Dünya diken üstünde! 3. Dünya Savaşı kapıda mı?

Betül Meral Sarıiz / Özel Haber

İsrail, ABD Başkanı Trump'ı hiçe sayarak İran nükleer tesislerine büyük saldırı düzenledi. Sabaha karşı düzenlenen saldırılarda üst düzey askeri yetkililer ve bilim insanları hedef alındı. Hedefte sadece nükleer tesisler değil füze üsleri de yer aldı.

İsrail, İran'a doğrudan saldırı düzenlerken bölgede de tansiyon yükseldi. İran, İsrail’e karşılık verileceğini duyurdu.

Bölgede endişeler artarken “Yeni bir Ortadoğu savaşı ya da 3. Dünya Savaşı kapıda mı?” soruları akıllara geliyor. Türkiye ve bölgenin saldırı ile savaş ihtimalinden nasıl etkileneceğini, olası senaryoları Emekli Büyükelçi Mithat Rende,  siyaset bilimci Prof. Dr. İlter Turan ve EKONOMİ gazetesi yazarı Zeynep Gürcanlı ekonomim.com’a anlattı.  

Emekli Büyükelçi Mithat Rende: ABD’nin devreye girmesi mümkün

Emekli Büyükelçi Mithat Rende İrail’in İran’a saldırılarında ABD rolüne dikkat çekerek olası 3. Dünya Savaşı olası senaryoları değerlendirdi.

Mithat Rende, ABD’nin devreye girmesinin mümkün olduğunu belirterek şunları söyledi:

“3. Dünya Savaşı ihtimalini görmüyorum. Bu beklenen bir saldırıydı. Uzun zamandır İsrail bu saldırının hazırlığı içindeydi. İran’ın bölgedeki müttefikleri ve devlet dışı aktörleri teker teker susturulmuştu. Hizbullah, Hamas ve Suriye. Suriye artık tabiri caizse Netanyahu’nun kontrolüne girmişti. Dolayısıyla bu beklenen bir saldırıydı. Nitekim ABD Başkanı Trump da açıklamasında ‘Kötü şeyler olacak” diyerek bu saldırıyı önceden haber vermişti.

Bunun ciddi ekonomik ve siyasi sonucu olur. Bu saldırılardan önce MOSSAD’ın girişimleri de oldu. İran Devrim Muhafızları Komutanı, Genel Kurmay Başkanı ve bütün bu üst düzey 6 nükleer bilimci de tasfiye edildi. Öğrendiğimiz kadarıyla İsrail 200 kadar uçakla çok büyük bir saldırı düzenlemiş. İran, İran halkının baskısıyla bir karşı saldırıya girişecek olursa o zaman Amerika Birleşik Devletleri’nin devreye girmesi mümkün. Natanz Nükleer Tesisi’ni vurdular ama nükleer faaliyetler ve imkanlar ‘Ne kadar devre dışı bırakıldı’ bu aşamada bilemeyiz. Fakat İsrail’in şöyle bir hesabı olabilir: “Biz ilk darbeyi vuralım. İran’ın da mukabele etmesini bekleyelim.” Tabi öyle bir durumda Amerika Birleşik Devletleri’nin devreye girmesi beklentisi içinde. Amerika Birleşik Devletleri devreye girdiğinde büyük, güçlü ve İsrail’in elinde olmayan Bunker Buster dedikleri füzelerin de kullanılmasıyla İran’ın imkân ve kabiliyetleri iyice yok edilebilir.”

“Bölgesel savaşa dönüşebilir”

İsrail’in saldırıları ve İran’ın misillemelerinin bölgesel ekonomi açısından ciddi sonuçları olabileceğini dikkat çeken Emekli Büyükelçi Rende, 3. Dünya Savaşı değil ama bölgesel savaşa dönüşebilir” dedi.

Emekli Büyükelçi, şöyle konuştu: 

İsrail saldırısının bir de ekonomik etkileri olabilir. Çünkü petrol fiyatları ciddi şekilde yükselişe geçti. Bunun daha kötü senaryoda Hürmüz Boğazı’nın kapanması, İran’ın enerji hattının İsrail tarafından vurulması veya Suudi Arabistan ile Birleşik Arap Emirlikleri gibi körfez ülkelerinin petrol alt yapısının İran tarafından vurulması ihtimali gibi çok ciddi ekonomik sonuçlara yol açabilir. Böyle bir ihtimal de var. 3. Dünya Savaşı değil ama bölgesel savaşa dönüşebilir. Ekonomik ve siyasi çok ciddi sonuçları olabilir.

Türkiye bölgesel gerilimden nasıl etkilenir?

Türkiye, Suudi Arabistan ve Katar gibi bölge ülkelerinin İran’ın nükleer potansiyelinin ortadan kaldırılmasından rahatsız olacaklarını düşünmediğini söyleyen Mithat Rende, “Bu saldırılar kınandı ve ‘sorumsuzca’ yapıldığı açıklamaları var. Türkiye’nin ekonomik açıdan etkilenmesi söz konusu. Enerji faturamızın, petrol ve doğal gazda yükselmenin esasen durgun olan dünya ekonomisine küresel düzeyde etkilemesi söz konusu. Olumsuz sonuçları olacaktır. Yatırım iştahı kapanır. Bu yüzden Türkiye’nin ekonomisine iyi bir sonuç getirmez. Bir de bölgesel savaşa dönüşmesi ve ABD’nin de devreye girmesi halinde bu hem Türkiye hem de bölge ekonomisi açısından ağır sonuçlar doğurur.”

