TL mevduatın yıldızı yeniden parlayacak mı?

Şebnem TURHAN

Merkez Bankası seçim öncesi son Para Politikası Kurulu toplantısında sürpriz bir şekilde politika faizini 500 baz puan artırdı ve yüzde 50’ye yükseltti. Merkez Bankası’nın bu adımının son haftalarda yurtiçinden gelen yoğun döviz talebinin önünü kesmesi hem de TL varlıklara ilgiyi artırması bekleniyor. 500 baz puanlık artışın yanı sıra gecelik borç verme faizini yüzde 53’e kadar çıkarabileceğini ilan etmesiyle TL’nin maliyetini artıracak ve piyasadaki likiditeyi daha da sıkabilecek olan Merkez Bankası’nın hamlesinin bankacılık sektöründe TL mevduat faizlerine de pozitif etki yapması bekleniyor. Geçen hafta 3 aya kadar vadeli TL mevduat faizleri yüzde 41,5-50 arasında iken yeni haftada bu oranların ivmelenmesi bekleniyor.

Merkez Bankası son haftalarda sterilizasyon araçları ile sistemdeki likidite fazlasını çekmiş durumdaydı. Bu sayede BİST repo /ters repo piyasasında gecelik borç verme faizini de piyasa uzmanlarının söylediği üzere etkin likidite yöntemi sayesinde faiz koridorunun üst bandı yüzde 46,5’e yakın seviyede oluşmasını sağladı. PPK sonrası da bu kanalda faiz yüzde 52,61 seviyesinde politika faizinin üzerinde oluştu. Merkez Bankası'nın 22 Mart'ta ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti de yüzde 48,57'ye yükseldi. Merkez Bankası'nın net fonlaması da 26.8 milyar lira ile pozitif tarafta kaldı.

6.2 milyar dolar satıldı

Merkez Bankası daha sıkı para politikası ile TL maliyetini artırmaya PPK sonrası başladı ve likidite sıkılaştırmasına önümüzdeki günlerde de devam etmesi bekleniyor. Bunun da bankacılık sektöründe son haftalarda yavaşlayan TL mevduat hacminin de artışını sağlaması bekleniyor. Bankacılık sektörü uzmanlarının yaptığı hesaplamalara göre son iki haftada Merkez Bankası yurtiçi yerleşiklerin döviz talebi için 6.2 milyar dolar seviyesinde döviz satışı gerçekleştirdi. Artan talep nedeniyle yüzde 50 dolar ve Euro’dan oluşan döviz sepetinin bu ayki yükselişi yüzde 5’e dayandı. Tüm bunların ardından gelen politika faizi artışı sonrası dolar ve Euro’da sert değer kaybı yaşandı.

Bankacılık sektörü kaynakları da bu hamleden sonra TL’de değer kazancı beklemese de dövize olan talebin artık önünün kesileceği görüşünde. Seçim sonrası kurlarda artış yaşanacağı beklentisiyle döviz talebini artıran vatandaşın da TL’de kalmanın daha avantajlı olacağını faiz artışı sonrası anlayacağını vurgulayan kaynaklar bankacılık sektöründe de standart TL mevduat faizlerinde ivmelenme beklentilerini dile getirdi.

28 ayın zirvesinden geriledi

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu verilerine göre 15 Mart ile biten hafta itibariyle kur korumalı mevduta hariç standart TL mevduat hacmi 6.54 trilyon lira seviyesinde. Standart TL mevduatın toplam mevduat içindeki payı ise yüzde 42,07 oldu aynı hafta itibariyle. Ancak bu oran şubat ayı ortasına göre kayba işaret ediyor. KKM hariç standart TL mevduatın toplam mevduat içindeki oranı yüzde 43,72 ile 16 Şubat haftasında 5 Kasım 2021'den bu yana en yüksek seviyeyi görmüştü. Yani 28 ayın zirvesine ulaşmıştı. Ancak bu haftadan sonra mart boyu döviz kurlarındaki artışın da etkisiyle gerileyen TL mevduatın toplam mevduat içindeki oranı 8 Mart haftasında yüzde 41,98'e, 15 Mart haftasında ise yüzde 42,07'ye geldi. Aynı hafta KKM hacmi de düşüş ivmesi yavaşlayarak 2 trilyon 295,6 milyar liraya indi.

