İblis yapay zekâyı kullanınca

İblis de gerektiğinde bize kutsal kitaptan ayetler okuyabilir. Tıpkı vicdanı eksik yapay zekânın insanlığa fayda yerine zarar vereceği gibi… Ancak YZ’nin kendi vicdanını oluşturabileceği ihtimali yüksek.

Yapay zekâ sayesinde kafatasımızın dışına taşan ve küredeki beyinlerle ilişki/iletişim içine giren beynimiz, acaba etik boyutunu nasıl halledecek? Şimdiki haliyle “veri-enformasyon-bilgi ve bilgelik” boyutuyla gelişeduran yapay zekâda vicdandan, merhametten söz etmek için çok erken zamandayız.

Londra’da YZ konusunda çalışan bir şirketin üst düzey yöneticinden şu notu aldım; “ABD’ye gönderdiğimiz ekip geri döndü. Ciddi noktalara değinilmiş. Özellikle güvenlik noktasında durulmuş. Teknolojinin kullanımından doğan faydalardan ziyade tehditleri içinde taşıdığı vurgulanmış.”

Kazanılmış itibarı çabucak yitebilir

Yapay zekâ güvenli ellerde olmadıkça dünyayı tehdit eden bir unsura dönüşebilir varsayımı bile korkutuyor bizi. Zira YZ bilinçsiz kesimlerce kullanıldıkça o kesimin tüm olumsuzlukları da YZ’ye yansıyor. YZ’nin kazanılmış itibarı aniden tersine dönebiliyor. YZ’nin kimin elinde olduğu önemli.

Özetle YZ’nin ortaya çıkardığı içerik, kullanıcı çokluğuna göre oldukça vasatlaşabiliyor. Ya da iyileşebiliyor. Ancak şu anda bunu ayırt edecek bir denge unsuru, regülasyon yok. YZ için tek başına “iblis” diyemiyoruz. Eğer bir iblis serisi varsa ancak o zaman etkileyebilir yapay zekâyı…

İKİ SORU İKİ CEVAP / Yapay vicdana dair…

YZ iblise dönüşebilir mi?

Onu yüzbinlerce insan kullanıyor ve yakın gelecekte yüzmilyonlarca insan kullanacak. Üstelik bu insanların yetkinliğiyle gelişen bir yapı bu… Tek bir iblisin veya sistemdeki kötü niyetlilerin gayretiyle yönetilecek bir şey değil. Yine de YZ’den kendi tiranlığı, kötülüğü ve çıkarı için yararlanan olacaktır.

YZ kendini koruyabilir mi?

Aslında organik beyinlerimizin toplam zekâ içindeki davranış kalıpları, burada da geçerli olacaktır. Tıpkı vicdan sahibi, aklıselim yaklaşımların iblislere karşı duruşu gibi, YZ; geliştirilecek filtrelerle kendini kötü niyetlilerden, halk düşmanlarından, insanlık zararlılardan sakınabilecek beceridedir.

not/ Yapay zekânın vicdan boyutuna ihtiyacı belirginleşiyor

Victor Hugo; “vicdan, içimizdeki tanrının sesidir” der. Nitekim tüm kutsal kitaplar melek ile iblis ayırtından söz ederken; şeytanda eksik olanın vicdan olduğunu yazar. Organik de olsa yapay da olsa, zekâ daima fark yaratacaktır ve YZ’yi kullanan zihnin, bir vicdan denetimine tabi olması hayatidir.

Şimdiki YZ, “düşünme, muhakeme, yaratıcılık” boyutlarıyla henüz Neandertal primatı düzeyine olduğu aşikâr. Belli ki bu sanal primat bir gün uzaya insan götürecek zekâ düzeyine erişecektir. Ancak henüz merhametten, erdemden yoksun haliyle, bir yapay vicdana ihtiyaç duyacağı da şarttır.

Bu vicdanı belki de uygulama sırasında ortaya çıkan iblislikler, riskler, haksızlık ve kötü kullanımların ardından var edebileceğiz. Tıpkı yeni olguların gerçekleşen riskleri ardından hukukun hayatı düzenlemesi sürecinde olduğu gibi… Şimdilik söyleyebileceğim tek şey; vicdansız zekânın yıkıcılığıdır.