Prof. Dr. İlter Turan: 3. Dünya Savaşı ihtimalini güçlü görmemek gerekiyor

İran’a yapılan İsrail saldırılarının 3. Dünya Savaşı’nın fitilini ateşleyeceği endişeleri ile ilgili değerlendirmelerde bulunan Siyaset Bilimci Prof. Dr. İlter Turan “Üçüncü Dünya Savaşı ihtimalini güçlü görmemek gerekiyor. Çünkü İsrail’in dışında bu saldırıyı destekleyen herhangi bir ülke bulunduğunu ben göremiyorum. Ne bölgede var ne de dünyada var. Gerçi İsrail’in Birleşik Amerika’nın bilgisi dışında bir eyleme giremeyeceği düşünülüyor ama Netanyahu’nun Trump’ın telkinlerine rağmen daha saldırgan çizgi izlediğini de görülüyor. O bakımdan İsrail’in girişimi dünyada onay bulamayacak ve bir süre sonra bunu sona erdirmek zorunda kalacaktır. Tabi ki İran’ın da bir cevap vermesi söz konusu olabilecektir” dedi.

“Saldırıların bölgeye etkisi çok yönlü olacak”

Prof. Dr. İlter Turan, İsrail’in saldırganlığını sadece İran’a dönük olmayabileceği ihtimalinin de akıllara geldiğini dikkat çekerek, “Hazırlıklı olmak lazım. Tabi ki bölgenin saldırıdan etkilenmesi çok yönlü olacaktır. Bildiğiniz gibi İran, Rusya’ya da silah satıyor ve bunu Ukrayna’ya karşı kullanıyor. İran’ın dikkati başka yöne döndüğü zaman satışları yapmakta zorluk çekecektir. Aynı şekilde Çin ve Rusya’nın da İran’ı destekleyeceği söyleniyor. Bu desteğin ne şekilde olacağı ve İsrail üzerinde ne tesir icra edeceği bilinmemektedir. Bekleyip görmemiz lazım ama taraflardan herhangi birisinin, İsrail bir yana konulacak olursa savaşın büyümesini istediğini düşünmüyorum” dedi.

Zeynep Gürcanlı: İsrail, İran’ın stratejik noktalarına saldırı düzenleyebilir

EKONOMİ gazetesi yazarı Zeynep Gürcanlı ise İsrail’in İran’a saldırıları sonrasında Üçüncü Dünya Savaşı ihtimali görmediğini dikkat çekerek, “İsrail, İran’a daha önce de saldırılarda bulundu. İran daha temkinli gitti. İsrail tarafından zaten sivil hedeflerin vurulmadığını gördük. Nokta atışları yapıldı, geniş çaplı saldırılar değildi. Bu nedenle İran’ın saldırısının da yine nokta atışı üzerinden gitmeyi planladığını düşünüyorum. İsrail’e istihbarata ve daha stratejik noktalarına atış yapacaklarını ve daha nokta atışı saldırılar yapacağını tahmin ediyorum. Dolayısıyla şu anda bir 3. Dünya Savaşı olasılığı görmüyorum” diye konuştu.

Türkiye ve bölge gerilim ve çatışmalardan nasıl etkilenir?

Zeynep Gürcanlı, Türkiye’nin, İsrail-İran çatışmalarından olumsuz etkileneceğini söyleyerek petrol ve turizm konusunda büyük etkilerinin olacağını dikkat çekti.

Gürcanlı, şunları söyledi:

“Birincisi petrol fiyatlarında artış zaten hemen başladı. İran petrol arzında bulunan bir ülke. Dolayısıyla böyle bir saldırı ve çatışma ortamı doğrudan petrol fiyatlarını etkileyecektir. Bu da zaten zorda olan Türkiye ekonomisini olumsuz etkileyecektir.

İkincisi turizm. Çok yakında oluyor. Batıda, özellikle Türkiye’nin bulunduğu coğrafyada böyle bir çatışmanın olması Türkiye’nin de taraf olduğu algısını yaratabilir. Hiçbir şekilde taraf değil ama yine de bu turist algısı turizm gelirlerinde beklentileri düşürebilir.”

“Kritik nokta Malatya’daki Kürecik Radarı”

Zeynep Gürcanlı İsrail-İran çatışmalarının kritik siyasi yönüne de dikkat çekti. Gürcanlı  “Siyasi etkisi açısından en kritik durum Kürecik radarıyla ilgili. Türkiye’de Malatya’da biliyorsunuz NATO’nun bir radarı var. İran’ı izlemek üzere kurulu bir radar. Çatışmanın devam etmesi ve büyümesi, bir şekilde de Amerika’nın taraf olması halinde Kürecik radarı İran’ın dikkatini çekecek ve Türkiye’den de büyük ihtimalle bu radarı devre dışı bırakmasını talep edecektir. Bu Türkiye’yi zor duruma düşürecek bir unsur olur. Bir tarafta NATO bir tarafta komşu İran. Türkiye’nin çok dengeli ve dikkatli gitmesi gereken bir dönem bu açıdan. Amerika Birleşik Devletleri çatışmaya fiilen girmediği sürece pek bir sıkıntı yok. Ama girince Kürecik’i istihbarat olarak kullanacaktır.  Bu İran’ı rahatsız edecek unsurlardan olacaktır” dedi.

İran, İsrail'in saldırısı üzerine Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ni olağanüstü toplantıya çağırdıDünya

Stratejist Hakan Akbaş: Trump'ın dış politikası ilk 6 ayda duvara tosladıDünya

İsrail, İran'a saldırdı! Trump'tan ilk açıklama: Gerekirse İsrail'i savunacağızDünya

ING: İran'ın arzı aksarsa, OPEC üretimi hızlandırabilirEmtia Haberleri