2030’da emekli olup çalışmak hayal oluyor!

Bir insan neden emekli olur? Vatandaş, hayat koşulları ve çalışma hayatının yoruculuğunda, yasanın da öngördüğü şartlarda emeklilik zamanı gelince başvuru yapar ve işlemler bitince ilk emekli maaşını almaya başlar.

İnsan; kendi adıma düşünecek olursam onca yıllık yorucu, gece-gündüz demeden, dişinden tırnağından eksiltip birçok zorluğa katlanırsın. Emeklilik tazminatıyla çocuklarına ya da kendine başını sokacağın bir ev almanın hayalini kurarsın. Geçmişte vatandaş, emekli tazminatıyla bir ev alabiliyordu. Pazar, manav, bakkal alışverişini de, elektrik, su, doğalgaz ödemelerini de emekli maaşıyla rahatça yapabiliyor, üstüne cebinde ay sonuna yetecek kadar parası kalıyordu.

Birçok vatandaş ömrünün son yıllarında primini, vergisini ödediği ve kendisine bir lütuf değil, bir hak olan maaşıyla asgari yaşam düzeyinde de olsa hayatını devam ettirmek istiyor.

Emekli maaşı kiraya yetmiyor!

Kiraların özellikle İstanbul’da bazı ilçelerde 60 bin ve üzeri olduğu bu zor hayat şartlarında 14 bin 500 lira emekli maaşı alan bir vatandaş, günümüz koşullarında bırakın tazminatıyla ev almayı kirada oturmaya bile gücü yetmez, yetemez.

Emekli vatandaşı parklarda otururken çok sık görüyorum. Sorduğumda, “bir kafeye ya da pastaneye gitsem bir bardak çay en az 50 -60 TL, bir fincan kahvenin kırk yıl hatırı vardır denilen kahvemiz 100 TL, benim ekonomik gücüm buna yetmez. Hiç değilse biraz güneş ve açık hava alıp, nefes alıyorum” diyorlar.

Emekli, her geçen gün daha da yalnızlaşıyor ve kendini kimsesiz hissediyor. Maaşının en az 2 haftalık pazar alışverişine yettiğini, hiçbir lüksü olmadığını, yıllardır bu şehirden başka bir şehre gidecek durumu da olmadığını ifade ediyor.

Emekli vatandaş ek iş yapıyor!

Birçok emeklinin özellikle 60 yaş üzeri vatandaşın emekli maaşının yetmediği, kirada oturduğu için temel gıda maddelerine ulaşmakta zorlandığı ve ikinci bir iş yerinde çalışmak zorunda kaldığını hatta çocuklarına, torunlarına baktığını gözlemliyorum.

EYT’li olup da maaşı yetmeyen ve ikinci bir iş yerinde hem emekli maaşı hem de ücret karşılığı maaşını alıp çalışan birçok vatandaş var.

Emeklilikte çifte maaş dönemi sona eriyor

Günümüzde yasanın öngördüğü koşullarda, emekli vatandaş başka bir iş yerinde çalışıp, ikinci maaşını da alabiliyor.  Bu durumda, 2008’den önce sigortalı olan vatandaş iki maaş alabiliyor.

1 Ekim 2008 ve sonrasında ilk kez sigorta girişi olup emekli olan vatandaş, başka bir iş yerinde çalışıp emekli maaşı alamayacak. Yani hem emekli maaşı hem de iş yerinde çalışıp maaş alamayacak. 2008 ve sonrasında ilk defa sigorta girişi olanlar için çifte maaş dönemi bitiyor. Nasıl mı? Hadi biraz inceleyelim?

Birçok vatandaş farkında değil fakat 2008 yılında yasal bir düzenleme yapıldı. Bu yasa, 1 Ekim 2008 ve sonrasında sigortalı olan vatandaşı ilgilendiren bir durum.

Bu uygulama, 17 yıl önce yasalaştı ve ilk etkisinin 2030 yılında olacağı görülüyor. 2008 sonrası sigortalı olan vatandaş henüz emeklilik hakkını almadı. Emekli olabilmek için 5 yıl daha var. Bu sebeple mevcut yasa, şu anki durumda hiçbir emekliyi etkilemiyor.

1 Ekim 2008’den sonra ilk kez sigortalı olup çalışan vatandaş, emeklilik zamanı geldiğinde emekli maaşı bağlanacak. Başka bir işte emekli olup çalışamayacak. Çalışırsa, yasanın uygulanmasıyla emekli maaşı kesilecek.

Geçim sıkıntısı yaşayan vatandaş için günümüz şartları zor. Tek emekli maaşı da yetmiyor ve ikinci bir işe girilip, sosyal güvenlik destek primi ödeyip çalışılabiliyor fakat 2030’da ilk kez emekli olan vatandaşın maaşı, çalışırsa kesilecek.

2030’da emekli olan vatandaş ya çalışmayıp emekli maaşı alacak ya da başka bir işte çalışarak sadece çalıştığı iş yerinden ücretini alacak… Bu uygulama, 1 Ekim 2008 ve sonrası ilk defa sigortalı, ilk defa bağkur’lu ve ilk defa memur veya sözleşmeli olarak çalışan vatandaşı kapsıyor.

1 Ekim 2008 ve öncesinde sigortalı olup emekli olanlar sosyal güvenlik destek primi ödeyerek hem emekli maaşı alıp hem de başka bir iş yerinde çalışıp maaş alabilecek. Bu tarihten önce sigortalı olup emekli olanların çalışması durumunda emekli maaşında kesinti olmayacak.

Çalışma hayatı boyunca ülke ekonomisinde önemli yeri ve katkısı olan emeklilerimizin, asgari düzeyde yaşam koşullarının iyileştirilmesi elzem görülüyor. Emekli olunca kişinin gelirinde bir azalma olurken, sosyal yaşamdaki rolü ve yetkisi de değişebiliyor.

Emekli kendini yalnız hissediyor

Yakın çevremden gözlemlediğim kadarıyla emekli; bu yeni hayatına uyum sağlarken zorlanıyor hatta kendini değersiz, önemsiz, yalnız ve boşlukta hissedebiliyor. Bazen yaşadığı ekonomik sıkıntılardan dolayı yakınlarına dahi yük olduğunu düşünüyor, kimi emekli teyzem gibi kendini keşfetmeye ve yeni hobiler edinerek resim yapmaya başlıyor, kimisi de hayatının geri kalanını nasıl planlayacağını bilemiyor ve güçlük yaşıyor.

Yaşamı boyunca refah içinde olmayı, kimseye minnet etmeden ve yapamadığı belki de yarım kalan hayallerini, emekliliğinde gerçekleştirmeyi umut ediyor. Emeklilerimize; sağlık, sigorta, alım gücünün iyileştirilmesi, barınma sorunu derken temel birçok insani ihtiyaçlar için günümüzde ve 5 yıl sonra da emekli olacaklara, aldıkları maaşla kendini yük hissetmeden yaşayacağı eşit ve adil koşulların sağlanabilmesi çok zor olmasa gerek….

Emeklilerimiz, bizim baş tacımızdır. Günümüzde ekonomik sıkıntılarla mücadele eden, ömrünün geri kalanında her birey gibi huzurlu, sevgi dolu, vergisini, primini ödeyerek bin bir emekle çalışan emekli vatandaş, daha iyi bir yaşamı hak etmiyor mu? Ne dersiniz?