Servis modelinde şebeke kurmak
Sermaye yatırımı gerektirmediğine vurgu yapılan servis modeli, şebeke (network) söz konusu olduğunda, fiziksel altyapı kurulması zorunluluğu ile farklılaşıyor.
Servis modeli, uzun süredir teknoloji dünyasında hayat kurtaran bir model olarak gündeme getiriliyor. Sermaye yatırımı gerektirmemesi ve “kullandığın kadar öde” sloganı ile ifade edilen operasyonel gider ile tanımlanabilmesi, servis modelinin cazibe kaynağı. Bununla birlikte servis giderlerinin gelecekte ulaşacağı noktayı öngöremeyen şirketler, bir kerelik bir donanım yatırımına yönelmeyi tercih edebiliyor. Türkiye’de emek maliyetinin görece düşük olması, bilişim bütçesinin kısılabilmesi ya da bilişim yöneticilerinden daha talepkâr olunabilmesi, bu tercihin zeminini oluşturuyor. Diğer yandan rekabet koşulları servis temelli bilişimin engellenemez yükseliş dalgasını besliyor. Burada “sadece bulut” noktasına gelinmese de, bulutun belirlediği dinamikler doğrultusunda bir dönüşüm yaşanıyor. HPE Aruba Networking Satıştan Sorumlu Orta Avrupa Başkan Yardımcısı Lars Hartmann, buradaki durum için “bulut benzeri deneyim” ifadesini kullanıyor.
Hartmann’ın bu deneyimle kastettiği şu: “Bilgi işlem ve veri depolama söz konusu olduğunda, şirketlerin bunu bulut üzerinden, ortak lokasyonla (co-location) ya da şirket içindeki altyapı ile kullanması mümkün oluyor. Esneklik ve çevikliğin gerekleri doğrultusunda burada gerektiği gibi bir konfigürasyon yapmak mümkün oluyor. Aruba’nın faaliyet alanına giren şebeke kurma işi ya da şebekenin servis olarak sunulması (network as a service) söz konusu olduğunda iş, bu kadar basit olmaktan çıkıyor. Bunun nedeni, sanallaştırılması mümkün olmayan anahtar (switch) ve erişim noktalarının (access point) fiziksel olarak sahada kurulmasının gerekmesi.
HPE’nin servis modelindeki çözümlerini HPE Greenlake olarak adlandırmasına bağlı olarak Aruba çözümleri için de bu alanda kullanılan marka “Aruba için HPE Greenlake” (HPE Greenlake for Aruba) oluyor. Bu tür bir markalamaya gidilse de, Aruba’nın yaptığı işin ayrıntılarındaki farka bakmak, bugün ve özellikle 5G sürecine girdiğimizde doğru planlama ve yatırımın yapılması açısından önem taşıyor.
Servis modelinin “büyük bir iş olduğunu” belirten Hartmann, “Anahtar ve erişim noktalarının sanallaştırılamıyor olması nedeniyle network tarafı daha az dinamik olacaktır. İş yükünüz iki gün boyunca bir sıçrama yaptığında buluttan daha fazla bilgi işlem gücü alabilirsiniz. Ancak network tarafında bugün 10 erişim noktanız varken yarın bunun 15 olmasını isteyemezsiniz. Kampusunuzu genişletmeyi ya da daraltmayı planlayabilirsiniz ancak bu çok daha az dinamik olacaktır” şeklinde konuşuyor.
Hartmann’ın dikkat çektiği bir diğer nokta ise, “network as a service” modelinin finansal boyut ile sınırlı olmadığı. Bu tür bir yatırımın bilançoda sermaye yatırımı (CAPEX) ya da operasyonel gider (OPEX) olarak görünmesi tercihlerinin bölgeden bölgeye değiştiğini kabul eden Hartmann, işinin aslının farklı olduğunu şu şekilde açıklıyor: “Müşterinin ben şu anahtarı, şu erişim noktasını ve şu konfigürasyonu istiyorum deme noktasında çok katı konuşmak yerine konfigürasyon ya da mimariye çok takılmadan konuya benim şöyle bir fonksiyonel bağlantı ihtiyacım var diye yaklaşması gerekiyor” diyor.
İşleve odaklanmak gerekiyor
Buradaki model, cep telefonu kullanıcılarının karşı karşıya kaldığı durumu andırıyor. Kullanıcıların, hangi antenle şebekeye bağlı olduklarını önemsemeden belirli bir servis düzeyi anlaşması (SLA) doğrultusunda servis aldığı model, network ya da şebekenin servis olarak sunulduğu model için de geçerli. Hartmann, bu modele kamu sektörü dışında bütün sektörlerde ilginin hızla arttığını ifade ediyor.
Sadece teknolojiye değil, yeni iş modeline uyum şart
Kamunun diğer sektörlere göre daha ağır hareket etmesinin ardında, bütçeleme ve kaynak tahsis etme modelinin değişmemesi yatıyor. Yıllık bütçe ile çalışan bu kurumlar, o yıl yapacakları bilişim yatırımı içinde kaç tane cihazı envanterine ekleyeceğine karar verebiliyor ancak beş yıllık bir sürece yayılacak bir sözleşmeyi imzalamakta zorlanıyor. Bu durumu ve alternatifini bir sonraki yazıda ele alacağım.