Lohusa dönemi nedir? Lohusalık döneminde nelere dikkat edilmelidir?

Lohusalık ya da loğusalık bir kadının doğum yaptıktan sonra yaşadığı yaklaşık 6 haftalık süreci kapsayan döneme verilen isimdir.  Bu dönem, kadınların gebelikte, metabolizma ve genital sistem oluşan değişimlerin geriye döndüğü süreçtir. Lohusalıkta hormon seviyeleri ve rahim boyutları gebelik öncesi seviyelere geriler.

Lohusa değişimleri

Rahim

Doğumdan hemen sonra rahim küçülmeye başlar. Bu küçülme işlemi yaklaşık 6 hafta devam eder. Doğumdan sonraki ilk birkaç günde rahim kasılmaları ile oluşan ağrılara doğum sonu ağrıları denir ve çok doğum yapmış kadınlarda daha sık görülür. Hamilelik döneminde oluşan sıvı artışı lohusalığın başlangıcından itibaren idrar ve terleme yolu ile vücuttan atılır. Bebek emzirilirken terleme daha fazla olur. İdrar yapmada zorlanma, kabızlık meydana gelebilir. Doğum sezaryen ile olmuşsa sezaryen doğumlarda kesi bölgesinde hissizlik oluşabilir.

Hormonlar

Gebelikte yükselen hormon seviyeleri geriler. hPL, hCG, FSH ve LH seviyeleri ile seks steroidleri azalarak normal seviyelerine dönerler. Prolaktin hormonu (süt hormonu) da azalarak 2 hafta sonunda gebelik öncesi düzeylerine geriler ancak emziren kadınlarda seviyeler yüksek kalmaya devam eder. Emzirme kesilmediği müddetçe de seviyeler yüksek kalır.

Psikoloji

Bazı kadınlar gebelik sonrası depresyon yaşayabilirler bu duruma postpartum depresyon denir. Ayrıca bazı kadınlarda da psikoz görülebilir (postpartum psikoz) Lohusalığın ilk haftasında psikolojik olarak şu değişiklikler yaşanabilir:

- Sinirlilik alınganlık hali

- Yetersiz olma korkusu yaşanabilir

- Emzirememe veya sütüm gelmezse korkusu yaşanabilir

- Eşten uzaklaşma hali

- Değişik derecelerde depresyon

- Kanama oluşabilir

Lohusalık Kaç Gün Sürer?

Bebeğin ve bebeğin eşi olarak da adlandırılan plasentanın vücut dışına çıkması ile tamamlanan doğum tamamlanmış olur. Doğumun  ardından lohusalık süreci veya postpartum dönem hemen başlar. Doğumun ardından gelen ilk 6 haftalık süreç lohusalık dönemidir ve yaklaşık 42 gün sürer. Lohusalık, bazı annelerde lohusalığa özgü semptomlar 8 haftaya kadar uzayabilirken diğer annelerde 6 haftadan daha kısa bir süreçte sona erebilir. Her annede ve hatta bir annenin yaşadığı farklı doğumlarda dahi lohusalık sürecinin uzunluğu birbirinden farklı olabilir. Aynı şekilde yaşanan belirtiler ve bunların şiddetleri de birbirinden farklı olacaktır.

Lohusalık döneminde nelere dikkat edilmelidir?

Lohusalık döneminde annelerin ve yakınlarının dikkat edeceği bazı konular var.

- Doğru emzirme tekniği konusunda sağlık profesyonellerinden bilgi alınmalı ve bu tekniğe uygun olarak bebek önerilen sıklıkta emzirilmelidir. Bu sayede göğüs hassasiyeti ve şişkinliği en aza indirilebilir.

- Bol bol su tüketimi terleme, sık idrara çıkma gibi nedenlere bağlı görülebilecek sıvı kaybının önüne geçilmesine yardımcı olur. Ayrıca sağlıklı beslenme konusuna özen gösterilmelidir.

- Lohusalık dönemi boyunca hem anne hem de bebeğin düzenli sağlık kontrolleri olacaktır. Bunlar kesinlikle aksatılmamalıdır.

- Beklenmeyen bir ağrı veya rahatsızlık varsa bunlar için ayrıca doktora danışmak da fayda vardır.

- Doğumdan sonra yaygın görülen sinirlilik, kaygı, stres, kararsızlık gibi duygular oldukça doğaldır. Annenin eşinden ve yakınlarından destek görmesi, bebeğin bakımı konusunda kendisine yardımcı olabilecek birilerinin bulunması ve az da olsa kendine vakit ayırabilmek bu duyguların kontrolünü kolaylaştırır.

- Zamanla hafiflemeyen psikolojik etkiler durumun bir majör depresyona dönüştüğünün belirtisi olabilir. Böyle durumlarda mutlaka profesyonel destek alınmalıdır.