Tenis oynarken kafam kırıldı patronluğu oğluma bıraktım!
Bu söz, Türkiye’nin ilk franchise veren markası unvanını taşıyan, halen de ülke genelinde ‘en büyük emlakçı’ konumundaki TURYAP’ın patronu Azmi Sarıbay’a ait. Golf merakıyla tanınan Azmi Sarıbay, yaklaşık 4 ay önce tenis oynarken talihsiz bir kaza geçirdi ve kafatası kırıldı. Günlerce süren tedavi ile eski sağlığına kavuştu. Öyle ki eski şakacı karakteri de yerli yerine gelmiş durumda. O nedenle söze başlar başlamaz ‘yazıya başlık olan’ espriyi yaptı. 1 Ocak 2022 itibariyle TURYAP’ın yönetim kurulu başkanlığını oğlu M. Onur Sarıbay’a yıktığı için şirkette günlük işlerden ziyade orta ve uzun vadeli stratejilere odaklanmış durumda. Önce M. Onur Sarıbay ile yeni sorumluluklarını konuşuyoruz. Sektörü anlatarak başlıyor: “Yönetim Kurulu Başkanı benim, kardeşlerim Uğur ve Elif ile beraber yönetiyoruz. Babam da şirkete geliyor ve çok şükür sağlığı da enerjisi de yerinde. Kendisinden sektöründe lider bir marka devraldım. 250 TURYAP, 14 de ‘Tam Nokta’ var. ‘Tam Nokta’lar, il ve ilçe bazında masterfranchise veriyor. Şu anda yabancı sermaye emlak zincirleri birkaç ilde bizden önde. Türkiye’de markalı zincirlere bağlı 1000 kadar emlakçı var. Sahibinden.com’da ise 40 bini aşmış durumda.”
Neden 81 vilayette yokuz?
M. Onur Sarıbay, çiçeği burnunda patron olarak iddialı hedefl er koyduğunu vurguluyor: “Babam TURYAP’ı 1985’de kurdu ve aynı yıl ülkemizdeki ilk francihise’ı verdi. Türkiye’de sonraki yıl ilk franchise veren şirket 1986’da McDonald’s oldu. Ülkemize ilk yabancı emlak zinciri ise 1997’de giriş yaptı. O tarihten beri bizi hiç geçemediler. Babam 7 yaşımdan beri beni işe götürür. İşi en baştan beri çok sevdim. Şu anda TURYAP olarak 250 şube ile 40 ilde varız. Bizim tabelamızın altında 2.000’e yakın çalışan var. Yönetim kurulu başkanı olunca önce kendimi eleştirdim. ‘Benim bu markayı uçurmam lazım, mademki 37 yıldır varız neden 81 vilayette yokuz’ dedim. Olmadığımız illere iki yılda yayılacağız. Hem yeni şubeler açarak hem yerel zincirleri satın alarak hızlı büyüyeceğiz. Şu anda yurt dışında, Romanya, Karadağ, Yunanistan, İngiltere ve ABD’de varız. Turyap Global markamız ile bu konuda da atak yapacağız.”
TURYAP’ın adı ne anlama geliyor?
M. Onur Sarıbay’a TURYAP’ın anlamını soruyorum. Yanıtı çok ilginç oluyor: “Babam şirketi kurarken öylesine yazı tura atmış Tura gelmiş, Tura mı, yazı mı? Bu kadar basit” diyor. Sektörün duayeni ve şirketin kurucusu Azmi Sarıbay ile konuşmadan TURYAP ile ilgili yazı eksik kalırdı. Kendisine ‘iş fikrinin kaynağını’ soruyorum. Neden başka bir iş değil de emlak zinciri kurduğunu soruyorum. Azmi Sarıbay şöyle özetliyor: “Ben, 1976 Marmara İşletme mezunuyum. Öğrencilikten itibaren muhasebe ve benzeri işlerde çalıştım. Sonra Tekel Genel Müdürlüğü’nde işe girdim, memurluk da yaptım. 1983 yılıydı. Merhum Turgut Özal, yabancıya özellikle de körfez ülkelerinin vatandaşlarına konut satışının önünü açan bir kanun çıkarmıştı. Ancak, o dönemde Türkiye’deki emlakçılık sektöründe profil hiç iyi değildi. Ben deTURYAP’ı kurarak emlakçı zinciri oluşturmayı hedefl edim. Sonradan Anayasa Mahkemesi Özal’ın o kanununu iptal etti ama işe başlamış olduk. Bir ilan verdim, ‘şubeler açacağız mümessillik vereceğiz’ diye. Ne emekli albaylar, mimarlar, ne memurlar müracaat etti, şaşırdık. 1.000 kişiden fazla talep geldi. Meğerse sektörün düzgün olması için ülke genelinde büyük bir talep varmış zaten. Biz ilandan 1 ay sonra franchising vermeye başladık.”
