EYT kredi desteği havada kaldı, asgari ücret desteğini de kaybeden işverenler var
EYT’lilerin sorunu kısmen çözülmüş olmakla birlikte, EYT’lileri istihdam eden özel sektörde başlayan sıkıntı ise katlanarak artıyor...
Hüseyin GÖKÇE
Sosyal güvenlik reformunun yapılmasının ardından milyonlarca çalışan emeklilik hakkını kaybetmesiyle başlayan Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) hareketi, Cumhurbaşkanlığı seçimi öncesinde istediği sonucu aldı. Düzenlemenin 8 Eylül 1999 öncesi işe girenlerle sınırlı olması ise başta 9 Eylül 1999’da işe girenler (1 gün farkla emekliliği kaçıranlar) dahil devamında işe girenleri ciddi anlamda rahatsız etti. Şimdi bu grubun haklı olarak kademeli emeklilik talepleri devam ediyor.
EYT’lilerin sorunu kısmen çözülmüş olmakla birlikte, EYT’lileri istihdam eden özel sektörde başlayan sıkıntı ise katlanarak artıyor. Şöyle ki bir çok işveren beklemediği anda gelen EYT düzenlemesiyle birlikte kritik pozisyonlardaki çalışanlarını kaybetti. Her ne kadar bunların bir kısmı çalışma hayatı dışına çıksa da bir kısmı başka işverenlerle çalışmayı tercih ettiler.
Bu aşamada özellikle EYT’lilerin kıdem tazminatı ödemelerini yapabilmek için finansal sıkıntıya giren işverene Kredi Garanti Fonu aracılığıyla bir EYT kredisi mekanizması devreye sokuldu. Destek için TRLİBOR +3 civarında bir faiz oranı belirlenmişti.
Ancak o dönem faizin oldukça düşük olması sebebiyle bankalar kredi vermekten uzak durunca bir çok işletme sıkıntıya girerek EYT ödemelerini gerçekleştirmekte güçlük çektiler. Zaten yılbaşından itibaren de EYT desteği tamamen kaldırıldı. Destekten yararlanabilenlerin sayısı da çok sınırlı kaldı.
İşin bir diğer boyutu ise EYT ile birlikte dolaylı olarak işverenin elindeki başka bir desteğin alınmasına yol açması oldu.
Şöyle ki sigorta primlerini düzenli ödeyen işverene, sigorta primi işveren paylarından 5 puanlık indirim yanı sıra bir de işverene önceki yıla göre çalışan sayısını korumak şartıyla asgari ücret desteği veriliyordu.
Şimdi 2023 yılı içinde EYT kaynaklı kaybettiği kadar işçiyi yerine koyamayan işverenlerin bir bölümü şimdi bu asgari ücret desteğinden mahrum kaldı.
Yani bazı işverenlerin 2024 yılı içinde bildirimde bulundukları işçi sayısı, 2023 yılı için bildirimde bulundukları işçi sayısının altında olduğu için bunlar, asgari ücret desteğinden 2024 yılı için yararlanamayacaklar.
Konuya ilişkin iş dünyasından en önemli tepki Ankara Sanayi Odası(ASO) Başkanı Seyit Ardıç’tan geldi. Başkan Ardıç, herhangi bir geçiş dönemi sağlanmadan desteğin kaldırılmasının işverenleri güç durumda bıraktığının altını çizerken, hiç olmazsa bu konuda en az 6 aylık bir geçiş dönemi verilmesi gerektiği konusunda makul bir öneride bulunuyor.