AB’li firmalar alım için üç yıl önceki fiyatı istiyor
Hazır giyim ve konfeksiyon ihracatında fiyat rekabetçiliğinin kaybedilmesi yeni bir sorunu peşinden getirdi. Sektörün lokomotif pazarı AB’den ilave indirim baskısı gelmeye başladı. Koleksiyona alınan modeller için 2021 yılı fiyatları isteniyor.
İmam GÜNEŞ
Geçen yıl ihracatı yüzde 9,2 düşüşle 19,2 milyar dolar seviyesine gerileyen hazır giyim ve konfeksiyon sektörü, ilave gümrük vergilerinin de artırılmasının da olumsuz etkisini yaşıyor. Hammadde tedarikinin maliyet açısından zorlaşması ve özellikle ana pazar olan AB’nin talebinin daralması ihracatı zorlaştırdı. Sektörün, geçen yıl AB ülkelerine ihracatı da miktarda yüzde 24,4 düşerken, değerdeki azalış ise 14,2 oldu. İhracatçılar, karlılığın çok fazla düştüğünü, bazı müşterilere siparişlerinin devam edebilmesi için zararına satışlar yaptıklarını söylüyor.
Yılın ilk iki ayına yüzde 8,6’lık ihracat düşüşü ile başlayan sektör, AB’de ise yüzde 6,9’luk kayıp yaşadı. EKONOMİ’ye açıklamalarda bulunan Ege Hazır Giyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği (EHKİB) Başkanı Burak Sertbaş, sektörü yine AB’nin kurtaracağına dikkat çekti.
Toparlanma 2025’ten önce olmaz
“Dört gözle Avrupa’nın açılmasını bekliyoruz” diyen Sertbaş, ihracattaki toparlanmanın 2025’ten sonra olacağını işaret etti. Şu anda birçok firmanın zarar ettiğini söyleyen Sertbaş, “Firmalar, ayakta kalabilmek için kar mı, zarar mı edileceğini bilmediği siparişleri de alıyor. Geçen yıldan bu yana çok fazla istihdam kaybımız var. Ege’de de bunu iyice hissetmeye başladık. Seçimden sonra ekonomik şartların düzelmesini umut ediyoruz. Kapasite kullanım oranımız yüzde 84’lerden yüzde 76,4 seviyelerine gerilemiş durumda. Ayrıca, 2023 yılı ekim ayında iplik, kumaş, hazır giyim ürünlerinin ithalatına getirilen yüzde 10’luk ilave gümrük vergisi kararı biz hazır giyim ihracatçıları için durumu daha da zorlaştırdı. Bu zorlukların 2024’ün ilk yarısında da işlerimizi olumsuz etkileyeceğini tahmin ediyoruz” diye konuştu.
“İşveren desteği 2 bin TL olursa, 2024’ü kurtarırız”
Yılsonu ihracatın yine eksi bir rakamda olacağını tahmin ettiklerine değinen Sertbaş, “Tedbirlerin alınması gerekiyor. Zararına da olsa bir şekilde sipariş alıyoruz. Zararın telafi edilmesi için işçilik yükünün hafifletilmesi lazım. İşveren desteğinin 2 bin TL olmasını talep ediyoruz. Bu destek sağlanırsa en azından 2024’ü kotarırız” dedi.
Müşteriler ekstra indirim istiyor
Maliyet artışları nedeniyle rakiplere göre pahalı kaldıklarının altını çizen Sertbaş, şöyle devam etti: “Bu nedenle müşteriler gitmeye başladı. Giden müşterinin yerine yenisini bulmak kolay olmuyor. Bir yandan müşteri de kötü durumda. Avrupa’da enflasyonist bir ortam var.
Müşteri, bugün aynı modelleri koleksiyonuna alıp yapmanıza rağmen 2021 yılındaki fiyatları öneriyor. Bu modeller 6 ay sonrası için üretiliyor ancak bu süreçte yeni bir fiyat indirimi daha istiyor. O zamanki şartlardan yeniden konuşmaya ikna ediyoruz. Çünkü ekstra indirimlerle yapacak durumda değiliz. Biz fiyat belirleyemeyen ülke veya marka olamadıktan sonra verilen fiyatlarla iş yapmaya mecbur kalıyoruz.”
“Hepimiz marka olursak, bu altyapıyı doyuramayız”
Türkiye’nin hazır giyim ve konfeksiyonda üretim kabiliyeti ve ciddi altyapısının olduğunun altını çizen EHKİB Başkanı Burak Sertbaş, şu açıklamaları yaptı: “Markalaşmak elbette önemli. Bunu bugünden yarına yapmamız zor. Dönüşüm için bir süreç lazım. Ancak hepimiz marka olursak bu altyapıyı doyuracak satışı yapamayız. Zamanında bu vizyonu ortaya koymalıydık, fırsatımız da olmadı açıkçası. Avrupalı müşteriler sürekli olarak sipariş verdiler, biz de haldır haldır çalıştık. Bugünden itibaren marka olmak çok zor. Ancak büyük markaları satın alabiliriz. O da bugünkü konjonktürde biraz zor. Markan olur ve Asya ülkelerinde üretirsen kazanırsın. Çünkü uygun işçilik ve maliyet gerekir. Dışarıda çok uyguna üretim yapılırsa burada üretimi olan kapatıp, dışarı gider. Bunun olmasını da kimse istemez. Yatırım ve üretim maliyetleri uygun olduktan sonra herkes Türkiye’de yatırım yapmak ister. Bunun için doğru altyapı gerekiyor.”