Don vuran çayda hasat geç başladı

2025 yılı birinci sürgün yaş çay sezonuna ilişkin değerlendirmelerde Başkan Mehmet Erdoğan, bu yıl yaşanan zirai don nedeniyle çay hasadına 15 gün geç başlandığını söyledi. Erdoğan,”  2024 yılında birinci sürgünde 490 bin ton yaş çay işlenmişti. Ancak bu yıl, ÇAYKUR ve özel sektör toplamında bahçeden gelecek çayla birlikte yaklaşık 400-420 bin tonluk bir üretim beklenmekte. Bu da yaklaşık yüzde 20’lik bir rekolte kaybına işaret etmekte” dedi.

Rekoltedeki düşüşün salt iklim koşullarından değil, bölgede hızla yaygınlaşan makineli tarım uygulamalarından da kaynaklandığını vurgulayan Erdoğan, “2024 yılında makineli tarıma kısmen geçilmişti. Ancak bu yıl işçilik maliyetlerinin artması nedeniyle tamamen makineli tarımla hasat yapılmakta. Ne yazık ki makineli tarımda uygulanan yanlış hasat teknikleri, çay filizlerinin yeterince gelişmesini engellemekte, dipten yapılan kesimler kaliteyi düşürmekte. Bu sezonun başından itibaren kaliteli yaş çay hasadı için sektör olarak ortak karar almış olsak da, bu yeterli olmadı. Birinci sürgünden elde edilen kuru çayda kalite parametrelerinde düşüş yaşandı” diye konuştu.

Maliyetlerde büyük artışlar yaşanıyor

Çay sektörünün içinde bulunduğu ekonomik sıkıntılara da dikkat çeken Erdoğan, “2025 yılı, çay sanayisi açısından finansal olarak son derece zor bir yıl oldu. Ham madde maliyetleri yüzde 50, işçilik ve enerji maliyetleri yüzde 35, diğer girdilerde ise yüzde 30 ila 40 arasında artışlar yaşandı. Ortalama olarak sektörümüzde yüzde 45 oranında bir maliyet artışı söz konusu. Ayrıca kredi maliyetleri bileşik faizle birlikte bu oran yüzde 70’lere kadar ulaşmakta. Geçmiş yıllarda faiz destekli kredi olanakları sağlanmıştı ancak bu yıl olumlu sonuç alınamamıştır. KGF destekli kredilerin kullandırılmaması da sektörü olumsuz etkiledi” dedi.

Yaşanan ekonomik zorlukların üretim maliyetlerini doğrudan etkilediğinden yakınan Erdoğan, bu yıl bölgede 24 çay fabrikasının üretim yapamadığını sayının ikinci ve üçüncü sürgünlerde 35’i bulmasının beklendiğini belirtti. Sektöre acil destek çağrısında bulunan Ticaret Borsası Başkanı Erdoğan, “Ülkemiz çay tüketiminde dünyada ilk sıradadır ve çay stratejik bir üründür. Ancak kuru çaya herhangi bir zam yapılmaması, sektörü sıkıntıya sokmuştur. Bu sebeple çay sektörünün nefes alabilmesi için kuru çaya yüzde 30-35 oranında zam yapılması elzemdir. Finansal kaynaklara erişim sağlanamadığında sadece sanayici değil, üretici de zarar görmekte bu da üretim dengesini bozmaktadır. Bu nedenle sektör acilen desteklenmeli. Aksi halde hem ÇAYKUR, hem özel sektör, hem de müstahsiller ikinci ve üçüncü sürgünlerde çok daha zor bir süreçle karşı karşıya kalacaktır”