Kripto buzula çarpınca
Kripto piyasasında yaşananlar yatırımınız olmasa bile dikkatinizi çekmiştir. Su testisi kırıldıktan sonra nasihat veren çok olurmuş misali neden stabilpara UST ile Luna arasındaki ilişkinin sorunlu olduğuna dair pek çok analiz okuduğunuzu tahmin ediyorum. Bunlara bir tane daha eklemeye gerek yok. Ancak henüz piyasaları vurmamış ve fakat vurma ihtimali yüksek iki detayı gündeme getirmek isterim. Bunlardan bir tanesi çok yüksek miktarda Bitcoin taşıyan MicroStrategy ve rezervlerinin durumuna bakıldığında önemli miktarda Bitcoin almış olan El Salvador.
MicroStategy’de sorun şirketin hisseye çevrilebilir tahviller ihraç ederek gelirin tamamen Bitcoin’e yatırılmış olması. Fiyatlar yukarı giderken ve ekonomi büyürken dahice görülen bu strateji ekonomi yavaşlayıp da şirketin serbest nakit akışı zayıfladığında tehlikeli bir hal alıyor. Nitekim faiz giderleri Ebitda’nın yüzde 40’ına ulaştığı bir ortamda serbest nakit akışı yarı yarıya azaldığında piyasalar şirketin mecburi satışa geçip geçmeyeceğini tartışmaya başladı.
El Salvador ise farklı bir vaka. Önce volatilitesi her zaman çok yüksek olan Bitcoin’i günlük işlemlerde geçerli olarak kabul etti. Yanı tıpkı dolar gibi ekonominin tüm kılcal damarlarına girebilmesi yasal oldu. Ardından hazinesinde bulunan ve riski/volatilitesi çok düşük nakdi veya ABD tahvillerini voltilitesi çok yüksek bir varlıkla değiştirdi. Bu stratejide sorun Bitcoin’in değer kaybetmesi değil. Bugün Bitcoin 100 bin dolar seviyesinde olsa da yine aynı sorun söz konusu olacaktı. Aşırı volatilite. Nasıl ki bir stabil para günde yüzde 10 dalgalanıp günün sonunda dünkü kapanışından kapansa bile sorunlu olarak kabul edilir bir rezerv varlık da günler içinde yüzde 20 değer kazanıp kaybedemez. Böyle bir finansal varlığın günlük ticarette kullanılması da pratikte imkansız olur. El Salvador şimdi bu gerçekle yüzleşiyor. Ülkenin ve halkının iyiliği için elbette Bitcoin fiyatlarının yükselmesini dileriz.
Ancak rezerv para birimi konusunda verilen hatalı bilgilerin nasıl bir yıkım yaratabildiğini canlı olarak izlemiş olduk. Bütün bu olan biten kripto piyasalarını nasıl etkileyecek? Çok net görünen şey o ki stabilparalar regüle edilecek ve para piyası fonlarına benzer bir şekilde lisanslanacaklar. Piyasaya çıkan projelerin tıpkı hisse senedi arzlarında olduğu gibi bir kurulun denetiminden geçmesi sağlanacak ve ICO olarak tabir edilen bu arzların asgari bazı koşulları olacak. Merkeziyetsiz finans olarak bilinen DeFi projelerinde de merkezi borsalarda uygulanan bazı kurallar devreye girecek. Ancak bekli de en önemlisi konuya olan güveni büyük ölçüde sarsılan yatırımcılar uzun bir süre için bu piyasadan uzak duracak. Pek çok projenin silindiğini ancak geriye gerçekten bazı farklar yaratabilen projelerin de kalarak yola devam ettiğini göreceğiz.