Şemdinli’de askerlik yaptı
TURYAP’ın kurucusu Azmi Sarıbay, iş fikrinin gerekçesini anlattı ama onu girişimcilik için cesaretlendiren asıl sebebi merak ediyorum. Birden heyecanlanıyor ve şöyle konuşuyor: “Sadi Bey ben Şemdinli’de öyle bir askerlik yaptım ki tam manasıyla ‘muhteşem mahrumiyet’ yaşadım. Hayata ve insanlara karşı direncim maksimum düzeye çıkmıştı. O askerlik sayesinde hiçbir şeyden korkmaz oldum, hiçbir iş bana zor gelmez oldu. İşi kurduğumda ilk yıl 23 şube olduk, zamanla 385’e kadar çıktık. Şimdi 250’lerdeyiz ama yine hızlanıyoruz.”
Nezih Demirkent, işimizde devrim yapan sistem getirdi
Azmi Sarıbay, Türkiye’de emlakçılık sektörünün kurumsallaşmasını, zincir marka altyapısının oluşmasını anlatırken ilginç bir bilgi de aktarıyor: “Rahmetli Nezih Bey (Demirkent) bize 1987’de bir sistem satmıştı. Şubeler arasında hızlı bilgi aktarımı sağlayan, aramızda haberleşme devrimi yapan bir sistemdi. Adı ‘minitel’ idi, telefona bağlıyorduk ve bilgi akışı başlıyordu. Bu sektörde ilk dijitalleşmeydi.”
Gayrimenkulde müzayede ve arabuluculuk hızlı büyüyecek
2001 ekonomik krizinde bankaların batmasıyla ilk başta Dikran Masis’in başlattığı ‘müzayede ile gayrimenkul satışı’ işinin zamanla sektöre yayıldığını belirten Azmi Sarıbay, şu anda da sektörün bu konuda dünya çapında zirvede olduğunu söylüyor. Salon ve dijital altyapının çok güçlü olduğunu vurgulayan Sarıbay, “Yakın zamanda tüm icra satışları ‘mezat satış’ olacak. Hem icralık gayrimenkullerin sahipleri hem de bunları alacak vatandaşlar için çok daha sağlıklı bir sistem geliyor. Bir de ‘gayrimenkulde tahkim ve arabulucuk’ işi var ki bunun için de teknik altyapısı güçlü bir merkez oluşturduk. Bankalar artık önce bize gelecek.”
Konutta metrekare fiyatlar neden 30 bin lirayı aştı?
Konut Geliştiricileri ve Yatırımcıları Derneği (KONUTDER) Yönetim Kurulu Üyesi Ahmet Çelik, 2021 Ocak ayında tonu 275 lira olan çimentonun 150 liralık yeni bir zamla yakında 800 liraya yükseleceğine dair mesaj gönderince, kendisine ‘diğer inşaat malzemelerinde son iki yılda ne kadar fi yat artışı olmuştur’ diye sordum. KONUTDER Başkanı Altan Elmas’ın bu konuda detaylı bir çalışması olduğunu söyledi ve kapsamlı bir ürün fi yat tablosu gönderdi. Ben içinden sadece birkaç ürünü seçtim. Çimento’nun tonunda iki yıllık fi yat artışı (TL) yüzde 276 olmuş. Son 1 yıldaki artış ise yüzde 144. Demirde bu rakamlar yüzde 268 ve yüzde 103, Alüminyumda yüzde 267 ve yüzde 167, bakırda yüzde 267 ve yüzde 124, MDF’de yüzde 441 ve yüzde 276. Bu bilgilere, iki yılda ABD Doları’nın TL karşısında kazandığı değerin yüzde 129 olduğunu da ekleyelim.
