Yeni yılda hayatımızı değiştirecek yeni teknolojiler

Yeni bir yıla daha merhaba dedik. Elimizde iyimser olmak için çok gerekçe yok ama umutsuz yaşanmaz. İnsan icadı olan takvim vb. yenilikler, doğa için bir anlam ifa etmiyor. O kendi macerasında yürüyüşüne devam ediyor. Nitekim bu gece yeni yıl diye Japonya’daki depremi ötelemedi. Doğayı bir kenara bırakalım, insan dahi bu tip sembolik günleri dikkate almıyor. Gazze’ye bombalar yeni yıl gecesi yağmaya devam ediyordu. Hayatta bir yandan bu tip olumsuzluklar yaşanırken diğer taraftan heyecan verici gelişmeler ortaya çıkıyor. Bilim ve teknolojide çok önemli bir eşiğe yaklaştığımızı düşünüyorum. 2000’li yılların başında hayatımıza internet damga vurmuştu. Yaklaşık 10 yıl sonra sosyal medya devrimi yaşandı. 2020’ler itibari ile insanlık tarihinde yeni bir döneme imza atan teknoloji: Yapay Zekâ (YZ). Zira 100 uzmanla yaptığımız araştırma sonuçlarına göre “Gen AI” en radikal teknoloji olarak hayatımızı köklü biçimde değiştirecek. YZ teknolojilerine dair çalışmalar, on yıllar hatta yüz yıllar öncesine gidiyor. 2000 yılında üniversitede Bulanık Mantık dersi almış öğrencileriz. Bu konuda son derece yetkin insanımız/hocalarımız vardı ama konunun olgunlaşması uzun süre aldı. Bundan sonra geometrik bir ilerleme göreceğiz.

YZ dışında beyin bilgisayarları (brain computing) ve kuantum bilgisayar alanlarında önemli gelişmeler bekleniyor. Bulut dahil genel olarak bilgi işleme ve depolama konularında büyük ilerlemeler kaydedeceğiz. Yazılım geliştirme teknolojilerinde sıçramalar bekleyebiliriz. YZ belki hiçbir zaman felsefeye yapamayacak ama kod geliştirmeye başladı bile. “Gartner Hype Cycle” raporuna göre, YZ destekli makine öğrenme süreçlerinde büyük yenilikler göreceğiz. “Federated Machine Learning” sayesinde veri tabanını paylaşmadan algoritmaları öğrenen ve geliştiren makineler güvenlik açıklarını daraltacak. “Casual AI” denilen uygulamalar ile sadece öğretilen korelasyonları baz alan değil neden sonuç ilişkisi kurabilen YZ makineleri göreceğiz. Şahsen kriptoların ve NFT uygulamalarının tekrar yükselişe geçeğini düşünüyorum.  SaaS tabanlı iş modelleri popülaritesini koruyacak. Artık pek çok startup YZ bazlı teknolojiler kullandığını iddia ediyor ama piyasadaki mevcut modeller yerine kendi niş algoritmasını geliştiren ve büyük veri havuzları ile besleyen girişimler önce çıkacak. 2020, pek çok kişinin favori yılıydı ama Covid19 başta olmak üzere yaşanan olumsuzluklar hayal kırıklığı yarattı. Diğer taraftan aynı virüs, birçok teknolojinin gelişmesini hızlandırdı. Hayat dediğimiz zaten bu inişler ve çıkışlarla dolu, kümülatif olarak kat ettiğimiz yol. Her şeye rağmen yaşamaya ve oyunu izlemek yerine kuranların arasında olmaya değer…