Türk deri devinin sonu: Matraş sektörden çekildi

Çiğdem YÜCESOY SUBAŞI

Aralarında Prada, Miu Miu, Burberry, Massimo Dutti’nin de bulunduğu dünya devlerinin tedarikçisi, aynı zamanda da Türkiye’nin ilk deri perakendecisi olan Matraş, tüm faaliyetlerini sonlandırdı. Hakkı Matraş’ın Mercan yokuşunda temelini attığı Matraş Deri, önce mağazalarını ardından fabrikayı son olarak da internet sitesini kapatarak sektörden elini çekti. Küresel markalara yaptığı çantaların iç astarına “Made in Turkey” etiketi koyarak dünyaya Türk derisini tanıtan ayakkabı ve çanta devi, sektörün en önemli oyuncusuydu.

Kuruluşundan itibaren şirketi yöneterek başkanlığını yapan Hakkı Matraş’ın 2017 yılında rahatsızlanmasıyla işlerde geriye gidiş başladı. Miras kavgası, yaşanan aile içi çekişmeler ve mali krizler de eklenince şirkette sıkıntılı dönem hız kazandı. Amerika, Avrupa ve Japonya’ya kadar uzanan geniş coğrafyaya ihracat yapan Matraş’ın banka ve tedarikçilere olan borcunu ödeyerek piyasadan çekildiği öğrenildi.

Yönetim krizi

Kurucu dört kardeşin çocuklarının da işe dahil olmasıyla yönetimde krizlerin baş gösterdiği şirkette, son üç yıldır yönetim kurulunda ardı ardına değişimler gündeme geliyordu. Aileyle yakın ilişkide olan bir kaynak tarafından edinilen bilgiye göre Hakkı Matraş’ın ardından yönetimde ciddi bir boşluk yaşandı. Ticaret Sicil Gazetesi’nde arka arkaya yayınlanan duyurular da yaşanan sıkıntıyı gözler önüne serdi. Krizlerin 2017’den sonra arttığı şirkette 5 Haziran 2018 tarihinde aile üyelerinden oluşan yönetim kurulu, başkan Arif Matraş, genel müdür olarak Erdal Matraş’a 24 Mayıs 2021 yılına kadar temsil yetkisi verdi.

Kayyum atanmıştı

Ancak kısa süre sonra yönetimin kararlarını kısıtlayacak bir gelişme yaşandı. Bakırköy 6. Asliye Ticaret Mahkemesi kararı ile şirkete kayyum atandı. Bir yılın sonunda kayyumun görevi sona erdi ve başkanlığa Arif Matraş yeniden seçildi. Bu yılın başında yapılan genel kurul davetinin ardından ise şirket adeta sessizliğe gömüldü. Yeni yönetim üretim ve satışa başlamak üzere öncelikle borç ödeme çalışmalarına yoğunlaştı. Şirkete yakın kaynaklar bu dönemde üst yönetimin tüm mesaisini borçların ödenmesi için harcadığını söylediler.

Borçlar ödendi iddiası

Aylarca süren görüşmeler sonunda bankaların da piyasaya olan borcun da tamamen ödendiği öğrenildi. Bankaların elinde borcu karşılayacak teminatların olmasının bu süreci hızlandırdığı edinilen bilgiler arasında. Sektörde konuşulanlara göre dava konusu olan borçlar içinse anlaşma çağrısı yapıldı.

Yakında görüşmek üzere denilmişti

Yaşanan sıkıntılar nedeniyle şirket resmi internet sitesini de askıya almıştı. Yılın ilk aylarında matras. com adresindeki tüm bilgiler kaldırılarak, sadece “Yakında görüşmek üzere” notu paylaşıldı. Şirketin yeniden hayata dönmesi için verilen mücadele sonuç vermedi. Son olarak web sitesi tamamen kapandı. Şirket bilgilerine ulaşılabilecek son mecra olan internet sitesi de sanal dünyaya veda etmiş oldu.

Mercan'da cüzdanla başladı

Kurucu Hakkı Matraş, Yugoslavya’dan göç eden bir ailenin dört çocuğundan biri. Dericilik babadan oğula geçen bir meslek Matraşlar için. Ataları ham derici olan aile, uzun yıllar kılıçlara kın, atlara eyer ve mahmuz, orduya da deri palaska üretmiş. 1947 yılı ise aile için dönüm noktası olmuş. Hakkı Matraş’ın Musevi bir ustadan deriyi işleyerek cüzdan haline getirmeyi öğrenmesiyle yeni bir dönem başlamış. Mercan’daki atölyede ustalaşan Hakkı Matraş, 1960’larda lüks deri tasarımının yapıldığı Beyoğlu Asmalımescit’te üretim tesisi kurmuş. Ürünler ilk olarak Beyoğlu’nda ünlü bir mağazada satılmaya başlanmış. Bugüne gelene kadar birçok ilke imza atan Matraş, AVM’lerde mağaza açan ilk deri üreticisiydi.

Erdal Matraş Özbekistan'da deri işine girdi

2007 yılında ikinci jenerasyonun ilk temsilcisi olarak göreve gelen Erdal Matraş, şirketin büyümesinde önemli bir rol oynadı. Matraş, amcası gibi hem şirketi yönetmiş hem de sektörel yapılarda da görev almıştı. Deri Tanıtım Grubu en aktif yer aldığı platformdu. Derinin dünya merkezi İtalya'da yaptığı tanıtımlarla göz doldurmuş, sektörün ihracatını artırmıştı.

Aile içi çekişmelerin yaşanmaya başlamasıyla yönetimden ayrılmıştı. Eş zamanlı olarak sektörde yer aldığı görevlerini de bırakmıştı. Edindiğimiz bilgilere Matraş, Özbekistan'da bir fabrika satın alarak deri işi yapmaya başlamış. Bu nedenle zamanın önemli kısmını Özbekistan'da geçirdiği gelen bilgiler arasında. Gelişmeleri öğrenmek için kendisini aradık, ancak yanıt alamadık.

Sektörün "Hakkı Abi"si

1937 doğumlu Hakkı Matraş, sadece kendi şirketini büyütmekle kalmadı, deri sektörünün gelişmesine de gönül verdi. Deri üreticilerini temsilen sektör kuruluşlarında aktif rol aldı. Sektörde yaptığı çalışmalar nedeniyle adı Tuzla OSB'de bir caddeye verildi. Bir dönem TOBB Deri Sektörü Meclis Başkanlığı da yapan Matraş, sektörün “Hakkı Abisi” olarak görüşlerine başvurulan, sevilen ve sayılan bir büyüğü. Hakkı Matraş rahatsızlandığı 2017 yılından bu yana şirketinden ve sektörden uzak kalmış durumda.

Başkan helallik istedi

Şirkette yaşanan krizleri başkan olarak yöneten kardeş Arif Matraş’ın son olarak dava açmış çalışanlara da teklif götürdüğü öğrenildi. Sosyal medyada “Matraş Mağdurları” adıyla oluşturulan platforma haber yollayan Matraş, telefon numarasını vererek alacaklılara uzlaşma teklifi getirdiği ve helalleşmek istediği iddia edildi. Mesajı Mevlid Kandili gecesinde platformla paylaşan eski bir çalışan “Arif Matraş helallik istiyor” şeklinde bir duyuru yayınladı.