yönde verilmiş bir yargı kararı aşağıdaki gibidir.

Danıştay 4. Dairesi 05.03.2020 tarihli kararı:… dosyanın incelenmesinden, dava konusu ödeme emrinin 06.07.2015 tarihinde davacı tarafa tebliğ edildiği, dava açma süresinin son günü 13.07.2015 tarihine rastlaması nedeniyle bu tarih mali tatil süresi olan 01-20.07.2015 tarihleri arasına tekabül ettiğinden ve bu sürede dava açma süresi işlemediğinden aynı zamanda, adli tatil süresinin de 20.07.2015 tarihi itibarıyla başlaması nedeniyle yukarıda belirtilen hükümlere göre en son 07.09.2015 tarihine kadar dava açılması mümkün olup, davacı tarafça 03.08.2015 tarihinde kayda giren dilekçe ile dava açıldığı görülmüştür. Bu durumda, davacı tarafından açılan dava, süresinde olup, davalı idarenin süre itirazı yerinde görülmemiştir.” Şeklindedir. 

Mali Tatilde Vergi İncelemesi ve Tutanak Tanzimi

5604 sayılı Kanun’da; “Mahkeme kararı veya Cumhuriyet Savcılıklarının talebi üzerine ya da Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre yapılan aramalı incelemeler hariç olmak üzere, malî tatil süresince inceleme amacıyla defter ve belgelerin ibrazı talep edilemez, mükellefin işyerinde incelemeye başlanılmaz.” ifadesi yer almaktadır. Bu hüküm uyarınca mükellefler nezdinde yürütülecek vergi incelemesi eğer ki mahkeme kararı, savcılık talebi ve aramalı inceleme kaynaklı ise mali tatil süresi boyunca da defter ve belge ibrazı istenebilecek, diğer konulara ilişkin yürütülecek vergi incelemelerinde defter ve belge ibrazı istenemeyecektir.

Daha önce ibraz edilen defter ve belgeler üzerinden yürütülen vergi incelemeleri ise mali tatilden etkilenmeyecektir. Ayrıca, kanun metni istisnalar hariç defter ve belge ibrazının mümkün olmadığını belirtmekte olup incelemenin duracağına ilişkin bir hususa değinmemektedir. Bununla birlikte “mükellefin işyerinde incelemeye başlanamaz.” ifadesi ise uygulanabilirliğini tamamen yitirmiştir.

01.07.2022 tarihinden itibaren uygulanmak üzere VUK’ un 140. Maddesine; “İncelemeye tabi olana, vergi incelemesinin konusunu ve incelemeye başlanıldığı hususunu bir yazıyla bildirirler. Ayrıca, yazının bir örneğini bağlı olduğu birime ve ilgili vergi dairesine gönderirler.” hükmü eklendiğinden, mükellefler hakkında vergi incelemesine başlanılması artık Vergi Müfettişleri tarafından tek taraflı bildirim usulü ile gerçekleşmektedir. Bu sebeple; mali tatil süresi içerisinde yapılacak “incelemeye başlama bildirimi” önünde bir engel bulunmamaktadır.

Ayrıca mali tatil süresi içerisinde mükelleflerin, vergi inceleme tutanağını imzalamaya davet edilemeyeceği belirtilse de mali tatil içerisinde düzenlenen vergi inceleme tutanağına istinaden yapılan tarhiyat işleminin kabulü yönünde yargı kararları da mevcuttur. Konuya ilişkin bir yargı kararı şu şekildedir.

Danıştay 7. Dairesi 29.12.2020 tarihli kararı: “…Vergi inceleme tutanağının 03.07.2014 tarihinde düzenlendiği, belirtilen sürenin mali tatile rastladığı, 5604 sayılı Mali Tatil İhdas Edilmesi Hakkında Kanun'a göre mali tatil süresi içinde defter ve belgelerin istenilemeyeceği ve düzenlenen vergi inceleme tutanağı için imzaya davet edilmemesinin gerektiği, yapılan vergi incelemesinin hukuka aykırı olduğu iddialarıyla yapılan temyiz isteminin reddine…” şeklindedir.

