Aliağa, limancılıkta Türkiye’nin en hızlı büyüyen bölgesi
Aliağa son 25 yılda limancılık açısından son derece önemli yatırımlara ev sahipliği yaparak bu alanda Türkiye’nin en hızlı büyüyen bölgesi oldu. Çandarlı’da kurulması planlanan Kuzey Ege Limanı’nın da hizmete girmesi ile Kuzey İzmir’in deniz taşımacılığındaki ağırlığı daha da artacaktır. TÜRKLİM Vizyon 2050 Raporunda, Ege Bölgesi’nin 2022 yılında 100 milyon ton olan toplam elleçlenen yük miktarının 2050 yılında 238 milyon tona, 1.7 milyon TEU olan konteyner yükünün de 7.5 milyon TEU’ya çıkacağı öngörülüyor. Bölgenin limancılıktaki bu gelişmesi İzmir’in Kuzey İlçesi Aliağa’da özel sektör yatırımlarıyla kurulan limanların sayısındaki artıştan kaynaklanıyor. Yeterli su derinliği olmadığı için İzmir Alsancak Limanına büyük tonajlı gemiler yanaşamadığı için, büyük kapasiteli post panamax gemiler, su derinliği 27 metreyi bulan Aliağa’daki limanlara yöneliyor. Bu şekilde, İzmir Limanı’na giden konteyner yükünün önemli bölümü artık bu bölgedeki limanlarda işlem görüyor. Bölgenin limancılık açısından taşıdığı potansiyel global liman işletmecilerini de bölgeye çekmiş durumda. Deniz taşımacılığındaki bu gelişme sayesinde sanayi yatırımları da rotasını Bergama, Dikili ve Kınık’a çevirdi. Bergama’da kurulan Batı Anadolu Serbest Bölgesi ve bölgedeki diğer OSB’lerdeki hızlı gelişmede, diğer lojistik imkânların yanı sıra deniz taşımacılığının sunduğu fırsatların önemli katkısı var.
Türkiye limanları dünya ortalamasının üzerinde büyüdü
İleriye dönük projeksiyonlar Kuzey İzmir’in limancılıkta 2050 yılına kadar Türkiye ve dünya ortalamasının üzerinde büyümeye devam edeceğine işaret ediyor.
Dünya ve Türkiye limanlarına ilişkin verilere baktığımızda Aliağa limanlarının önemi ise daha da belirginleşiyor.
Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD) tarafından yapılan çalışmaya göre, 2011-2021 yılları arasında toplam yükteki ortalama küresel artış oranı yüzde 2,3 iken, Türkiye limanlarındaki artış yüzde 3,8 oranında gerçekleşti. Ülkemizde son 25 yılda özel sektör tarafından çok sayıda limanın kurulmuş olmasının sektördeki bu hızlı büyümede etkili olduğu belirtiliyor. TUİK verilerine göre 2022 yılında ülkemiz ticaretinin değer olarak ortalama yüzde 60’ı, tonaj olarak ise yüzde 95’i deniz yoluyla taşındı. Hem toplam yükte hem de konteyner yüklerinde, geçtiğimiz 25 yıl içinde ülkemizin liman kapasitesinin üzerinde büyümesinde transit yüklerdeki artışın da önemli katkısı oldu.
Türkiye limanlarında elleçlenen toplam yükün yüzde 39’u Marmara Bölgesi’nde elleçlenirken, yüzde 34’ü Akdeniz Bölgesi’nde ve yüzde 18,4’ü Ege Bölgesi’ndeki limanlarda elleçlendi. Marmara ve Akdeniz’de kapasite artışı, bu bölgelerde büyük miktarda sıvı dökme yüklerin işlem görmesinden kaynaklanıyor.
Ege Bölgesi ise, son 25 yılda özellikle İzmir’in kuzeyinde yer alan Aliağa, Nemrut Koyu’nda kurulan limanlar sayesinde liman faaliyetlerinde Türkiye’nin en hızlı büyüyen bölgesi ve yeni yapılan liman yatırımlarıyla beraber deniz taşımacılığında ülkemizin en önemli merkezleri arasında öne geçmiş durumda. Toplam yük açısından bölgeye baktığımızda; Aliağa, Bergama, Kınık, Manisa ve İzmir’in yanı sıra Marmara’nın da yüklerini çekiyor. Son yıllarda faaliyete geçen Batı Anadolu Serbest Bölgesi ve OSB’lerde üretilecek sanayi ürünlerinin de yük trafiğine katılması ve Çandarlı’da mega ölçekte projelendirilen Kuzey Ege Limanı’nın da hizmete girmesi ile birlikte Aliağa Ege Bölgesi’nin limancılıktaki öneminin çok daha artacağı öngörülmektedir.
Büyüme 2050 yılına kadar devam edecek
TÜRKLİM’in geçen yıl yayınladığı Türk Limancılık Sektörü Raporu’nda yer alan “Vizyon 2023’ çalışmasına göre; limanlarımızda 2022 yılında elleçlenen toplam 542,6 milyon ton yükün, 2050 yılında yüzde 150 oranında büyümeyle 1,3 milyar dona ulaşması öngörülüyor. Yine 2022 yılında elleçlenen 12.4 milyon TEU konteyner yükünün ise 2050 yılında yüzde 235 oranında artarak 41,5 milyon TEU’ya ulaşması hedefleniyor. Rapora göre Ege Bölgesinde ise 2022 yılında elleçlenen 100 milyon ton toplam yük miktarının 2050 yılında 238 milyon tona, 1,7 milyon TEU konteyner yükünün de 7,5 milyon TEU’ya çıkması hedefleniyor.
Limanlarımızın büyümesi dış ticaret başta olmak üzere ülke ekonomisinin büyümesine ve gelir artışına katkı sağlayacaktır. Limancılık faaliyetlerinde asıl faydayı ülkenin temel ekonomik ve sosyal dinamikleri sağlamaktadır. Ülkemizin hızla artan dış ticareti limanlarımızda elleçlenen yük miktarını hızla arttırıyor.