Merkez Bankası ortalama verileri de 15 Mart haftasında 3 aya kadar vadeli TL mevduat faizinin yüzde 55,66’ya çıktığını, toplam TL mevduat faizinin de yüzde 49,63 seviyesinde olduğunu ortaya koyuyor. Ancak Merkez Bankası ortalama mevduat faiz oranları kur korumalı mevduat dönüşlerine verilen faiz oranlarını da içerdiği için piyasanın standart TL mevduat faizinden daha yüksek seviyede oluşuyor.

Beklenti 3-4 puan artış yönünde

Yurtiçi yerleşiklerin standart TL mevduattansa döviz tercihinin bankacılık sektöründe geçen hafta mevduat büyüklüğüne göre yüzde 41,5-50 arasında olan 3 aya kadar vadeli standart TL mevduat faizini artırmasıyla değişmesi bekleniyor. Bankacılık sektörü kaynakları bu hafta sektörün yeni koşulları değerlendirerek hafta içinde tüm mevduat hacimlerine göre standart TL mevduat faizini en azından 3-4 puan artırması bekliyor. Kaynaklar, yine bu hafta KKM dönüşleri için bankacılık sektörünün dönüşüm hedeflerini tutturma haftası olduğu için KKM’ye dönüşüne verilen yüzde 53-55 faiz oranlarının da yükselmesini öngörüyor. Her iki etkinin de ortalama standart TL mevduat faizini yukarı çekeceği tahmin ediliyor. Bankacılık sektörü kaynakları yılsonu beklenen enflasyon oranına göre politika faizinin yükseltilmesi sonrası pozitif reel faiz bölgesine geçildiğine de işaret etti.

Merkez Bankası'nın Enflasyon Raporu'nda yılsonu enflasyon tahmini yüzde 36 iken, piyasanın enflasyon bekletileri yüzde 42-45 arasında değişim gösteriyor.

11 Ocak 2002'den bu yana en yüksek seviye

Merkez Bankası haftalık verileri 15 Mart haftasında ihtiyaç kredi faiz oranının yüzde 76’ya yükseldiğini ortaya koydu. Bu oran 11 Ocak 2002’deki yüzde 78,18 ihtiyaç kredi faiz oranının ardından görülen tarihi en yüksek faiz seviyesine işaret ediyor. Bir haftada ihtiyaç kredi faiz oranları 12.64 puan birden arttı. TL ticari kredi faizi ise yine 15 Mart haftasında yüzde 58,46'ya çıktı. TL ticari kredi faiz oranı ise 2.7 puanlık artış yaşadı. Merkez Bankası'nın geçen perşembe günkü 500 baz puanlık faiz artırımı sonrasında da TLREF faiz oranı yüzde 52,75'e kadar çıktı. Türkiye'nin iki yıllık gösterge tahvil faizi yüzde 45,68'e gerilerken, 10 yıllık gösterge tahvil faizi de yüzde 26,33'te oluştu. 5 yıllık gösterge tahvil faizi de yüzde 31,74'e indi.

Yabancı yatırımcı da TL’de yeniden iyimser

Merkez Bankası politika faiz artırımı sonrası uluslararası bankalardan olumlu raporlar gelmeye başladı. Yaklaşık iki hafta önce uzun TL carry trade pozisyonunda kâr alımı yapan Deutsche Bank, Merkez Bankası'nın (TCMB) 500 baz puanlık faiz artışının ardından yeniden TL uzun pozisyonuna girme konusunda güvenli hissettiklerini belirtti. Türk lirasında yeniden iyimser tarafa geçtiğini açıklayan banka önümüzdeki aylarda toplam getiride önemli bir performans olabileceğini, içsel getirinin yüzde 10'a varabileceğini öngördü. Bank of America (BofA) da, Merkez Bankası’ndan yeni bir faiz artışı beklemediklerini kaydederek bankanın son çeyrekte 250 baz puan ile faizi yüzde 47,5'e çekebileceğini tahmin etti. Bankanın Türkiye için yıl sonu enflasyon tahmini yüzde 42 oldu.