Defter Belge İsteme Yazısının Mali Tatilde Tebliği

Mali tatil süresi boyunca vergi/ceza ihbarnameleri ile mahsup taleplerine yönelik olanlar hariç bilgi isteme talepleri mükelleflere bildirilmeyecek olup tatil süresi içinde yapılan tebligat işlemlerinde süre, mali tatilin son gününden itibaren işlemeye başlayacaktır.

Yapılan tebligatın defter ve belge isteme konulu olması halinde ise yargı kararları sürenin mali tatilden sonra işlemeye başlayacağını çoğunlukla kabul etmemekte, tebligatı tamamen geçersiz sayarak cezalı vergileri kaldırmaktadır. (bu duruma ilişkin aksi yönde Danıştay VDDK kararı aşağıdadır.)

Vergi incelemesi amacıyla düzenlenen defter belge isteme yazılarının tarihlerinin mali tatile denk gelmemesi ve/veya düzenlenme tarihi mali tatil öncesi olan defter belge isteme yazılarının mali tatil süresi içerisinde tebliğ edilmemesine dikkat edilmesi önem arz etmektedir.

Danıştay 3. Dairesi 24.10.2023 tarihli kararı:“5604 sayılı Mali Tatil İhdas Edilmesi Hakkında Kanun'un 1. maddesinin 4. fıkrasında, mali tatil süresi içerisinde defter ve belgelerin ibrazının talep edilemeyeceğinin hükme bağlandığı dikkate alındığında, defter ve belge isteme yazısının bu süre içinde 01.07.2019 tarihinde tebliğ edilmek suretiyle davacıdan defter ve belgelerinin istenilmesi usule aykırı olduğundan yapılan tarhiyatta hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu cezalı vergi kaldırılmış olup ilgili karar, usul ve hukuka uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen temyiz nedenleri, kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.” Şeklindedir. (Konuya ilişkin aynı hüküm içeren diğer kararlar; Danıştay 3. Dairesi 18.05.2023, 03.05.2023, 21.11.2021, 20.10.2020 tarihli kararları)

Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu 18.05.2022 tarihli kararı: “28.03.2007 tarih ve 26476 sayılı Resmî Gazete’ de yayımlanan 5604 sayılı Mali Tatil İhdas Edilmesi Hakkında Kanun'un 1. maddesinin (4) numaralı fıkrasında yer alan kural, defter ve belge ibraz yazısının mali tatil süresince tebliğ edilmesini engellememekle birlikte bu süre içerisinde mükelleflerden defter ve belgelerini ibraz yükümlülüğünü yerine getirmelerinin beklenemeyeceği açıktır. Mali tatil süresi içinde tebliğ edilen defter ve belge ibraz yazısında belirlenen ibraz süresinin mali tatil süresinin bitiminden itibaren başlatılması gerekmektedir. Öte yandan, uyuşmazlığa konu olayda, defter ve belge ibraz yazısı mali tatilin uygulandığı 02.07.2013 tarihinde tebliğ edilmiş ise de dava konusu cezalı tarhiyatın dayanağı 13.09.2013 tarihli vergi inceleme raporunun tanzim tarihine kadar davacı tarafından ilgili yıla ait defter ve belgelerin ibraz edilmediği de sabittir. Bu nedenle olayda mali tatilin uygulandığı tarihten önce 18.06.2013 tarihinde tanzim edilen defter ve belge ibraz yazısının mali tatilin uygulandığı tarih aralığında tebliğ edilmesinin defter ve belgelerin incelemeye ibraz edilmesine dair yükümlülüğü ortadan kaldırmayacağı sonucuna varılmış, anılan yazının mali tatilin uygulandığı tarih aralığında tebliğ edilmesinde hukuka aykırılık görülmemiştir.” Şeklindedir.

Henüz bu içeriğe yorum yapılmamış.
İlk yorum yapan olmak ister misiniz?
Yorum yapmak için tıklayınız
Yazara Ait Diğer Yazılar Tüm Yazılar