Trump, ABD’nin teknoloji devleri için vergisiz bir dünya istiyor
Caner SAMANCI
Yeminli Mali Müşavir
ABD Başkanı Trump 21 Şubat’ta imzaladığı kararnameyle Amerikan dijital teknoloji şirketlerine vergi uygulayan Türkiye’nin de aralarında bulunduğu ülkelere karşı bir soruşturma başlattı. Soruşturmanın maksadı Amerikan şirketleri üzerindeki vergi yükünü azaltmak iken muhtemel sonucu bu şirketlere vergi uygulamakta ısrar eden ülkelerden ek ithalat vergi uygulamaları olacak gibi duruyor.
Teknoloji devlerinin hizmet verdiği ülkelerde kazançları üzerinden vergilendirmeye izin verecek ofisleri açmamaları dolayısıyla ülkeler, işlem bedelleri üzerinden belirli oranlarda hizmet vergisi alma yoluna başvuruyorlar. Bu kesintilerin; şirketlerin Amerika’daki vergi yükümlülüklerini azalttığı ve/veya mükerrer vergilendirmeye sebep olduğu aklınıza gelebilir, ancak durum biraz daha komplike.
Amerika da vergilendir(e)miyor
ABD merkezli olarak bilinen birçok teknoloji şirketinin gelirlerini Hollanda, İrlanda, Lüksemburg gibi düşük vergi oranlarına sahip ülkelerde muhasebeleştirdiğini nihai tüketici olarak yaptığımız kredi kartı ödemelerinden biliyoruz. Federal hükümetin uyguladığı yüksek vergi muafiyetleri ve destek paketlerine rağmen rekor nitelikteki karların ABD yerine Bermuda vb. ülkelerde açıklandığı uluslararası araştırma kurumlarının raporlarıyla sabit. Dolayısıyla ABD’nin vergi gelirlerine etkisi sınırlı olan bu soruşturmanın daha çok, Amerikan şirketlerinin vergi sonrası karlılıklarını artırmasını amaçladığı çıkarımını yapabiliriz. Peki Trump, kendi bütçesine doğrudan tesiri olmayan bir konuda neden çevre ülke bütçelerini hedef alıyor?
Teknoloji şirketlerinin düşen hisse değeri, yatırım taahhütleri ve DeepSeek
Trump’ın başkan seçilmesiyle birlikte ivmelenen ABD teknoloji hisseleri, Ocak ayı sonunda Çin’li yapay zeka şirketi Deepseek’in 6 milyon Dolar gibi bir maliyetle milyar dolarlık Amerikan yapay zeka yatırımlarının karşısına çıkması ile birlikte tekrar düşme eğilimine girdi.
Teknoloji hisselerinden triyon dolar değer düşüklüğüne sebep olan kaçış, hem Çin ile olan teknoloji rekabetini hem de vergilendirmeye tabi şirket merkezlerini tekrar Amerika’ya taşımaktan güçlü lobileri sayesinde kaçınmayı başaran şirketlerin buna karşılık verdiği Amerika’daki yatırım taahhütlerindeki kaynak ihtiyacını zora sokmuş oldu.
Bu durumda; şirketlere verdiği desteklerden istediği çıktıları alamayan Amerikan yönetimi ile Trump’ın yatırım beklentilerine ‘bedava’ çıkış yolu arayan teknoloji şirketlerinin imdadına ise ‘dahiyane’ bir çözüm yetişiyor: Vergisiz bir dünya!