Alpu’ya kurulacak santral 24 kenti olumsuz etkileyecek

Doğa koruma ve sağlık alanında çalışan 16 kurumun bir araya gelerek oluşturduğu Temiz Hava Hakkı Platformu, 2015 yılından bu yana başta kömürlü termik santraller olmak üzere çevreyi ve havayı kirleten tüm unsurlara karşı mücadele veriyor, temiz havayı ve insan sağlığını korumak için çalışıyor. Termik santrallerin insan sağlığı üzerinde yaptığı tahribatı ortaya koyacak raporlar hazırlayarak kamuoyu ve karar vericilere aktaran platform, son olarak 24 Ekim’de Türkiye’de bir enerji projesi için hazırladığı Sağlık Etki Değerlendirmesi (SED) raporunu açıkladı.

Eskişehir’de yapılması planlanan kömürlü termik santralin de değerlendirildiği raporda, santralin halk sağlığı üzerindeki etkileri incelendi ve önemli verilere yer verildi. Platformun raporda paylaştığı bilgiler ve saptamalar projenin hayata geçirilmesi halinde ortaya çıkacak sonuçların boyutunun ne kadar ürkütücü olduğunu ortaya koyuyor.

Rapora göre, Eskişehir Alpu Kömürlü Termik Santrali’nin yapımı gerçekleşirse, faaliyete geçtiğinde kömür yakılmasından dolayı oluşacak hava kirliliği sebebiyle sadece Eskişehir değil, Eskişehir ile birlikte 24 kent olumsuz etkilenecek. Raporda yapılan modelleme çalışmasına göre, santralin hava kirliliği etkileri çok geniş bir alana yayılacak. Kömür yakılmasından kaynaklanacak kanserojen ince partikül maddeleri rüzgarın etkisiyle Ankara, Afyonkarahisar, Aksaray, Bartın, Bilecik, Bolu, Bursa, Çankırı, Çorum, Denizli, Düzce, Isparta, Karabük, Kastamonu, Kırıkkale, Kırşehir, Kocaeli, Konya, Kütahya, Sakarya, Uşak, Yozgat ve Zonguldak’ta da etkili olacak. Bu kentlerde yaşayan 11 milyondan fazla insanın sağlığı bozulacak. Hava kirliliği en az 3 bin 200 erken ölüme neden olacak. Sebep olacağı halk sağlığı harcamaları nedeniyle toplam 6 milyar 411 milyon Euro’luk sağlık maliyetine yol açacak.

Santralin öngörülen çalışma süresi olan 35 yıl boyunca bir sürü olumsuzluk daha gelişecek. Örneğin proje kapsamında 575 futbol sahası büyüklüğünde, 419,9 hektar tarım alanı, tarım amacı dışında kullanılarak yok olacak. Proje, etkileyeceği mahallelerdeki bitkisel ürün ekili ve 2019 yılı içerisinde 135 milyon 472 bin TL gelir getiren 125 bin 770 dekarlık tarımsal alanı olumsuz etkileyecek. Bunun sonucu, bölgenin en önemli geçim kaynağı olan çiftçilik ağır darbe alacak. Çiftçi kayıt sistemine kayıtlı 25 bin çiftçinin bir kısmı çiftçilik yapamayacak. Hem bu aileler, hem bölgeye gelen tarım işçileri işsiz kalacak. İşsizliğin yanı sıra, öngörülen 17 bin 852 iş kazasının 290’ı ölümle sonuçlanacak.

Projenin, su kaynakları üzerinde de ciddi olumsuz etkileri olacak. Santralin yakacağı kömürden ortaya çıkacak cıvanın, yeraltı tatlı su kaynakları ve buradan dolaşımla Porsuk Çayı ve Sakarya Nehri’ne ulaşacağı öngörülüyor. Avlanan balıklar ve akarsuların tarım alanlarında sulama amacıyla kullanılması yoluyla besin zincirine geçerek sadece bölgeye değil, 35 yıllık zaman zarfında tüm Türkiye’ye dağılacağı düşünülüyor. Ayrıca, proje sahasında kalan lületaşı cevherlerinin ve lületaşı ocaklarının ortadan kalkmasıyla kültürel bir değer olan lületaşı üretimi de büyük oranda sona erecek.

Eskişehir tüm unsurlarıyla kömürlü termik santralinin yapılmasını engellemeye çalışıyor, hem çevre kirliliğini önlemek hem de tarımsal alanlarını korumak için mücadele veriyor. Rapordan da anlaşılacağı üzere sadece Eskişehir değil, 24 kentin bu mücadeleye destek vermesi gerekiyor. Görülüyor ki çok geniş bir alanda çok fazla olumsuz tablo ortaya çıkıyor, çok geniş alanda çok fazla bir nüfusun sağlığını tehdit ediyor.